Trường Văn, phóng viên đài RFA
Do sự tuyên truyền, khuyến khích của công ty Cao su-cà phê Thanh Hóa, nay đổi tên thành công ty Cao su Thanh Hóa, người dân các huyện trong tỉnh đã bỏ công , bỏ của vào việc trồng hơn 4000 hecta cây cà phê Arabica còn được gọi là cà phê chè.
Tuy nhiên chỉ sau hai mùa thu họach, lọai cây cà phê này chững lại, không ra trái hoặc trái lép nhiều hơn trái tốt. Người dân vì thế đã phải đốn bỏ một nửa diện tích cây trồng , số còn lại trồng duới tán các cây cao su cũng không cho được bao nhiêu quả.
Kết quả hơn 4000 hecta cà phê Arabica của tỉnh Thanh hóa, tốn gần 100 tỉ đồng đầu tư coi như bị mất trắng. Xin mời quý thính giả theo dõi phần tường trình sau đây của Trường Văn.
Chương trình trồng cây cà phê chè được phát động tại 15 tỉnh phía Bắc kể từ năm 1997 với tổng vốn đầu tư gần 800 tỉ đồng.
Không điều tra kỹ lưỡng
Tuy nhiên do không điều tra kỹ về thổ nhưỡng, khí hậu..nên tại một số địa phương như tỉnh Thanh hóa chẳng hạn,cây cà phê không phát trỉển, trái không lớn và chín không đều. Do đó chỉ sau hai mùa thu họach, bà con nông dân bắt đầu phá bỏ cây cà phê để trồng cao su.
Bây giờ cây cà phê chết hết do khí hậu, đất đai không phù hợp. Không biết là họ có nghiên cứu hay không, đưa vào ồ ạt. Thu họach đến vụ thứ hai không có năng xuất và cây chết dần. Trình độ của bà con không thể trồng lọai cây này. Trước chỉ trồng những cây của địa phương như sắn, ngô mà thôi.
Một người dân cư ngụ tại thôn Thanh Tân, xã Hóa Quỳ, huyện Như Xuân tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Cà phê chỉ có hai vụ là thu họach, dân phá hết rồi chỉ còn cây cao su thôi."
Nguyên nhân là vì cây cà phê chè ở đây trồng trên đồi cao, nắng nóng và không có nước tưới nên không ra trái: "Vùng này trồng trên đồi cao nắng quá, mưa không có, vùng sâu vùng xa không có điện nên không tưới nước được."
Một người dân khác giải thích thêm: "Bây giờ cây cà phê chết hết do khí hậu, đất đai không phù hợp. Không biết là họ có nghiên cứu hay không, đưa vào ồ ạt. Thu họach đến vụ thứ hai không có năng xuất và cây chết dần. Trình độ của bà con không thể trồng lọai cây này. Trước chỉ trồng những cây của địa phương như sắn, ngô mà thôi."
Ảnh hưởng đến người dân
Hiện nay bà con nông dân vì nghe lời tuyên truyền, cổ động của cán bộ công ty Cao su-cà phê Thanh hóa nên phải mang nợ chưa trả được. "Công ty đầu tư giống, phân bón nên hiện nay bà con vẫn còn nợ công ty, nợ đang treo."
Tình hình trồng cà phê chè tại các huyện khác tỉnh Thanh Hóa cũng không khá hơn gì. "Ngoài Như Xuân còn có huỵên Ngọc Lặc, huyện Thạch Thành. Các huyện ấy có cao su và có cả cà phê. Nói chung nó cũng bấp bênh lắm, không ổn."
Mới đây Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh và đoàn Thanh tra Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn sau khi đánh giá việc thực hiện dự án trồng cây cà phê chè tại tỉnh Thanh Hóa đã phải đề nghị Thủ tướng chính phủ xem xét xóa nợ cho nông dân.
Cũng như dựa án trồng cay dứa Cayenne, dự án nuôi bò sữa, trồng rừng và đánh bắt xa bờ, dự án trồng cây cà phê chỉ mang lại sự phá sản cho nông dân Thanh Hóa mà thôi.