Lời giới thiệu: để giải quyết phần nào những căng thẳng về ngoại giao và quân sự hiện đang xảy ra giữa Philippines và Trung Quốc, chính phủ Manila mới đây cho biết đồng ý sẽ thông báo với Bắc Kinh tất cả các cuộc tập trận mà Phi cho thực hiện với những nước khác, nhất là các cuộc thao diễn sẽ được tổ chức chung với Hoa Kỳ. Vấn đề sẽ được Biên Tâp Viên Nguyễn Khanh trình bầy rõ hơn trong bài gửi đến quý thính giả sau đây... Hôm qua, các viên chức trong chính phủ Philippines nói là Manila sẽ thông báo cho Trung Quốc biết tất cả các cuộc thao diễn quân sự mà Phi sẽ thực hiện chung với các nước khác, nhưng chưa chấp thuận lời yêu cầu được quan sát tại chỗ mà Bắc Kinh đưa ra. Quyết định mới nhất này đã được các viên chức ngoại giao của Manila tiết lộ với báo chí, sau cuộc thảo luận giữa hai quốc gia ở Bắc Kinh, nhằm mục đích giải quyết các căng thẳng hiện có liên hệ đến vùng đảo Trường Sa, là nơi mà Trung Quốc và Philippines đều nói là có chủ quyền. Ngoài ra, đây cũng là khu vực mà một số nước khác, trong đó có Việt Nam nói là thuộc về mình. Một viên chức cao cấp của Phi yêu cầu không tiết lộ danh tánh cho hay là Manila đồng ý thông báo cho Bắc Kinh biết trước các cuộc thao diễn quân sự với mục đích là để hai quốc gia có thể tin tưởng vào nhau nhiều hơn. Vẫn theo lời nhân vật này thì Bắc Kinh còn muốn được quyền quan sát các cuộc tập trận, nhất là những cuộc thao diễn giữa quân đội Phi và Hoa Kỳ ở vùng biển Đông, nhưng ngay trong lúc này, không được Phi chấp thuận. Vẫn theo ông thì Trung Quốc phải trình bầy rõ ràng hơn nữa là họ muốn quan sát tại chỗ những cuộc thao diễn này để làm gì, và về phía Phi, chính phủ Manila phải điều nghiên xem việc mời Bắc Kinh dự khán có vi phạm các điều khoản đã ký kết với Hoa Kỳ trong bản hiệp ước quân sự mới nhất hay không. Hồi đầu năm nay, hai chính phủ Hoa Kỳ và Phi đã từng dự tính sẽ mở cuộc thao diễn quân sự chung ở gần đảo Palawan, là hòn đảo của Phi nằm gần khu vực Trường Sa nhất. Cũng theo dự trù, cuộc thao diễn này sẽ quy tụ cả quân đội lẫn dân sự, và mục tiêu là để thử nghiệm mức độ hợp tác giữa hai bên, cũng như thực hiện các công tác tập dượt cấp cứu trên biển và các đề án nghiên cứu, bảo vệ môi sinh. Đến tháng 8 vừa qua, đại sứ Trung Quốc tại Manila đã thay mặt chính phủ lên tiếng phản đối, nói rằng tất cả các hoạt động quân sự xảy ra ở gâàn khu vực đang tranh chấp sẽ gây thêm khó khăn. Ngay sau đó, chính Tổng Thống Estrada đã lên tiếng nói là đại sứ Trung Quốc không nên can thiệp vào quan hệ giữa Phi và các quốc gia khác. Các nhà quan sát nói là với quyết định mới được chính phủ Phi đưa ra, người ta có thể hy vọng là tình hình biển Đông sẽ lằng dịu hơn trước, nhưng hiện vẫn còn quá sớm để có thể nói là mức độ sẽ như thế nào.
