Yaponiyede tunji qétim dölet idarisining qollishi bilen Uyghur qirghinchiliqi tonushturulghan

 11-Ayning 16-17-künliri yaponiyening chiba sheherlik hökümet we ma'arip idarisining qollap-quwwetlishi bilen Uyghurlarning medeniyiti we Uyghur élining hazirqi éghir weziyiti tonushturulghan körgezme ötküzülgen. Bu dölet idarisining qollishi bilen Uyghurlarning nöwettiki qiyin ehwali toghriliq yaponiyede ötküzülgen tunji pa'aliyet iken.

Bu pa'aliyetni uyushturghan yaponiye Uyghur jem'iyitining re'isi doktor abdukérim abduraxman ependi mexsus téléfon ziyaritimizni qobul qildi. U, körgezme heqqide melumat bérip. Mundaq dédi: “Yaponiye Uyghur jem'iyiti bilen chiba sheherlik hökümet we ma'arip idarisining qollishi bilen ma'arip idarisi  kutupxanisining zalida Uyghurlarning medeniyiti we Uyghur élining hazirqi éghir weziyiti tonushturulghan körgezme achtuq. Bu körgezme 11-ayning 16-17-künliri ötküzüldi.”

Yaponiye Uyghur jem'iyitining mu'awin re'isi xalmet rozaxun ependi pa'aliyetke bolghan inkaslar toghrisida melumat bérip, mundaq dédi: “Körgezmini 500 etrapida kishi ékiskursiye qildi. Yaponlardin nahayiti yaxshi inkaslar keldi. Ular: ‛biz xitayning bu zulumigha qarap tursaq bolmaydu. Choqum tirishishimiz kérek. Uyghurlarning béshigha kelgen bu musibetler bizning béshimizghimu kélishi mumkin‚ dep hemmisi biz bilen xitaygha qarshi hemkarlishidighanliqini tekitleshti.”

Bu munasiwet bilen mezkur körgezmini ékiskursiye qilghan yaponiyelik  xayashi  yoshimasa ependi özining körgezmini körgendin kéyinki tesiratini bayan qilip, mundaq dédi: “Men bu körgezmini körüp, Uyghurlarni yaxshi chüshinish pursitige érishtim. Emdi yaponiyening hemme jaylirida bu xil pa'aliyetlerni qanat yaydursa, shundaqla Uyghur medeniyiti we Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini chüshendürse, buning ünümi hem tesiri téximu zor bolidu, dep oylaymen.”

Xalmet rozaxun ependi bu pa'aliyetning bashqa pa'aliyetlerge oxshimaydighan teripi toghrisida toxtaldi. U mundaq dédi: “Bu pa'aliyetning oxshimaydighan teripi dölet orgini bolghan ma'arip idarisining qollishi bilen ötküzülüshi boldi. Ular bizge köp yardem qildi. Shundaqla bizning dewayimizni étirap qilghan boldi. Biz yaponiyede nurghun pa'aliyetlerni élip barduq. Bu pa'aliyetlerni parlamént ezaliri qollighan, ammiwiy teshkilatlar qollighan, lékin dölet idariliri qollap baqmighan. Bu qétim sheherlik hökümet bilen ma'arip idarisi bizni qollidi we hemkarlashti. Bu démek, bundin kéyin bashqa sheherlerdimu dölet organlirining qollishigha érishimiz dégenliktur.”

Bu pa'aliyet jeryanida yaponiye Uyghur jem'iyitining rehberliri uzun yillardin buyan ularni qollap kéliwatqan chiba shehrining bashliqi kamiya shün'ichi ependige rehmet éyip sherepname bergen. Doktor abdukérim abduraxman ependi mundaq dédi: “Biz chiba sheherlik hökümet we sheher bashliqigha rehmet éytip teshekkürname we irqiy qirghinchiliq toghrisida teyyarlan'ghan kitab, sin körünüshlerni teqdim qilduq. Shundaqla sheher bashliqi we sheherning rehberliri bilen söhbet ötküzgen bolduq.”

Doktor abdukérim abduraxman ependi chiba shehrining bashliqi kamiya shün'ichi ependige rehmet éytip sherepname teqtim qilishtiki sewebler heqqide toxtilip mundaq dédi: “Biz sheher bashliqining bu pa'aliyetni uyushturup bergenlikige rehmet éyttuq. Yene birsi chiba sheherlik yerlik parlaméntning ezaliri yaponiye hökümitige mektup sunup, Uyghur élige tekshürüsh ömiki ewetishni telep qilip idi. Biz buning üchünmu ulargha rehmitimizni bildürduq. Bulardin sirt, chiba sheherlik dölet kutupxanisi we xelq ammisi pa'aliyet qilidighan ammiwiy orunlarning hemmisige Uyghur lagér shahitlirining kechmishliri bayan qilin'ghan we Uyghurlarning béshigha kéliwatqan éghir musibetler eks ettürülgen kitablarni qoyghan idi.”

10-11-Noyabir künliri yaponiye parlaméntida Uyghurlarning medeniyiti we Uyghur élining hazirqi éghir weziyiti tonushturulghan körgezme we doklat bérish yighinliri ötküzülgen idi.