Lê Dân, phóng viên đài RFA
Chuyện tham nhũng ở guồng máy chính quyền không làm ai ngạc nhiên. Tuy vậy, hồi gần đây tệ nạn này lan tràn gần như nơi nào cũng có trong ngành giáo dục. Tiêu biểu nhất là hai vụ xảy ra tại Đà Lạt, khiến dư luận ở địa phương hiền hòa này không khỏi phẫn nộ. Lê Dân lược thuật diễn tiến như sau.
Nâng điểm cho con cán bộ
Hồi tháng Năm vừa qua, trưởng phòng Giáo dục thành phố Đà Lạt, ông Phạm Đình Cầu, bị phát hiện tổ chức nâng điểm cho con trai ông Giám đốc Công ty Xây dựng Cầu đường 7 tháng Năm, để cậu ấm được tốt nghiệp cấp Trung học Cơ sở.

Trong cương vị trưởng phòng Giáo dục thành phố, ông Phạm Đình Cầu phải ở cấp thành ủy viên, nên lệnh ông đưa ra, dù đúng hay sai, thuộc cấp không một ai dám cãi.
Sự vụ vỡ lỡ đã làm dư luận xứ Hoa Anh đào sôi sục. Không phải là thiên hạ chưa quen nhìn những vụ lạm dụng chức vụ để vi phạm pháp luật, nhưng vì đây là lần đầu tiên, một quan chức đảng cấp cao ở địa phương trực tiếp ra lệnh nâng điểm, khiến tất cả 12 giáo viên lương thiện và nghèo túng phải bị điều tra.
Trong số đó có 8 giám khảo của hai vòng chấm bốn môn thi Văn, Toán, Sinh vật và Anh văn, 4 phó chủ tịch Hội đồng Chấm thi cùng 4 giáo viên quản lý mật mã phách bài của thí sinh. Cho tới nay đã có ít nhất là 5 giáo viên bị loại khỏi danh sách đề xuất khen thưởng hàng năm về thành tích thi đua.
Số tiền hoặc những ưu đãi mà ông trưởng phòng Giáo dục thành phố Đà Lạt được ông giám đốc Công ty Xây dựng Cầu đường hứa hẹn, chưa rõ ra sao, nhưng trước mắt thì con đường sự nghiệp của những giáo viên thuộc quyền ông trong vụ này xem chừng như bế tắc. Có người còn có thể chịu tù đày, trong khi ông thành ủy viên trưởng phòng Giáo dục lại "hạ cánh an toàn".
Các nhà giáo hổ thẹn
Biện pháp kỷ luật đầu tiên mà Thành ủy Đà Lạt đưa ra chỉ là không cho ông Phạm Đình Cầu tham gia vào ban Thường vụ Thành Ủy của kỳ đại hội đảng bộ thành phố Đà Lạt khóa mới.
Một giáo viên nhiều năm trong ngành nay đã nghĩ hưu cho biết là không riêng gì bà, mà nhiều đồng nghiệp khác cũng lấy làm hổ thẹn. Dân chúng thì bức xúc, bời vì những kẻ chủ chốt không phải chịu cảnh túng thiếu của một giáo chức thật thụ, vậy mà vẫn làm sai để mang tiếng cho cả một tập thể thầy cô giáo nhiệt tâm:
“Chúng tôi rất lấy làm đau lòng. Người dân còn bức xúc nhiều nữa, huống chi là chúng tôi...”
Đó mới là chuyện "nhất thế", còn tiếp theo là chuyện "nhì tiền".
Nạn mua điểm, mua bằng
Hồi cuối tháng Tám vừa qua lại nổ ra một vụ gian lận thi cử mà người đứng đầu không thể là một giới chức thấp. Tại trường Đại học Đà Lạt ngày 28 tháng Tám, các giám thị phát hiện ra nhiều thí sinh đã có đáp án hai môn tiếng Anh B 2 và tiếng Trung Quốc B 2.
Các thí sinh bị phát hiện có bản đáp án photocopy đã khai rằng họ mua lại bài giải với một giá "bèo" không ngờ, chưa bằng một tô phở loại ngon.
Bạn nghĩ gì về vấn đề này? Xin email về Vietnamese@www.rfa.org
Theo một số nguồn tin sinh viên bàn tán với nhau thì ban đầu, một đề thi như vậy được bán với giá 4 triệu đồng cho một thí sinh có gia đình khá giả. Sau đó sinh viên này photo và bán lại mỗi bản là 200 ngàn để thu hồi vốn. Chưa biết thu được đến đâu, nhưng một sinh viên có khiếu "kinh doanh" đã mua và in ra bán với giá chỉ 5 ngàn đồng một bản đáp án môn Anh văn B2 và Trung văn B 2.
Dư luận phẫn nộ
Dư luận Đà Lạt ngạc nhiên là vụ việc xảy ra đã gần nửa tháng nhưng khoa Anh văn và trường đại học Đà Lạt chưa tổ chức một cuộc họp chính thức nào nhằm kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân liên quan. Không phải ai trong khoa hay ở trường đại học cũng có thể tiếp cận được chìa khóa và vào khu bảo mật giữ đề thi.
Một giáo viên cho tờ Thanh Niên biết là trước đây cũng từng xảy ra một vụ tương tự ở môn Anh văn B 4 thi lại. Vụ việc đã được báo cáo với lãnh đạo khoa, nhưng bị "chìm xuồng".
Thế nhưng cấp cao hơn là hiệu trưởng trường đại học Đà Lạt, ông Nguyễn Hữu Đức, cho báo chí biết là ông rất ngạc nhiên vì đây là "lần đầu tiên" vụ bán đề thi bị phát hiện, và đây không chỉ dừng ở chỗ đề thi bị lộ, mà còn là bán đề rộng rãi nên vụ việc rất nghiêm trọng.
Bản thân ông mới đi công tác nước ngoài về nên chỉ nắm sơ qua tình hình, đã chỉ đạo cho ban thanh tra của trường làm rõ. Chờ kết quả rồi mới có thể quyết định hủy đề và tổ chức thi lại hay không.