Nam Nguyên, phóng viên đài RFA
Tình hình dịch cúm gia cầm đang là một vấn đề lớn ở Việt Nam. Câu hỏi mỗi ngày giờ đây không phải là dịch đã lây ra bao nhiêu tỉnh, bao nhiêu người chết, mà chính là sự băn khoăn của các nhà khoa học, phải chăng vi rút H5N1 đang biến chủng và trở nên khó đối phó hơn.
Mục điểm báo trên mạng kỳ này, chúng tôi dành tổng kết các thông tin trên mạng liên quan tới dịch cúm gà đang gây xôn xao dư luận trong nước. Bên cạnh đó chúng tôi cũng điểm một số thông tintrên mạng tuy muộn màng, nhưng cũng khá quyết liệt về vụ cảnh sát đường biển của Trung Quốc tấn công sát hại và bắt giữ ngư phủ Việt nam.
Dịch cúm gia cầm tái phát
Thật ra Việt Nam đã có tái dịch ở một số nơi ngay sau khi chính phủ công bố hết dịch cuối tháng 3/2004, nhưng báo chí trong nước trong thời gian đó, chỉ thông tin cầm chừng do một chỉ thị của thủ tướng chính phủ, là báo chí chịu trách nhiệm thông tin loan tải, phải thận trọng không thổi phồng gây hoang mang dư luận. Cũng chính vì truyền thông không được thông, nên các tỉnh cũng lơ là công tác phòng chống tái dịch, trong khi vi rút H5N1 vẫn tiềm tàng trong môi trường.
Báo cáo của thứ trưởng y tế Trần Chí Liêm tại hội nghị ngày 19/1 ở TP.HCM, xác nhận một điều là Việt Nam chưa bao giờ thực sự khống chế được dịch cúm gia cầm. Kể từ khi dịch bộc phát tháng 12/2003 tới tháng 1/2005, trong khoảng 14 tháng đó có 3 đợt dịch cúm H5N1, mỗi đợt cách nhau 4 tháng.
Tổng số người chết là 26 tính tới thời điểm 19/1/2005. Ông Liêm xác nhận là ngành y tế gặp khó khăn vì những hiểu biết chưa đầy đủ về dịch tễ học bệnh cúm, đặc biệt là phân type lây từ gia cầm sang người như H5N1 còn hạn chế, chưa có vắc xin phòng bệnh cũng như thuốc điều trị đặc hiệu.
Trên báo Tuổi Trẻ, viện trưởng viện Pasteur Saigon, tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Tiến đưa ra sự so sánh đáng quan tâm. Bà nói rằng năm ngóai 2004 cả nước ghi nhận 14 ca viêm phổi dương tính H5N1, 10 trường hợp tử vong. Thế nhưng chỉ trong vòng 15 ngày của tháng giêng 2005, khu vực phía nam có 6 ca viêm phổi do H5N1, cả sáu bệnh nhân đều tử vong.
Biểu hiện lạ của dịch cúm gia cầm
Theo bà Kim Tiến các ca dương tính H5N1 đều có biểu hiện lâm sàng sốt trên 38 độ bách phân, ho khó thở, X quang phổi bất thường và đăc biệt năm nay có thêm hiện tượng tiêu chảy ở những người lây nhiễm H5N1.
Cùng vấn đề, Thanh Niên Online tường thuật là đợt dịch này xuất hiện điều mà báo gọi là biểu hiện lạ của bệnh cúm gia cầm. Phóng viên của báo nhắc tới hiện tượng tiêu chảy như vừa nói, đồng thời trích phát biểu của bác sĩ Trần Tịnh Hiền phó giám đốc bệnh viện Nhiệt Đới TP.HCM.
Bác sĩ Hiền thêm rằng, ở bệnh nhân dương tính H5 N1, vi rút đã phá hủy hoàn toàn sự đáp ứng miễn dịch của tế bào, bệnh nhân bị tổn thương nhiều ở gan, thời gian ủ bệnh cũng dài hơn lần dịch trước, hiện nay là 10 tới 15 ngày, năm ngóai chỉ khoảng 2 hoặc ba ngày. Báo Thanh Niên cho rằng các chuyên gia băn khoăn, phải chăng đây là dấu hiệu vi rút cúm biến chủng.
Theo các báo, phó thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chủ trì hội nghị, nhấn mạnh rằng Việt Nam chấp nhận thiệt hại về chăn nuôi để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Theo báo Lao Động phó thủ tướng Dũng chỉ đạo là dù chưa có địa phương nào chính thức công bố dịch, nhưng các nơi phải áp dụng triệt để các biện pháp khẩn cấp như là đã công bố dịch.
Theo qui định, nếu một tỉnh có 50% số huyện phát dịch thì cấm vận chuyển gia cầm và sản phẩm gia cầm ra khỏi tỉnh trong vòng 21 ngày sau khi ngừng dịch. Ở cấp huyện thì cùng biện pháp nếu có từ 30% số xã có điểm bộc phát dịch. Cùng vấn đề này một giới chức bộ y tế phát biểu: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Mức báo động đỏ
Tuổi trẻ cũng trích tuyên bố của ông Đồng Mạnh Hoà, giám đốc trung tâm thú y vùng TP.HCM, theo đó chỉ trong vòng 2 tuần mà dịch cúm gà lan rộng ra 21 tỉnh thành phố, tổng số gia cầm chết hoặc tiêu hủy khoảng 330 ngàn. Ông Hoà cho rằng đây là mức báo động đỏ, nguy cơ lây nhiễm cho người rất cao. Ông Hoà cũng nêu lên một thực tế là ở nhiều nơi, những hố chôn gà bệnh của đợt dịch năm ngóai đang trong tình trạng ô nhiễm nặng nề, rất cần sự phối hợp của hai cơ quan y tế thú y xử lý lại.
Trong thời gian hiện nay, tất cả các báo mạng mà chúng tôi xem được như Việt Nam Express, Vietnamnet, Tuổi Trẻ Thanh Niên, Lao Động, Người Lao Động đều gióng tiếng chuông báo động về nguy cơ một đại dịch, mà vi rút có thể lây và làm chết nhiều người, cũng như sẽ có hậu quả dây chuyền làm thiệt hại nhiều ngành kinh tế. Trong khi Việt Nam chưa dồi dào nguồn cung ứng thực phẩm trong mùa tết nguyên đán, thì lại diễn ra một thực tế là người dân không dám ăn thịt gia cầm và trứng, ảnh hưởng sinh kế người chăn nuôi: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Miền Bắc cũng lao đao
Theo Việt Nam Express, miền bắc cũng bắt đầu lao đao với cúm gà, Nam Định, Hà Nội, Hải Dương đều có dịch. Theo tin này cho tới ngày 20/1 có khoảng 5 bệnh nhân nghi bị lây cúm H5N1 đang được theo dõi tại Viện Y Học Lâm Sàng Bệnh Nhiệt Đới và Viện Nhi Trung Ương.
Tờ báo mạng ghi nhận rằng một gia đình ba anh em cư ngụ ở Thái Bình, gần đây có ăn thịt ngan và tiết canh. Người anh lớn là Nguyễn Hữu Việt bị sốt cao khó thở từ trần tại Viện Y Học Lâm Sàng các Bệnh Nhiệt Đới ngày 9/1, xét nghiệm tới lần thứ ba mới thu kết quả dương tính H5N1. Người em trai của anh Việt là Nguyễn Thành Hưng, nhập viện ngày 13/1 được xác định là nhiễm H5N1, tuy vậy sức khỏe anh ngày càng khá lên và có hy vọng bình phục. Trong ba anh em vừa nói, người thứ ba không bị bệnh.
Các báo ở Việt Nam đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn người tiêu dùng để phòng chống lây bệnh cúm gia cầm, chúng tôi trích phát biểu của giới chức ngành y tế : (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Trong các nỗ lực phòng chống cúm gia cầm một cách lâu dài, các nhà khoa học Việt Nam hy vọng sẽ nghiên cứu thành công, để sớm sản xuất vắc xin ngừa cúm H5N1 cho gia cầm và cho người. Theo Vietnam Net công trình này khởi sự âm thầm từ tháng 4/2004, nay đã có kết quả đáng chú ý. Ngày 17/1 Viện Dịch tễ Trung Ương ở Hà Nội loan báo khởi sự thí nghiệm vắc xin ngừa H5N1 trên chuột, gà. Bước tiếp theo là thử trên cơ thể khỉ vào tháng 3/2005 và sau đó là tiêm cho người tình nguyện.
Ngư dân Việt Nam bị sát hại
Trong những ngày qua đài chúng tôi cũng như truyền thông nước ngoài liên tiếp đưa tin về sự kiện ngày 8/1 tàu vũ trang của Trung Quốc tấn công 3 tàu đánh cá, sát hại 9 ngư dân Việt Nam, bắn bị thương 7 ngư dân, bắt giữ một tàu và 8 ngư dân. Tất cả những ngừơi vừa nói là ngư dân ở tỉnh Thanh Hóa và họ họat động hợp pháp trên vùng biển Việt Nam.
Các báo trên mạng của Việt Nam đưa tin chậm về sự việc, và hầu như chỉ có hai tờ Tuổi Trẻ và Thanh Niên là cập nhật thông tin, cùng ghi nhận phản ứng của độc giả. Độc giả của Tuổi Trẻ online, đưa ra phản ứng khá quyết liệt, họ yêu cầu chính phủ phải làm rõ vụ việc và đưa ra công luận quốc tế. Phải can thiệp để Trung Quốc trả thi hài người chết, cũng như hồi hương 8 người bị bắt giữ : (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)
Độc giả báo còn đặt câu hỏi là, chẳng lẽ Việt Nam phải bó tay trước hành động bất chấp luật pháp quốc tế từ phía cảnh sát biển Trung Quốc hay sao.