Lê Dân, phóng viên đài RFA
Vào giữa tháng Chín tới đây, hệ thống Ngân hàng Đông Á của Việt Nam sẽ kết nối và chấp nhận loại thẻ ghi nợ CUP của Trung Quốc. Trong khi đó, những hệ thống thẻ khác của Việt Nam lại chưa sẵn sàng. Tình hình đó rồi sẽ ra sao, Lê Dân tìm hiểu thêm và tóm tắt sự việc như sau.
Theo dự kiến thì vào ngày 15 tháng Chín sắp tới, ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á sẽ chính thức kết nối hệ thống thẻ với tập đoàn China Union Pay, gọi tắt là CUP.
Ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á
Đông Á hiện đã là một trong những ngân hàng Việt Nam phát hành thẻ thanh toán ATM nhiều nhất và dự định sẽ phát hành thêm ít nhất là 100 ngàn thẻ khác từ nay cho đến cuối năm.
Hệ thống thẻ ngân hàng của Đông Á vừa liên kết với công ty cổ phần Mai Linh, đang hoạt động ở 8 lãnh vực ngành nghề tại 27 tỉnh thành. Đông Á còn dự định sẽ kết nối thêm với Ngân hàng Sàigòn Công thương và sau đó là Ngân hàng Nhà Hà Nội.
Hệ thống thẻ với tập đoàn China Union Pay
Thế nhưng khi so với hệ thống thẻ ghi nợ của tập đoàn China Union Pay thì không thấm vào đâu. Với dân số đông nhất thế giới, hệ thống ngân hàng Trung Quốc cũng từng rơi vào hoàn cảnh các ngân hàng Việt Nam hiện giờ, tức là mạnh ai nấy làm. Hoa Lục hồi thập niên trước đã có hàng trăm loại thẻ thanh toán, thẻ ghi nợ, cho đến khi Bắc Kinh thấy cần phải gom về một mối.
Từ đó, nhiều ngân hàng phải tham gia vào tập đoàn China Union Pay và hệ thống thẻ CUP ngày càng hoàn thiện hơn. Cho tới nay ngân hàng Trung Quốc nào không tham gia vào tập đoàn xem như không hoạt động nổi. Hiện tại hệ thống thẻ liên kết này có trên 815 triệu chủ thẻ và 152 hệ thống ngân hàng thành viên.
Với con số khách hàng đông đảo như vậy, thẻ CUP của Trung Quốc không thua kém gì các loại thẻ quốc tế truyền thống như Visa, Mastercard hay American Express. Thêm vào đó mạng thẻ CUP hiện cũng mở rộng tầm hoạt động ra Hàn Quốc, Singapore và Thái Lan.
Khi nối mạng với hệ thống CUP, các chủ thẻ này dù là người Hoa, người Hàn, Singapore hay người Thái đều có thể rút tiền, gởi tiền hay chi trả thanh toán qua hệ thống máy ATM và các điểm chấp nhận thẻ POS trên lãnh thổ của các nước trong hệ thống CUP.
Tạo nhiều thuận lợi
Để chuẩn bị, ngân hàng Đông Á đang triển khai lắp đặt máy ATM ở Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương và Hưng Yên, vốn là những nơi có đông khách du lịch Trung Quốc đến viếng thăm. Việc này có thể thu hút một số ngoại tệ lớn về cho Việt Nam và cũng tạo nhiều thuận lợi cho người Việt sang làm ăn hay viếng thăm Trung Quốc.
Một nhân viên ngân hàng Đông Á cho biết: "Khi đó mình sang Trung Quốc sẽ sử dụng được. Dùng thẻ đó để thanh toán những món hàng..."
Tuy nhiên hiện nay tại Việt Nam mạng lưới các điểm chấp nhận thanh toán thẻ là gần 10 ngàn điểm, chủ yếu tập trung tại các thành phố lớn hoặc những địa điểm du lịch. Số lượng này là quá ít so với những nước Đông Nam Á khác như Thái Lan hoặc Philippines.
Chưa đồng bộ
Việc thu thêm phí của khách dùng thẻ vẫn còn phổ biến tại các đơn vị chấp nhận thanh toán thẻ. Các hiện tượng này phần nào đã làm nản lòng những người muốn dùng thẻ. Một lý do khác là khách tiêu dùng ở Việt Nam chưa quen với lối dùng thẻ, một phần do chưa tin tưởng, phần khác do không muốn những sự thu nhập hay chi tiêu của họ bị ghi nhận lại bằng điện tử.
Đó là lý do mà sau 11 năm thẻ thanh toán xuất hiện tại Việt Nam mà các ngân hàng trong nước mới phát hành được khoảng 125 ngàn thẻ mà thôi. Số lượng này bị xem là quá thấp so với tiềm năng thị trường.
Theo nghiên cứu của Visa International và Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam thì 26 ngàn dân mới có 1 máy ATM, và 55 Người mới có 1 người dùng thẻ.
Vấn đề cấp thiết nhất hiện nay là việc kết nối ba hệ thống thẻ vì hầu hết thẻ của các ngân hàng khác nhau không dùng được tại hệ thống của nhau. Việc Đông Á hòa mạng với hệ thống của tập đoàn China Pay Union sẽ là một bước đột phá mới, khiến hai hệ thống còn lại không thể ở ngoài vòng thêm lâu nữa.
Tuy nhiên việc kết nối vẫn còn là vướng mắc lớn do hệ thống kỹ thuật không đồng bộ, mà trình độ phát triển của các nhà băng Việt Nam cũng chưa đồng nhất.