Vòng đàm phán Doha và vấn đề trợ cấp nông nghiệp của Liên minh Châu Âu

Trường Văn, phóng viên đài RFA

Lên tiếng trước khi phiên họp cấp ngọai trưởng của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á -Thái Bình Dương khai mạc vào ngày thứ ba 15 tháng 11 tại thành phố cảng Busan của Nam Hàn, ông Alexander Downer, ngọai trưởng Australia nhấn mạnh là sự thành công của vòng đàm phán Doha diễn ra tháng tới tại Hồng Kông tùy thuộc phần lớn vào sự nhượng bộ về nông nghiệp của các nước trong Liên Minh Châu Âu.

0:00 / 0:00
ApecProtest200.jpg
Nông dân đụng độ với cảnh sát Nam Hàn tại Seoul hôm 15-11-2005. AFP PHOTO

Xin mời qúy thính giả theo dõi phần tường trình sau đây của Trường Văn về sự khác biệt giữa các nước khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, nhất là Hoa Kỳ và Liên Minh Châu Âu về vấn đề trợ cấp nông nghiệp trong việc trao đổi thương mại trên thế giới.

Các vòng đàm phán Doha

Trong các vòng đàm phán Doha trước đây, vấn đề trợ cấp nông sản để bảo vệ nông dân của các nước trong Liên Minh Châu Âu chống lại sự cạnh tranh của hàng nông sản ngọai quốc đã làm cho các vòng đàm phán này lâm vào bế tắc.

Các quốc gia đang phát triển trong WTO cũng đòi hỏi Hoa Kỳ và các nước EU phải bãi bỏ trợ cấp nông sản để sản phẩm nông nghiệp của các quốc gia đang phát triển có thể chen chân vào thị trường các nước công nghiệp.

Do đó vào ngày 10 tháng 10 vừa qua, Đại diện Thương Mại của Hoa Kỳ Rob Portman đưa đề nghị là Hoa Kỳ và các nước giàu trong tổ chức Thương Mại Thế Giới WTO cắt giảm 60% trợ cấp nông sản của các nước này. Riêng đối với Nhật bản và các nước EU, mức cắt giảm này cần phải là 80% vì Nhật và EU trợ cấp cho nông dân nhiều hơn Mỹ.

Pháp đã bác bỏ đề nghị này của Hoa Kỳ ngay sau đó.

Trong cuộc phỏng vấn truyền thanh ngày 4 tháng 11 mới đây, Bộ Trưởng Ngân Khố Hoa Kỳ ông John Snow cũng tuyên bố: "Tổng Thống Bush sẵn sàng giảm bớt các trợ cấp nếu các quốc gia trên thế giới cũng làm như vậy bởi vì Hoa Kỳ có chính sách trợ cấp ít hơn các quốc gia khác trên thế giới và thị truờng Hoa Kỳ mở rộng cửa hơn các thị trường khác trên thế giới."

Phụ tá phát ngôn viên Bộ Ngọai Giao Hoa Kỳ cũng tuyên bố trong cuộc họp báo thường lệ ngày 7 tháng 11 là: "Hoa Kỳ sẽ mang đến vòng đàm phán Doha đề nghị giảm đáng kể thuế quan đánh vào hàng nông sản cũng như trợ cấp nông sản trong giai đọan đầu và tiến tới bãi bỏ hòan tòan trong vòng 15 năm tới".

Quan điểm của Châu Âu

Lập trường của EU về nông nghiệp trong vòng đàm phán Doha được phản ánh trong bài phát biểu của bà Mariann Fischer Boel, Ủy viên nông nghiệp và phát triển nông thôn của EU tại câu lạc bộ báo chí Hoa Kỳ ngày 9 tháng 15 vừa qua tại Washington D.C.

Theo bà Boel có sự cải cách về trợ cấp nông nghiệp trong các nước EU bắt đầu từ năm 2003 và 2004. Theo sự cải cách này, thay vì trợ cấp cho từng mặt hàng nông sản một, “Một khỏan tiền đơn giản trả cho nông dân” được áp dụng.

Khỏan tiền trả này không căn cứ trên sản phẩm nông dân sản xuất mà căn cứ vào các khỏan trợ cấp nông dân nhận được từ xưa tới nay và căn cứ vào khu vực đất đai của nông dân.

Để được trả khỏan tiền này, người nông dân phải quản trị đất đai thật tốt căn cứ trên các tiêu chuẩn gắt gao về môi trường cũng như sức khỏe công cộng của con người và lòai vật.

Mục đích của giải pháp này là người nông dân khi quyết định sản xuất một nông sản nào thì phải nhìn ra thị trường xem thị trường muốn gì chứ không phải nghiên cứu xem các lọai trợ cấp nào lớn nhất.

Đối với việc hỗ trợ cho các sản phẩm trong nước, EU có thể chấp nhận việc cắt giảm đáng kể các món tiền trợ cấp.

Đối với việc cạnh tranh trong xuất khẩu, các nước EU bãi bỏ việc hỗ trợ các sản phẩm nông nghiệp xuất khẩu với điều kiện là các nước thành viên của WTO cũng làm như vậy.

EU tán đồng nguyên tắc viện trợ bằng thực phẩm nhưng điều này có cái hại là các nước dùng hình thức này để tống khứ các sản phẩm dư thừa của mình. Do đó quan điểm của EU là viện trợ trực tiếp về tài chánh thích hợp nhất.

Về vấn đề mở rộng cửa thị trường trong nước, EU hiện đang tìm giải pháp tốt nhất trong việc cắt giảm thuế quan.

EU chấp nhận việc mở cửa thị trường cho nông sản nhưng đồng thời cũng yêu cầu các nước thành viên WTO cũng tìm các cắt giảm thuế quan trong các lãnh vực nhạy cảm về kinh tế và xã hội khác nữa.

Tuy nhiên theo bà Boel, nông nghiệp chiếm một phần quan trọng trong vòng đàm phán Doha nhưng EU cũng quan tâm đặc biệt đến các lãnh vực khác như hàng hóa công nghiệp, dịch vụ, đấu thầu của chính phủ..

Ủy viên Thương Mại của EU ông Peter Mandelson trong một diễn văn đọc tại Câu lạc Bộ báo Chí Hoa Kỳ ngày 13 tháng 9 2005 không lạc quan mấy về vòng đàm phán Doha vì cơ chế đàm phán rất phức tạp.

Theo ông thì mỗi một quốc gia trong số 149 thành viên của WTO đều có quyền phủ quyết cả. Do đó việc đồng thuận trong các vấn then chốt khó đạt được.