Vụ án quota dệt may phải chăng đã đến hồi kết với việc bắt giữ và truy tố thứ trưởng thương mại Mai Văn Dâu… tin này làm giảm sự chú ý tới hai sự kiện trước đó là chuyện toàn bộ chức sắc cao cấp ở Tổng Công Ty Thủy Sản Seaprodex bị cách chức, vụ án tham nhũng ở Công Ty Xăng Dầu Hàng Không, và cả chuyện tai họa khôn lường xảy đến cho tờ báo mạng nổi tiếng của Việt Nam là Việt NamExpress.
Những ngày này thông tin về việc chính phủ mạnh tay cắt bỏ những ung nhọt trong guồng máy nhà nước, vẫn không thể làm người dân gác bỏ âu lo về đợt hạn hán nặng nề đang diễn ra.
Chuyện gì phải đến đã đến, dù có hơi chậm, thứ trưởng Mai Văn Dâu là nhân vật thứ 19 bị bắt giữ trong vụ khủng hỏang đường dây quota dệt may. Khi tường thuật vụ này VN Express đề cập tới biệt danh ‘Mãi Vẫn Giàu’ mà một số doanh nhân gán cho ông. VN Express được ghi nhận là tờ báo mạng đưa tin sớm nhất và khá đầy đủ vụ bắt giữ này, ngay từ trưa thứ Năm 18/11.
Ông Mai Văn Dâu 62 tuổi có gần 30 năm làm cán bộ, và giữ chức thứ trưởng thương mại được 12 năm. Nếu không bể ra vụ quota, ông còn là ngôi sao sáng ở bộ thương mại vì từng là thứ trưởng thường trực.
Chúng tôi còn nhớ, cách đây chừng một tháng ban Việt Ngữ Đài ACTD đã đưa tin ông Dâu bị cấm xuất ngọai, sau khi con trai ông là Mai Thanh Hải bị bắt. Tải xuống các thông tin lưu trữ trên mạng, người đọc báo có thể tổng hợp một chuỗi sự kiện chung quanh đường dây tham nhũng quota dệt may xuất đi Mỹ. Đầu tiên Vụ phó Xuất Nhập Khẩu Lê Văn Thắng bị bắt ngày 16/9, trước đó là một số người liên can tới các đầu mối mua bán quota thuộc khu vực tư nhân ở phía nam. Hai tuần sau vào ngày 30/9 tới lượt cậu ấm Mai Thanh Hải con trai ông Mai Văn Dâu cũng bị bắt.
Mai Thanh Hải làm việc ở phòng cấp phép thuộc quyền vụ phó Lê Văn Thắng. Ông Mai Văn Dâu bị bắt bị khám nhà ở và văn phòng làm việc trong cùng ngày 18/11, tức hai tháng sau thuộc cấp của ông là Lê Văn Thắng. Bộ công an đã thu thập được những chứng cớ về sự can dự trong đường dây quota của thứ trưởng Mai Văn Dâu, nên chính phủ mới chấp nhận cho bắt và truy tố. Thông lệ ở Việt Nam là trước tiên phải đình chỉ sinh họat đảng, ngưng chức rồi mới bắt giam. Hai thủ tục này đối với ông Dâu đều được thực hiện trong ngày 17/11.
Người dân ở Hà Nội kháo nhau rằng, ngoài thứ trưởng Dâu có thể còn có những người khác nữa ở cấp cao hơn, dính dáng vào vụ quota.
Trước sự kiện Mai Văn Dâu vài ngày, hôm 14/11 cơ quan an ninh đã bắt và khởi tố 5 người ở Hải Phòng, một mắt xích có liên quan tới Mai Thanh Hải con trai ông Dâu. Trong số này có Tăng Phát Bảo 37 tuổi tổng giám đốc công ty phát triển dệt may Bảo Pháp. Ông này còn lập thêm 4 công ty con chỉ để họat động mua bán quota dệt may. Ngoài Tăng Phát Bảo còn 4 ngừơi khác bị bắt, trong số có một cán bộ phòng cấp phép kinh doanh của Sở Kế Họach Đầu Tư Hải Phòng.
Những vụ ăn tiền để cấp quota dệt may xuất qua thị trường Mỹ có thể lên tới hàng triệu đô la, nhưng về mặt chính thức được công khai do có đơn tố cáo thì chỉ ở mức vài trăm ngàn đô la. Theo các báo, hầu như doanh nghiệp nào cũng phải đi mua quota bất hợp pháp từ các đầu nậu trong và ngoài quốc doanh. Nếu như tất cả các vụ mua bán quota mờ ám từ trước đến nay được khui ra, thì khó lòng thống kê đầy đủ, và nếu người đưa hối lộ cũng bị bắt như người nhận hối lộ, thì danh sách tạm giam của bộ công an sẽ dài vô cùng. Chế độ cấp quota dệt may đi Mỹ mới diễn ra vài năm nay, nhưng xuất đi EU thì có bề dày lâu hơn.
Nhân nói chuyện VN Express đưa tin sớm nhất và khá đầy đủ về vụ thứ trưởng Mai Văn Dâu bị bắt, người đọc báo nhớ lại sự kiện được xem là tai họa của tờ báo mạng này. Hà nội Mới online ngày 8/11 loan tin lãnh đạo và phóng viên của báo điện tử VN Express sẽ bị xử lý kỷ luật thích đáng, liên quan tới việc mà văn phòng chính phủ gọi là thông tin sai sự thật, chung quanh việc nhập khẩu 78 chiếc xe Mercedes S class phục vụ hội nghị ASEM 5.
Đích thân Thủ tướng Phan Văn Khải có ý kiến cho rằng những sai phạm của VN Express là đặc biệt nghiêm trọng, không chỉ vi phạm luật báo chí và các văn bản quản lý nhà nước về báo chí, mà còn gây dư luận xấu trong và ngoài nước, tạo điều kiện cho các phần tử xấu kích động dư luận chỉ trích, phê phán bôi nhọ chính phủ Việt Nam. Khi chúng tôi phối kiểm thông tin này với toà sọan VN Express ở Hà Nội thì được trả lời vắn tắt:
Theo dư luận trong ngoài nước, thì VN Express cũng loan tin về sự kiện 78 xe Mercedes như nhiều tờ báo khác mà thôi. Duy một điều họ mở diễn đàn trực tuyến để bạn đọc có thể góp ý kiến, chuyện này ở các nước có tự do báo chí là điều bình thường. Nhưng VN Express đã không làm vừa lòng chính phủ với bài viết của họ trong bài “ chạy đua sở hữu ô tô cao cấp phục vụ Asem 5’. Sự thật bị phơi bầy và ngừơi dân phê phán nặng nề.
Chính phủ ưu đãi thuế để Mercedes Việt Nam nhập khẩu 78 xe sang trọng nguyên chiếc trong đó có những xe trị giá tới 279 ngàn đô la. Nhà nước mượn số xe này để phục vụ các nguyên thủ nước ngoài trong thời gian Asem 5 diễn ra. Sau hội nghị, công ty Mercedes Việt Nam có quyền bán ra thị trường, chuyện có vậy cũng chẳng có gì đáng nói, nhất cử lưỡng tiện nhà nước không phải chi một khỏan tiền lớn cho chuyện xe cộ phục vụ hội nghị.
Nhưng ý kiến bạn đọc gởi tới VN Express lại dám thắc mắc là ai được mua những chiếc xe sang trọng đó, với giá thuế ưu đãi, họ cho là không còn kỷ cương phép nước. Được biết toàn bộ 78 chiếc xe Mercedes sang trọng vừa nói, đều đã có khách hàng đặt mua trước từ khi xe chưa về tới Hà Nội.
Tai họa không chỉ giáng xuống đầu ông tổng biên tập VN Express mà còn liên quan tới nhiều người khác, vì VN Express chỉ là một đơn vị của công ty Truyền Thông FPT, mà công ty này lại trực thuộc vào Công Ty Cổ Phần Đầu tư và Phát Triển Công Nghệ FPT với cổ phần chi phối thuộc về nhà nước.
Phần cuối mục điểm báo trên mạng xin dành cho các thông tin về đợt hạn hán đang diễn ra tại Việt Nam. Thừa Thiên Huế và Quảng Trị đã có một đợt mưa trên diện rộng trong vài ngày vừa qua, mưa bất ngờ trút xuống trong những ngày từ 13 tới 18/11, dấy lên chút hy vọng cho nông dân sau những ngày khô hạn. Tuy vậy nhiều nơi khác như Tây Nguyên, Ninh Thuận Bình Thuận và vùng đồng bằng Sông Hồng bị ảnh hưởng nặng. Hiện nay diện tích thíêu nước tưới đã tăng lên 120 ngàn hécta. Dự báo có thể 4 triệu hécta đất canh tác sẽ bị thiếu nước nghiêm trọng cho tới tháng 4 sang năm.
Tây Nguyên là vùng cà phê chủ yếu của Việt Nam, nên sự thiệt hại ở đây sẽ nghiêm trọng, sản lượng niên vụ 2004-2005 có thể giảm sút tới 20% theo ước tính của ông Đoàn Triệu Nhạn phó chủ tịch đối ngọai hiệp hội cà phê ca cao Việt Nam trụ sở tại Hà Nội.
Để đối phó với trận hạn hán mà dự báo thiệt hại sẽ hơn 8 ngàn tỷ đồng, Thủ tướng Phan Văn Khải đã cấp tốc thành lập đoàn công tác chống hạn của chính phủ, bao gồm các bộ ngành liên quan. Bộ trưởng NNPTNT Cao Đức Phát được chỉ định làm trưởng đoàn, nhóm đặc nhiệm này sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá tình hình khô hạn ở các địa phương và đề ra biện pháp khắc phục.
