Phương Anh, phóng viên đài RFA
Trong tuần qua, sau khi báo chí ở trong nước loan tin rằng nhà nước Việt Nam cho phép công ty cổ phần Tiến Bộ Quốc Tế AIC và Trung Tâm Xuất Khẩu Lao Động Viracimex được đưa lao động sang Mỹ làm việc trong các nông trại, trong đó, có nhắc đến việc sau một thời gian làm việc sẽ được cấp thẻ xanh, tức thẻ thường trú nhân tại Hoa Kỳ. Điều này làm nhiều thính giả đang sinh sống ở trong và ngoài nước rất xôn xao.
Để tìm hiểu thực hư về chuyện này, Phương Anh đã có một buổi trò chuyện với ông Jack King, hiện là Giám Đốc Chương Trình Quốc Gia Về Chính sách của Hiệp Hội Nông Trại California. Ông cũng là người trực tiếp làm việc về đạo luật “Ag Job” liên quan đến vấn đề tuyển lựa người nước ngoài đến làm việc trong các nông trại tại Hoa Kỳ.
Trong mục Câu Chuyện Hàng Tuần kỳ này, Phương Anh xin gửi tới qúi vị những thông tin liên quan đến đạo luật này và nguyên văn cuộc trao đổi đó.
Trong năm vừa qua, để đối phó với gần nửa triệu dân bất hợp pháp hiện đang sinh sống tại California, và đứng trước tình trạng những chủ nhân các trang trại ở bang này thiếu nhân công, một đạo luật được đề nghị thông qua cho phép những người di dân bất hợp pháp này được chính thức cư trú tại Hoa Kỳ với điều kiện phải làm việc trong các trang trại trong một thời gian qui định.
Nhưng, đạo luật này đã bị bác bỏ ngay. Tuy nhiên, không nản chí, những người có sáng kiến và ủng hộ việc này đã vận động hai vị Thượng nghị sĩ là Dianne Feinstein và Larry Craig để tiếp tục giúp đỡ họ đệ trình Quốc Hội Hoa Kỳ. Ông Jack King, Giám Đốc Chương Trình Quốc Gia Về Chính sách của Hiệp Hội Nông Trại California cho biết rằng:
Đạo luật “Ag Job”
Jack King: Thượng Nghị Sĩ Dianne Feinstein của bang California đã đệ trình đạo luật dành cho người di dân làm việc trong các nông trại tại Hoa Kỳ. Đạo luật này gọi là "Ag Job", cho phép những người di dân được đến Hoa Kỳ làm việc về nghề nông.
Đạo luật này có hai phần: thứ nhất là cho phép những người di dân bất hợp pháp, đang làm việc trong các nông trại, và đã từng làm việc 150 ngày một năm, trong vòng 3 năm, hay 100 ngày trong một năm, trong vòng 5 năm, thì được xin định cư chính thức.
Đạo luật này có hai phần: thứ nhất là cho phép những người di dân bất hợp pháp, đang làm việc trong các nông trại, và đã từng làm việc 150 ngày một năm, trong vòng 3 năm, hay 100 ngày trong một năm, trong vòng 5 năm, thì được xin định cư chính thức.
Phần thứ hai, gọi là H2A, giống như visa H1B, cho phép những người ở khắp nơi trên thế giới đến làm việc tại Hoa Kỳ, nhưng H2A là về nông nghiệp mà thôi. Visa H2A sẽ thay đổi hệ thống làm việc tốt hơn, nó cho phép những chủ nhân các nông trại được mướn nông dân ở nước ngòai đến vì không thể kiếm được người làm việc tại chỗ trong mùa thu họach
Phương Anh: Thưa ông, những ai có quyền nộp đơn theo visa H2A này?
Jack King: Tất cả mọi người ở khắp nơi như Mexico, Việt Nam, hay bất cứ quốc gia nào đều có thể đến làm việc. Nhưng điều này phải được sự yêu cầu của chủ nhân các nông trại, chẳng hạn như họ cần 100 nông dân, thì họ sẽ liên hệ với chính phủ Hoa Kỳ, và có một hợp đồng giữa chính phủ và các chủ trại đó.
Các chủ trại phải cung cấp những phương tiện căn bản như vấn đề chuyên chở, nơi ăn chốn ở, và phải trả tiền công cho nông dân di dân ở mức căn bản tối thiểu. Nói tóm lại, đó là một hợp đồng của chủ trại với Bộ Lao Động, nhưng người chủ trại được toàn quyền tuyển lựa và chịu trách nhiệm rằng: sau này, những người đến Mỹ làm việc trong nông trại của họ phải trở về nguyên quán.
Phương Anh: Thưa ông, có phải đạo luật này đã được thông qua ở lưỡng viện?
Jack King: Không, chúng tôi phải làm lại từ đầu. Đạo luật này đã được đệ trình ở Thượng Nghị Viện và nay mới đưa ra Hạ Nghị Viện, nó còn phải ra điều trần, còn phải được thông qua tiểu ban, và phải được thông qua ở Hạ Nghị Viện và Thượng Nghị Viện, rồi phải được tổng thống ký mới thành luật được.
Chúng tôi hy vọng trong vòng hai tháng nữa sẽ được thông qua và có thể là được thành đạo luật chính thức vào cuối mùa hè năm nay.
Thành phần được phép
Nhưng tôi muốn nhấn mạnh là đạo luật này phần lớn là để giải quyết cho những thành phần di dân bất hợp pháp, con số này không nhỏ, hiện tại, ở bang California, đã có tới 435000 người. Với visa H2A, thì dành cho tất cả mọi người trên khắp thế giới, nhưng chúng tôi phải chứng minh làm sao nó có hiệu quả tốt và thiết thực đã.
Phương Anh: Xin ông nói rõ hơn về những thành phần được phép làm việc theo đạo luật này. Và họ sẽ được làm việc như thế nào?
Jack King: Tôi xin giải thích thêm rằng: chúng tôi hy vọng đạo luật này sẽ được thông qua để cho phép những người di dân bất hợp pháp, hay đang làm việc trong các nông trại có cơ hội định cư, và cũng là để kiếm những người đến từ các nước khác. Chúng tôi rất muốn chương trình này được thực hiện tốt đẹp và nhanh chóng.
Nhưng tôi muốn nhấn mạnh là đạo luật này phần lớn là để giải quyết cho những thành phần di dân bất hợp pháp, con số này không nhỏ, hiện tại, ở bang California, đã có tới 435000 người. Với visa H2A, thì dành cho tất cả mọi người trên khắp thế giới, nhưng chúng tôi phải chứng minh làm sao nó có hiệu quả tốt và thiết thực đã.
Phương Anh: Thưa ông, nếu đạo luật được thông qua, và nếu được phép làm việc, họ sẽ được trả lương bao nhiêu một giờ?
Jack King: Nếu đạo luật thông qua, thì tất cả những ai đang làm việc bất hợp pháp hay những ai đến Mỹ theo diện H2A đều được trả lương căn bản, thông thường là 8 hay 9 đồng một giờ nhưng tùy theo từng tiểu bang một. Và người chủ nhân thì sẽ phải cung cấp nhà ở cho họ.
Phương Anh: Thế còn vấn đề thẻ xanh thì sao? Vì tôi nghe nói là họ sẽ được cấp thẻ xanh vĩnh viễn sau một thời gian làm việc kia mà?
Jack King: Ồ, vấn đề này thật là phức tạp lắm, thẻ xanh chỉ dành cho những ai được tiếp tục làm viêc ở Hoa Kỳ mà thôi. Những người được cấp thẻ xanh là những người được phép trở lại Hoa Kỳ làm việc sau khi họ trở về quê hương của họ.
Và thẻ xanh này chỉ được cấp cho những người nào hiện đang làm việc bất hợp pháp trong các nông trại ở Hoa Kỳ mà thôi, để họ được tiếp tục làm việc. Điều này không dính gì đến diện H2A cả.
Quí vị không nên nghe những lời hưá hẹn sẽ được trả lương cao, nhất là không nên nghe lời hưá hẹn rằng quí vị sẽ được định cư và trở thành công dân Hoa Kỳ, bởi vì dưới visa H2A, thì điều này rất khó có thể xảy ra.
Phương Anh: Thưa ông, như vậy thì nếu những người đến Mỹ làm việc theo diện H2A chỉ được làm theo vụ mùa mà thôi?
Jack King: Đúng như thế, H2A chỉ cho phép mỗi lần đến làm việc tại Hoa Kỳ, thì phải theo sự thỏa thuận, được sắp xếp làm việc theo hợp đồng trong một thời gian ngắn mà thôi.
Theo đạo luật “Ag Job” này, những người đang làm việc bất hợp pháp, nếu hội đủ điều kiện sẽ được cấp giấy tờ chính thức và phải hưá rằng sẽ làm việc trong các nông trại trong vòng 3 năm hay 5 năm. Sau đó, họ sẽ được đi làm ở những nơi khác. Còn H2A thì hoàn toàn khác, chỉ cho phép làm việc trong một thời gian ngắn mà thôi.
Phương Anh: Thưa ông, vậy đạo luật này có giới hạn số người muốn đến làm việc theo diện H2A không?
Jack King: H2A cho phép khoảng chừng hai cho đến ba trăm ngàn người đến làm việc mỗi năm.
Phải kiểm tra thật kỹ
Phương Anh: Thưa ông, đối với thính giả của Đài Á Châu Tự Do, những người hiện đang cư ngụ ở Việt Nam, ông có lời nhắn nhủ gì?
Jack King: Tôi nghĩ là bất cứ ai nghe đến chuyện đến Mỹ làm việc trong các nông trại thì phải biết chắc rằng đó là một việc làm hợp pháp. Nhưng hiện nay vẫn còn nhiều trở ngại nên nếu qúi vị có nghe những lời hứa hẹn thì phải kiểm tra thật kỹ.
Quả thực là có cơ hội cho những ai muốn đến Mỹ làm việc trong các nông trại nhưng đạo luật phải được thông qua cái đã. Trước hết, phải được chấp thuận ở lưỡng viện, phải được tổng thống ký ban hành rồi mới thành luật.
Bạn nghĩ gì về tin này? Xin email về Vietweb@rfa.org
Quí vị không nên nghe những lời hưá hẹn sẽ được trả lương cao, nhất là không nên nghe lời hưá hẹn rằng quí vị sẽ được định cư và trở thành công dân Hoa Kỳ, bởi vì dưới visa H2A, thì điều này rất khó có thể xảy ra.
Phương Anh: Xin cám ơn ông đã dành cho chúng tôi cuộc nói chuyện hôm nay. Một câu hỏi cuối là theo ông, liệu đạo luật này chắc chắn được thông qua?
Jack King: Tôi chỉ có thể nói là 50-50 mà thôi. Rõ ràng là chính phủ Hoa Kỳ đang phải đối đầu với những vấn đề di dân hết sức phức tạp.
Rất nhiều người đang sống bất hợp pháp nhiều năm tại Hoa Kỳ, và theo tôi, chính phủ cần tạo cơ hội cho họ có công ăn việc làm hợp pháp. Nhưng đây cũng là một vấn đề chính trị hết sức phức tạp. Tôi chỉ biết hy vọng những vị dân biểu, thượng nghị sĩ sẽ thông qua đạo luật này mà thôi.
Quí vị và các bạn vừa nghe cuộc trao đổi giữa Phương Anh và ông Jack King, Giám Đốc Chương Trình Quốc Gia Về Chính sách của Hiệp Hội Nông Trại California, cũng là người đang chịu trách nhiệm vận động chính cho đạo luật Ag Job, trong đó có liên quan đến điều khoản tuyển người nước ngoài đến làm việc tại các nông trại ở Hoa Kỳ.
Mong rằng các thông tin này sẽ giúp ích thêm cho những thính giả đang nuôi ý định đi lao động tại Mỹ. Phương Anh xin dừng nơi đây. Hẹn gặp lại quí vị và các bạn vào chương trình kỳ sau.
Theo dòng câu chuyện:
- Visa H2A và lao động tại các nông trại ở Hoa Kỳ (phần 2)
Thông tin trên mạng:
- Plan to Document Migrant Workers Could Help Shortage
- U.S Department of Labor - H-2A Certification
- All About H2A Visa