Việt Nam không được mời đến Moscow dự lễ Chiến thắng Đức quốc xã

Nguyễn Minh Cần - Việt Long

Những người Nga có dính dáng đến kinh doanh, buôn bán, công tác, học hành hoặc liên hệ tình cảm với Việt Nam, quan tâm đến mối quan hệ Nga - Việt đều hết sức sửng sốt khi được biết là Việt Nam không được Tổng thống và Chính phủ Liên bang Nga mời đến Moscow dự lễ kỷ niệm 60 năm Chiến thắng phát xít Đức vào ngày 09-05-2005.

• Bấm vào đây để nghe cuộc phỏng vấn này
• Download story audio

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và Tổng bí thư Nông Đức Mạnh tại điện Kremlin hôm 10-10-2002. AFP PHOTO

Việt Long: Chính phủ Nga có loan báo công khai vịêc không mời Việt Nam trong dịp quan trọng này không? Cón đối với các nước khác thì sao?

Cố tình ém nhẹm

Nguyễn Minh Cần: Đã hơn nửa tháng nay, điện Kremli, Bộ ngoại giao Nga cũng như Quốc hội Nga om sòm mè nheo, chì chiết hai vị nguyên thủ quốc gia của Lithuania (còn gọi là Litva) và Estonia ở vùng Baltic đã khước từ lời mời của Tổng thống và Chính phủ Liên bang Nga đến dự lễ kỷ niệm, thì họ lại cố tình ém nhẹm, che giấu một sự kiện mang tính xì-căng-đan ngoại giao là Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam không được Moscow mời đến dự lễ Chiến thắng, trong lúc đó thì Trung Quốc, Nhật Bản, Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Hàn Quốc, Mông Cổ lại đều được mời.

Việt Long: Chính phủ Nga có nói lý do tại sao đã xử sự như vậy không?

Nguyễn Minh Cần: Mãi gần đây, khi được hỏi lý do thì ở Bộ ngoại giao Nga người ta viện cớ là hồi đó Việt Nam chưa phải là một quốc gia độc lập, mà còn là thuộc địa của nước Pháp. Nói thế thì cũng khôi hài thật!

Mãi gần đây, khi được hỏi lý do thì ở Bộ ngoại giao Nga người ta viện cớ là hồi đó Việt Nam chưa phải là một quốc gia độc lập, mà còn là thuộc địa của nước Pháp. Nói thế thì cũng khôi hài thật!

Mặc dù hồi đó Việt Nam chưa được độc lập, nhưng dân tộc Việt Nam cũng đã cống hiến sinh mạng con dân nước mình cho cuộc chiến đấu chống phát xít Đức! Bằng chứng rõ rệt là hàng nghìn người dân Việt Nam đã sung vào quân đội Pháp sang châu Âu đánh nhau với Đức.

Đành rằng quân đội Pháp không duy trì được lâu dài cuộc chiến đấu, nhưng biết bao nhiêu người Việt Nam đã phải ngã xuống trên chiến trường châu Âu hoặc trở thành tàn phế suốt đời! Đó là một thực tế không thể nào chối cãi được. Còn có một bằng chứng khá hùng hồn nữa là trong cuộc chiến đấu để bảo vệ Moscow có nhiều người Việt Nam đã từng tham dự, trong số đó 40 người đã hy sinh! Những tài liệu lịch sử đã xác nhận điều này.

Giải thích của Moscow

Việt Long: Liệu Tổng Thống Putin có biết đến những bằng chứng đó không? Vì ông Putin là người từng tuyên bố tại Hà Nội ba năm trúơc đây, rằng Nga coi Việt Nam là đồng minh chiền lược?

Nguyễn Minh Cần: Những bằng chứng đó, Tổng thống Putin, người chủ trì việc tổ chức kỷ niệm, không thể không biết đến!

Thế mà người đại diện giới ngoại giao Nga lại giải thích rằng: "Ngay cả Tổng thống Putin cũng ngạc nhiên khi biết sự thể như thế. Nhưng đây là một nguyên tắc nghiêm ngặt về lễ tân, nghĩa là chỉ mời những nước chính thức tham gia khối đồng minh chống phát xít. Nguyên tắc này không do Bộ ngoại giao đặt ra, mà do các cơ quan lãnh đạo cao nhất quy định".

Việt Long: Ông nghĩ sao về lời giải thích đó?

Ngay cả Tổng thống Putin cũng ngạc nhiên khi biết sự thể như thế. Nhưng đây là một nguyên tắc nghiêm ngặt về lễ tân, nghĩa là chỉ mời những nước chính thức tham gia khối đồng minh chống phát xít. Nguyên tắc này không do Bộ ngoại giao đặt ra, mà do các cơ quan lãnh đạo cao nhất quy định..

Nguyễn Minh Cần: Nghe lời giải thích đó, người biết suy nghĩ chỉ có thể ôm bụng cười phì mà thôi! Vì với cái "nguyên tắc nghiêm ngặt về lễ tân" kia mà họ viện dẫn để hạn chế số nước tham dự là "những nước chính thức tham gia khối đồng minh chống phát xít", thế thì họ giải thích thế nào việc mời các người đứng đầu ba nước Đức, Nhật và Ý đến Moscow dự lễ kỷ niệm Chiến thắng?!

Ba nước đó - vốn là "thù địch", vốn là chống lại "khối đồng minh chống phát xít" , vốn là "chiến bại" - được Moscow mời chắc chắn chỉ là vì họ giàu, họ mạnh. Sự hùng cường của ba nước đó đã vứt vào sọt rác cái "nguyên tắc nghiêm ngặt về lễ tân" kia!

Cố nhiên, không ai phản đối việc mời ba nước Đức, Nhật và Ý đến Moscow dự lễ kỷ niệm Chiến thắng, nhưng... có lý do gì mà Việt Nam lại không được mời?

Nguyên nhân chính

Việt Long: Vâng. Thưa ông nguyên nhân chính là ở đâu?

Nguyễn Minh Cần: Có vài nhà báo ở Nga đặt giả thuyết là điện Kremli không mời các nhà cầm quyền Việt Nam vì không muốn làm phiền lòng Tổng thống Bush. Giả thuyết này không vững chắc - vì thử hỏi: Moscow mời Bắc Triều Tiên chắc gì sẽ làm ông Bush vui lòng?

Suy cho cùng, Việt Nam không được mời đến Moscow dự lễ kỷ niệm Chiến thắng chính là vì Việt Nam ta không giàu, không mạnh, vai trò và uy tín của Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên trường quốc tế thật quá bê bết, cho nên đất nước Việt Nam hiện nay chẳng được ai coi trọng hết!

Suy cho cùng, Việt Nam không được mời đến Moscow dự lễ kỷ niệm Chiến thắng chính là vì Việt Nam ta không giàu, không mạnh, vai trò và uy tín của Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam trên trường quốc tế thật quá bê bết, cho nên đất nước Việt Nam hiện nay chẳng được ai coi trọng hết!

Nói theo từ ngữ dân gian, không ai coi nước ta ra cái đinh gì hết! Đó là điều thật bẽ mặt cho cả dân tộc ta! Đó là điều làm cho những ai có lòng với đất nước ta rất đau buồn và cố tâm tìm hiểu do đâu mà có tình trạng đó và đâu là con đường tiến lên đích thực của nước ta.

Nước ta không giàu mạnh được chính vì chúng ta không có một chế độ dân chủ đích thực, một nền dân chủ đa nguyên, vì chúng ta bị kìm hãm trong một hệ thống chính trị quá lạc hậu và thối nát, tức là chế độ độc đảng toàn trị, chế độ này không huy động và phát huy được sức mạnh, ý chí và trí tuệ của toàn dân, nó trì trệ và giãy giụa trong nạn tham nhũng tràn lan, nó dìm dân tộc trong nỗi khổ triền miên...

Bạn bè của Việt Nam?

Việt Long: Nhưng những người Nga gọi là bạn bè của Việt Nam có bênh vực gì cho Việt Nam trong vụ này không?

Bạn nghĩ gì về sự kiện này? Xin email về Vietnamese@www.rfa.org

Nguyễn Minh Cần: Thực tế thì vừa qua, ở Liên bang Nga cũng có một vài người Nga có vai vế, như đại tướng Vladimir Govorov, chủ tịch Uỷ ban cựu chiến binh Nga, có chân trong Ban tổ chức lễ kỷ niệm Chiến thắng phát xít Đức, lại vừa đi dự kỷ niệm 30-04 ở Việt Nam về, đã cố vận động để mời đoàn đại biểu Việt Nam đến Moscow dự lễ kỷ niệm.

Nhưng tại cuộc họp gần đây nhất của Ban tổ chức "Chiến thắng" dưới quyền chủ toạ của Tổng thống Putin vào ngày 29-03-05 ở Oriol, người ta chỉ giải quyết việc "mời riêng lẻ" những cá nhân như tướng H. Kessler, cựu bộ trưởng quốc phòng Đông Đức, và tướng V. Jaruzelski, cựu chủ tịch Ba Lan, vì họ đã chiến đấu chống phát xít Đức bên cạnh quân đội Liên Xô.

Nhưng đó chỉ là việc "mời riêng lẻ", còn theo lời những người có trách nhiệm trong Ban tổ chức "Chiến thắng" nói thì danh sách các đoàn đại biểu chính thức đã "đóng lại từ hai tuần trước" rồi.

Không biết từ nay đến ngày lễ kỷ niệm - thực tế chẳng còn bao lâu nữa! - Tổng thống và Chính phủ Nga có thay đổi gì không, nhưng điều chắc chắn là đến hôm nay Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã bị gạt ra rìa lễ kỷ niệm Chiến thắng tại Moscow.