Xanqiz qurban: “Ata-anam xitayning jinayetlirige shahid bolup qalghanliqi üchünla döliti-türkiyege qayturulmaywatidu”

Dölitige qaytalmaywatqan 45 yilliq türkiye wetendishi yehya qurban we uning ayali heqqidiki yenimu ilgirilep ehwal éniqlishimiz dawamida, qaghiliqtiki alaqidar xadimlarmu yehya qurban we ayalining qaghiliqta ikenlikini inkar qilmighan bolsimu, emma uning néme sewebtin türkiyege qaytalmaywatqanliqi heqqide melumat bérelmidi. Ularning istanbulda yashawatqan qizi xanqiz qurban ata-anisining tolimu éhtiyatchan kishiler ikenliki, peqet ürümchide yüz bergen keng‏-kölemlik tutqun'gha shahid bolup qalghanliqi üchünla dölitige qayturulmaywatqanliqini ilgiri sürdi.

Biz 4 yildin buyan döltige qaytip kélelmigen türkiye wetendishi yehya qurban bilen ayali amine qurbanning nöwettiki ehwali heqqide türkiyening béyjingdiki elchixanisigha qaytidin téléfon qilduq. Elchixana xadimliri deslepte bu uchurlarning peqet shu kishilerning biwaste uruq-tughqanlirighila bérilidighanliqini bildürdi. Biz mezkur a'ile ezalirining raziliqi bilen ehwal sürüshte qiliwatqanliqimizni bildürgendin kéyin, yenila élxet arqiliq melumat sorishimizni tewsiye qildi.

Yehya qurbanning istanbulda yashawatqan perzenliridin chong qizi xanqiz qurban ata-anisining tolimu éhtiyatchan kishiler ikenliki, xitay terepning chishigha tégip qoyidighan ishlardin hayati boyi uzaq turup kelgenliki we özlirinimu shu yosunda terbiyeligenliki, shunga qanun'gha xilap birer qilimishining bolush mumkinchiliki yoqluqini eskertti.

Qaghiliqtiki alaqidar xadimlar bu nahiyediki chet ellikler toghriliq so'alimizgha jawaben türkiye wetendishi yehya qurban bilen amine qurbanning qaghiliqta ikenlikini inkar qilmidi, emma u larning nede we néme üchün tutup turuluwatqanliqi heqqide melumat bérelmidi.

Ata-anisining qanuniy we slametlik ehwali heqqide héchqandaq melumati yoqluqini tekitligen xanqiz qurban, ata-anisining ürümchidiki mal-mülki, yeni olturaq öyi, dukini, dukinidiki bir qisim qimmetlik mallirining qandaq bir terep qilin'ghanliqidinmu xewersizlikini we uningdin endishe qiliwatqanliqini tilgha aldi.

Qaghiliqtiki bir saqchi xadimi, yehya qurban we ayalining nede tutup turuluwatqanliqi we dölitige qaytalmasliq sewebi heqqide héchqandaq melumat bérelmeydighanliqini éytti.

Melum bolushiche, yehya qurban we ayalining tutqun qilin'ghan waqti Uyghur élida lagérlar qurulup, bir milyondin artuq kishi tutqun qilinip bolghan mezgil bolup, bu chaghda xanqiz qurban ürümchide dukan échiwatqan dadisigha téléfon qilip weziyet heqqidiki endishisini bildürgen. Yehya qurban özlirining Uyghur élida qanunluq turuwatqan we tijaret qiliwatqanliqini, shunga özlirige xeter yetmeydighanliqini eskertip perzentlirini xatirjem qilghan. Buninggha asasen xanqiz qurban dadisining jinayet ötküzgenliki üchün emes, peqet xitayning jinayetlirige shahid bolup qalghanliqi üchünla tutqun qilin'ghanliqi we döliti-türkiyege qayturulmighanliqini ilgiri sürdi.

Yuqiridadölitige qaytalmaywatqan türkiye wetendishi yehya qurban bilen amine qurbanning ehwali heqqide élip barghan éniqlashlirimizni diqqitinglargha sunduq.