Yaponiye Uyghur filologiye inistituti organ zhurnilining tunji sani murasim bilen tonutuldi

6-Ayning 10-küni yaponiyening ibaraki ölkisining mito shehride Uyghur filologiye inistituti organ zhurnilining tunji sanining yoruq körgenlikini tebriklesh murasimi ötküzülgen. Murasim sherqiy türkistan istiqlal marshi we yaponiyening dölet shé'irini oqush bilen bashlan'ghan.

Mezkur murasimgha awam palatasi parlamént ezaliridin fukushima noboyuki ependi, ibaraki ölkilik parlamént ezasi tachi shizima ependi, sakuray noboyuki qatarliqlardin bolup 10 neper yerlik parlamént ezasi, shuningdek yaponiye Uyghur jemiyitining re'isi doktor abdukérim abduraxman bashchiliqidiki Uyghurlardin bolup köp sanda kishi ishtirak qilghan. Ibaraki ölkilik parlamént ezasi tachi shizima ependi murasimda qilghan sözide ölkilik parlaméntta qobul qilduralmighanliqidin epu sorighandin kéyin, bundin kéyin Uyghur qirghinchiliqi toghrisida qarar chiqirishqa tirishidighanliqini tekitligen. Yighin'gha ishtirak qilghuchilar mezkur zhurnalgha yuqiri baha bergen.

Uyghur filologiye inistitutining qurghuchi ezasi doktor muxtar abduraxmanning éytishiche, Uyghur filologiye inistituti xitayning Uyghur milliti üstidin yürgüzüwatqan irqiy qirghinchiliqini, tarix, mediniyet, pelsepe we exlaq qimmet qarishi sahesini tetqiq qilip oqurmenlerge sunushni meqset qilghan iken.

Uyghur filologiye inistitutining qanuniy wekili ikuko kanazawa xanim échilish nutqida mundaq dégen: “Uyghur fi'ologiye inistituti biz yaponliqlarning Uyghur mesilisini chüshinishimizde mekteplik rolini oynawatidu, dep qaraymiz. Uyghur diyarida irqiy qirghinchiliq élip bériliwatidu. Nurghun ziyaliylar jaza lagérlirida, türmilerde yétiwatidu. Shunga zhurnilimizning dunyagha kélishi ularni qutuldurush üchün paydiliq bolsa ejep emes dep oylaymen.”

Doktor muxtar abdurahman ependi téléfon ziyaritimizni qobul qilip, mezkur zhurnalning neshir qilin'ghanliqini tebriklesh yighinigha awam palatasining parlamént ezaliri we yerlik parlamént ezaliri qatnashqanliqini, shuningdek ularning Uyghur filologiye inistitutining organ zhurnilini qollash heqqide söz qilghanliqini bildürdi.

Pelsepe penliri doktoranti muxtar abduraxman ependi yaponiyede bundaq bir zhurnalni neshr qilishning ehmiyiti heqqide melumat bérip mundaq dédi: “Yaponiyede ijtima'iy pen tetqiqatimu tereqqiy qilghan. Lékin yaponiyede Uyghur kilasik edebiyati, qedimki Uyghurche we Uyghur mediniyiti toghrisidiki tetqiqatlar asasen xitayche menbelerge tayinip élip bérilghan iken. Shunga bu yerdiki xitay ziyaliyliri Uyghurlar toghrisida kitab we maqalilarni yézip Uyghur tarixini yaponlargha burmilap anglatqan. Shunga biz bu zhurnilimizda chaghatayche, qedimki Uyghurche we Uyghurlar yazghan menbelerge tayinip turup tetqiqat élip bérip, atalmish xitay ziyaliylirining Uyghurlar toghrisida yazghan xata melumatlirini ret qilmaqchimiz.”

Mezkur zhurnalning tunji sanida doktor muxtar abduraxman ependining kirish sözige, dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa ependi bilen yaponiyediki Uyghur ziyaliysi muqeddes nur xanimning béghishlimisigha, Uyghur ziyaliysi xeyrinnisa yasin xanimning muhemmed imin bughra toghrisida yazghan maqalisigha orun bérilgendin sirt yaponiyelik Uyghurshunaslarning maqalilirighimu orun bérilgen. Uyghur filologiye inistitutining qurghuchisi doktor muxtar abduraxman ependi mezkur zhurnalning tunji sanida orun bérilgen mezmunlar toghrisida melumat berdi.

Murasimgha qatnashqan yaponiye Uyghur jemiyiti re'isi doktor abdukérim abduraxman ependi Uyghur filologiye inistitutining organ zhurnilining ilmiy jehettin Uyghur qirghinchiliqini yaponiye jama'etchilikige anglitishta zor rol oynaydighanliqini ilgiri sürdi.

Uyghur fi'ologiye inistitutining organ zhurrnilini neshr qilin'ghanliqini tebriklesh murasimigha qatnashqan Uyghur ziyaliysi xeyrinisa yasin xanim yighinda yaponlarning Uyghurlarni qollawatqanliqidin tesirlen'genlikini, zhurnalning Uyghur irqiy qirghinchiliqini yaponlargha anglitishta zor rol oynaydighanliqini tekitlidi.

Yaponiye Uyghur filologiye inistituti 2021-yili 12-ayning 15-küni Uyghur we yapon ziyaliylardin bolup 15 kishi teripidin qurulghan bolup ‍eza sani yigirmidin ashqan.