Архип

Муһәммәд әмин буғра (42): алий мухтарийәттин мустәқиллиққичә

1945-Йили 17-өктәбирдә үрүмчигә қайтип кәлдуқ, он йилдин көпрәк вақит һәсритидә көйүп йүргән әзиз юртумға қайтип кәлгәндин кейинки һессиятимни һәргизму тәсвирләп берәлмәйттим…

Муһәммәд әмин буғра (41) : “үрүмчи сөһбити” вә вәтәнгә қайтиш

Ву җуңшин қатарлиқ мутәәссип хитай милләтчилири, таки 1945-йили өктәбир айлириға қәдәр буғра қатарлиқ “үч әпәнди” ләрниң вәтәнгә қайтишиға изчил қаршилиқ көрсәткән.

Муһәммәд әмин буғра (40): “вәтән тупрақлири көзимизгә сүрмә болсун!”

Муһәммәд әмин буғраниң башқилар анчә диққәт қилип кәтмигән йәнә бир алаһидә әдәбий кишилики мәвҗутки, у болсиму дәл униң барлиқини вәтинигә тәсәддуқ әйлигән шаирлиқ дунясидур!

Муһәммәд әмин буғра (39): гоминдаң мәркизидә шең шисәйни җазалитиш һәрикитиниң мәғлуп болуши

Муһәммәд әмин буғра қатарлиқ гоминдаң мәркизидә вақитлиқ сиясий күрәш йолини тутқан шәрқий түркистанлиқ сиясийонларниң 1945-йилиниң алдинқи йеримида чоңчиңда елип барған әң муһим сиясий паалийәтлириниң бири-милитарист шең шисәйни җазалитиш һәрикити болған иди.

Муһәммәд әмин буғра (38): “қәләм күриши” ниң җәряни вә ахирқи нәтиҗиси

Муһәммәд әмин буғра билән гоминдаң мәркизидики оң қанат әшәддий хитай милләтчилири сәһнигә чиқарған ли дуңфаң оттурисидики бир мәйдан мурәссәсиз “қәләм күриши”, 1944-йили 10-айдин 12-айниң ахириғичә аз кәм 3 ай давам қилған иди.

Муһәммәд әмин буғра (37): хитай тарихчиси ли дуңфаң билән болған “қәләм күриши” ниң башлиниши

1944-Йилиниң иккинчи йеримиға кәлгәндә, гоминдаң һөкүмитиниң уруш мәзгилидики вақитлиқ пайтәхти чоңчиң хитайдики һәр саһә, һәр гуруһ вә һәр милләт вәкиллириниң җиддий сиясий күрәш мәйданиға айланған иди.

Муһәммәд әмин буғра (36): гоминдаң қанун түзүш комитетиға сунулған “19 маддилиқ тәклип лайиһәси”

1943-Йилиниң ахирлириға барғанда, шәрқий асияда японийә, явропада германийә вә италийә қатарлиқ “оқ мәркизи” дөләтлириниң иттипақдаш дөләтләрниң бирләшмә армийәси тәрипидин мәғлуп қилинидиғанлиқи асасий җәһәттин бәлгилинип қалиду.

Муһәммәд әмин буғра (35) : гоминдаң мәркизидә қәләм күриши вә мәтбуат инқилаби

Муһәммәд әмин буғраниң чуңчиңға бериши билән, бу үч киши, кейинчә “үч әпәнди” дегән нам билән атилишқа башлиған.

Муһәммәд әмин буғра (34): хитай пайтәхти чоңчиңда елип берилған сиясий күрәшләр

Хитай мәркизигә кетиш шәрти билән һиндистандики әнгилийә даирилириниң түрмисидин қоюп берилгән муһәммәд әмин буғра, 1943-йили 4-айда һава һуҗуминиң паракәндә қилишиға учраватқан гоминдаң һөкүмитиниң вақитлиқ пайтәхти чоңчиңға йетип бариду.

Муһәммәд әмин буғра (33) : биринчи һиҗрәт йиллирида шәрқий түркистанлиқларға чиқарған мураҗиәт

Муһәммәд әмин буғра (32): инглиз түрмисидин чиқиш вә хитай мәркизигә кетишкә мәҗбур болуш

Муһәммәд әмин буғра, 1943-йилиниң башлириға кәлгәндә немә үчүн хитай мәркизигә бериш йолини талливалди?

Муһәммәд әмин буғра (31): инглиз даирилириниң бесими вә һиндистанда қолға елиниш

Муһәммәд әмин буғра 1942-йилиниң башлириға кәлгәндә, өзиниң сиясий мусапирлиқ һаятидики муһим бир қарарни бериду. Йәни у 7 йилдин артуқ панаһлинип турған афғанистандин айрилип, һиндистанға бариду.

Муһәммәд әмин буғра (30): кабулдин айрилип һиндистанға қайтиш

Иккинчи дуня уруши һәл қилғуч мәзгилгә киргән, дуняниң кәлгүси сиясий тәртипини қайси тәрәпниң бәлгиләйдиғанлиқи техи ениқ болмиған бир пәйттә, йәни 1942-йилиниң март айлирида муһәммәд әмин буғра кабулдин айрилип, әнгилийә ишғалийитидики һиндистанниң пешавур шәһиригә бариду.

Муһәммәд әмин буғра (29): биринчи һиҗрәт йиллиридики шеирий иҗадийити

1930-Йиллардики шәрқий түркистан миллий инқилаби мәғлуп болғандин кейин, муһәммәд әмин буғраниң кәшмир вә афғанистандики биринчи һиҗрәт һаяти башланған иди.

Муһәммәд әмин буғра (28): “шәрқий түркистан тарихи” ниң дуняға келиши

Хотән ислам һөкүмити йиқилғандин кейин афғанистан пайтәхти кабулда һиҗрәт һаятини яшашқа мәҗбур болған муһәммәд әмин буғра, вәтәнгә қайтип қораллиқ инқилабни давамлаштурушниң имканийитини задила тапалмайду.