Trường Văn, phóng viên đài RFA
Cũng như khô cá thiều, nước mắm, cây tiêu là một đặc sản lâu đời của Phú Quốc. Tiêu Phú Quốc chất lượng tốt, hạt to cay và thơm vì thổ nhưỡng ở đây thích hợp với cây tiêu nhất là ở vùng Bắc đảo.
Tuy nhiên mấy năm gần đây số lượng tiêu do Phú quốc sản xuất càng ngày càng giảm, các vuờn tiêu dần dần nhường chỗ cho các vườn cây ăn trái khác. Các hộ trồng tiêu phải bán đất, bán nhà để trả nợ ngân hàng. Nguyên nhân vì đâu? Xin mời qúy thính giả theo dõi bài tường trình sau đây của Trường Văn.
Trong một lời tuyên bố với báo chí trước đây, ông Đỗ Hà Nam, chủ tịch Hiệp Hội Hồ Tiêu Việt Nam phấn khởi cho biết là hạt tiêu Việt Nam đã chiếm lĩnh 50% thị trường quốc tế. Trong năm 2005, Việt Nam đã xuất hơn một trăm ngàn tấn tiêu sang 73 quốc gia trên thế giới.
Giá tiêu hạ
Tuy nhiên trên thực tế, việc giá tiêu hạ đã làm bà con trồng tiêu tại đảo Phú Quốc điêu đứng trong mấy năm qua.
Tháng giêng năm nay, đúng vào mùa thu họach tiêu, giá tiêu do các thương nhân thu mua tại Phú Quốc vào khỏang từ 18 đến 19 ngàn đồng một ký. Trong khi đó giá thành một ký tiêu bao gồm tiền thuốc, tiền phân, tiền xăng dầu, tiền nhân công thu họach .. lên đến khỏang 20 ngàn đồng. Năm nay cũng như mọi năm, với giá cả ở mức như thế, các hộ trồng tiêu lại lỗ nặng.
Có nhiều nhà vay nợ ngân hàng, phải bán đất trả nợ cho ngân hàng, đúng thời hạn phải trả, nếu không sẽ bị xiết nhà.
Một người dân ở xã Cửa Dương, nơi có vườn tiêu lớn nhất Phú Quốc cho biết: "Giá một ký lô tiêu chỉ có một đô la một ký bán thị trường chỉ có 16, 17 ngàn một ký. Bây giờ vô phân , tưới nước với công bẻ, công bẻ một ngày là hai mươi mấy ngàn, nhà vườn làm không đủ tiền lời."
Một cán bộ thuộc Ủy ban Nhân Dân Xã Cửa Cạn cũng phát biểu: "Thực tế là như vậy, giá cả xuống thấp, bà con chỉ giữ cây tiêu cũ hiện có, ít có hộ nào giữ để phát triển. 50 hộtrong xã chỉ có một hay hai hộ duy trì vườn tiêu. Bây giờ đa số là bỏ. Muốn giữ cũng không được."
Phá bỏ các vườn tiêu
Tình Trạng phá bỏ các vườn tiêu ở các nơi khác trên đảo để trồng các lọai cây khác là một điều phổ biến. Chẳng hạn tại Dương Tơ, nếu trước đây có trên 151 ha vườn tiêu thì nay chỉ còn 49 ha. "Mười hộ trồng chỉ còn ba bốn hộ. Tại người ta tính ra giá thành bán người ta lỗ. Người dân chuyển sang trồng giáo bầu chôm chôm, sầu riêng và các lọai cây ăn trái"
Trong hoàn cảnh như vậy, nhiều hộ trồng tiêu tại Phú Quốc phải bán nhà, bán đất để trả nợ: "Có nhiều nhà vay nợ ngân hàng, phải bán đất trả nợ cho ngân hàng, đúng thời hạn phải trả, nếu không sẽ bị xiết nhà."
Giải thích về sự suy sụp của các vườn tiêu tại Phú Quốc, ông Đỗ Hà Nam. Chủ tịch Hiệp Hội Hồ Tiêu Việt Nam cho biết ngoài chuyện do giá thu mua tiêu hạ, “việc phát triển du lịch tại Phú Quốc làm cho doanh thu từ du lịch cao hơn trồng tiêu rất nhiều lần. Nên cây tiêu bị du lịch lấn áp là chuyện hiển nhiên” .
Tuy nhiên nhiều người quan tâm đến vườn tiêu nổi tiếng một thời của Phú Quốc đề nghị nhà nước nên có chính sách đặc biệt cho các hộ trồng tiêu để đặc sản lâu đời này không bị mai một.