Nguyễn Bình, đặc phái viên đài RFA
Có 3 người Khmer, gốc ở tỉnh Trà Vinh, hiện đang sinh sống ở Campuchia, bị bắt giam vào hôm thứ Hai, ngày 11 tháng 9, vì bị tình nghi là thủ phạm rãi truyền đơn chống chính phủ Campuchia. Nguyễn Bình từ Phnom Penh có bài tường trình về sự việc này.
Có 3 người Khmer Krom bị bắt giam vào hôm thứ Hai, ngày 11 tháng 9, về tội tuyên truyền thông tin không đúng sự thật.
Nhà chức trách Campuchia cho rằng 3 người này bị tình nghi là thủ phạm rãi truyền đơn tố cáo Thủ tướng Hun Sen tham nhũng, độc tài, và dâng đất cho Việt Nam từ vài tháng trước.
Bị oan
Cả 3 người này bị giải ra tòa vào hôm thứ Tư, ngày 13, tháng 9. Sau khi xét hỏi, Tòa án Phnom Penh giao trả lại cho cơ quan điều tra để tiếp tục làm rõ thêm sự việc. Được biết, tại Tòa án, 3 người Khmer Krom này cho rằng họ bị oan.
Thông tin từ người dân và báo địa phương cho biết, 3 người Khmer Krom bị tình nghi là thủ phạm rãi truyền đơn, có 2 người đàn ông khoảng trên 40 tuổi, tên là Thạch Samnang, Thạch Ngọc Sương, và một phụ nữ tên là Triệu Nên, có quê quán ở tỉnh Trà Vinh.
Những người này đến Campuchia trong thập niên 80, sau đó đi vào trại tị nạn ở biên giới Campuchia – Thái Lan. Đến thập niên 90, thì trở về sống ở thủ đô Phnom Penh theo chương trình hồi hương của Liên hiệp quốc.
Trong thập niên 80, mặt dù có nhiều tổ chức ở dọc biên giới chống chính phủ Phnom Penh của ông Hun Sen, và chống quân đội Việt Nam chiếm đống ở Campuchia, nhưng cả 3 người Khmer Krom này không hề tham gia bất kỳ một tổ chức nào cả.
Nói với Ban Khmer ngữ Đài RFA vào hôm thứ Ba, một quan chức trong chính phủ Campuchia nói rằng họ nghi ngờ 3 người Khmer Krom này là thành viên của chính phủ Khmer Kampuchea Krom lưu vong ở hải ngoại, và làm theo chỉ thị của tổ chức này.
Chính phủ Khmer Kampuchea Krom
Vào hôm thứ Tư, ngày 13 tháng 9, ông Thạch Chan, Thủ tướng chính phủ Khmer Kampuchea Krom lưu vong, hiện đang sống ở Mỹ nói với Ban Khmer ngữ Đài RFA là tổ chức ông không có chủ trương chống chính phủ Campuchia. Việc làm của 3 người nói trên có thể là động cơ cá nhân, hay động cơ của một tổ chức nào nhằm gây rối trật tự ở Campuchia.
Ông Thạch Chan nói là ông không hề biết 3 người Khmer Krom này. Ông thành lập chính phủ lưu vong để chống chính phủ Việt Nam, chứ không chống chính phủ Campuchia.
Được biết, chính phủ Khmer Kampuchea Krom lưu vong được thành lập hồi tháng 6 năm 2006, có trụ sở ở Mỹ. Tổ chức này từng tuyên bố mục đích của mình là chống chính phủ Việt Nam, và đòi nhân quyền cho người Khmer hiện đang sống ở miền Nam Việt Nam.
Ông Sơn Dương, Giám đốc Trung tâm nhân quyền Khmer Kampuchea Krom ở Phnom Penh cũng phủ nhận là 3 người Khmer Krom nói trên không có quan hệ gì với tổ chức ông.
Được biết, ở Phnom Penh, có một Ủy ban được chính phủ thành lập để theo dõi những người Khmer Krom đến từ Việt Nam do ông Hok Lundi, Tổng Cục trưởng, Tổng Cục Cảnh sát Campuchia chỉ đạo. Nhưng Đài chúng tôi không liên hệ được với Ủy ban này để xin phản hồi.