Vai trò và trách nhiệm của người mẹ đi làm

Phương Anh, phóng viên đài RFA

Trải qua nhiều thời đại, càng ngày nền văn minh của con người ngày càng tiến bộ và phát triển. Cũng chính vì thế, vai trò của người phụ nữ cũng thay đổi theo. Với quan niệm cho rằng người đàn bà phải ở nhà trông con, lo việc nội trợ, hình như không còn phù hợp ở thế kỷ 21 này.

• Bấm vào đây để nghe tiết mục này
• Download story audio

Nền văn minh của con người ngày càng tiến bộ và phát triển vì thế vai trò của người phụ nữ cũng thay đổi theo. AFP PHOTO

Nhưng cũng có một số ý kiến cho rằng người mẹ, nếu đi làm, ra ngoài xã hội, sẽ không tròn trách nhiệm với con cái và lo cho gia đình được chu toàn. Trong chương trình kỳ này, Phương Anh mời quí vị nghe một số ý kiến của các thành phần khác nhau về việc này.

Suy nghĩ của người mẹ

Thưa quí vị và các bạn, đối với các bà mẹ trẻ, khi con còn nhỏ mà phải đi làm, thì thật là một điều cực khổ…nhất là khi làm cho các công ty đòi hỏi phải làm nhiều giờ, có những ngày phải làm thêm ca ban đêm…lòng họ luôn cảm thấy nặng nề, chẳng hạn như chị Chung, ở quận Tân Bình, Sàigòn. Khi được hỏi, chị có cảm thấy thiếu trách nhiệm với con mình không?

Chị nói: “Có chứ, khi em về khuya thấy con em vẫn chờ, chưa ngủ, lúc đó, lòng em cảm thấy sao đó…nên em nghĩ ở nhà trông con thì cũng được, nhưng phải kiếm cái gì làm thêm vì mình trống thời giờ nhiều quá, mình sẽ cảm thấy mình vô dụng.”

Sau một thời gian, chị đành phải nghỉ việc ở nhà để trông đưá con gái năm nay đã gần 4 tuổi. Chị cũng cho rằng: “Nếu đi làm mà trả lương cao, được làm công việc mà mình đã từng học, để áp dụng cái đó vào, đại khái có công việc tốt, thì em sẽ có cách khác, sẽ kiếm một người nào đó để làm việc nhà, chăm sóc cho nó.”

Theo tôi nghĩ, tuỳ theo mình điều hành, trong gia đình, ngoài công ăn việc làm còn phải lo sinh nhai, và không phải mình đi làm là mình không trông nom được các cháu. Mình phải có lịch trình hàng ngày, hàng tháng của mình và mình cố gắng là mình làm được thôi.

Riêng với chị Việt, có hai con đang ở độ tuổi trung học, và đang công tác tại một cơ quan nhà nước ở Vũng Tàu, thì cho rằng, việc đi làm sẽ mất thời gian gần gũi con, nhưng:

“Nếu nói về thời gian thì đúng là mình mất đi thời gian thật, nhưng khoảng thời gian đi làm về thì mình dành hết cho con vì nhiệm vụ của mình chính vẫn là làm vợ, làm mẹ.. Nói gì thì nói, phụ nữ có đi ra ngoài chăng nữa, nhưng cái tổ ấm của gia đình vẫn là chính, nên em vẫn dành tâm huyết cho gia đình nhiều hơn.

Nói đúng ra, nếu cần thì em vẫn có thể nghỉ việc để trông con…chứ không cần phải lao vào công việc để tiến thân. Chính ra, người phụ nữ Việt Nam vẫn nghĩ về gia đình nhiều hơn…”

Cần thiết ở nhà?

Khi được hỏi rằng chị có thấy người mẹ phải cần thiết ở nhà để trông con mà thôi hay không? Chị nói: “Rất cần thiết, nhưng không đủ vì khi con còn bé thì nó cần sự săn sóc của người mẹ, vì không có một người nào có thể thay thế vai trò của người mẹ để lo cho con được. Tuy nhiên, không đủ là vì nếu người mẹ chỉ biết ở trong nhà để chăm con thôi, thì con sẽ chỉ phát triển một khía cạnh nào đó về thể chất thôi, chứ người mẹ có trình độ giao tiếp ngoài xã hội thì cung cấp cho con nhiều kiến thức hơn.” Chị Loan, hiện đang làm việc cho một cơ quan hành chính ở Hà Nội thì cho rằng: “Đi làm thì lúc nào bận mình cũng phải thu xếp gia đình đầy đủ để hoàn thành công việc nhà, ở Việt Nam mà không làm công việc nhà chồng bỏ đi thì chết…Tôi chẳng bao giờ nghĩ là thiếu trách nhiệm với con cả, vì mình làm trong giờ hành chính thôi rồi về nhà..”

Được hỏi khi lập gia đình và có con, có bao giờ chĩ nghĩ rằng sẽ ở nhà để trông con mà thôi không, chị trả lời:

“Tôi chưa bao giờ nghĩ là mình ở nhà trông con, làm việc nội trợ cả, vì đi làm thì mới mở mang đầu óc, mới phát triển được, mình đi học hành để làm công tác xã hội thêm, chứ đâu phải chỉ trông con không thôi…với lại khi mình đi làm, thì con cũng đến trường đi học, và khi mình trở về thì con cũng đã trở về, rồi mình có thể take care nó buổi chiều hay buổi tối…mình ở nhà cả ngày thì nó cũng có ở nhà đâu.”

Đi làm ít thôi?

Trong khi đó, chị Tám, hiện cư ngụ ở Essen, Đức, có 5 người con và tất cả đều đã lên đại học thì cho rằng, người mẹ chỉ nên đi làm ít thôi, và khi con còn nhỏ, phải dành hết thời gian cho con mình. Qua kinh nghiệm của mình, chị cho hay: “Tôi đi làm nhưng ít giờ thôi, nên cũng có thời gian ở với tụi nó chứ không bỏ hẳn, nên không bị ảnh hưởng gì hết. Theo tôi nghĩ người phụ nữ nên đi làm để có cơ hội tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Nếu chỉ ở nhà để trông con thôi thì cũng tốt. Tôi cũng đã ở nhà trông con cho đến khi tuị nó ở tuổi đến trường. Trong lúc các cháu còn nhỏ thì tôi ở nhà trông nom chúng.”

Theo tôi, quan niệm đó xưa rồi, ngày nay phụ nữ phải hoạt bát, ra ngoài xã hội, tất cả những công việc gì cũng phải làm…chỉ ở nhà nuôi con như rưá, làm việc nội trợ không thôi thì tội cho họ. Nếu người chồng ép buộc người phụ nữ ở nhà nuôi con thôi thì người phụ nữ sẽ bức xúc rằng: tại sao họ không được đi ra làm việc ngoài xã hội?

Còn với chị Cao thị Bích, hiện đang làm chủ một tiệm buôn bán ở ngay vùng Little Sài gòn, miền Nam California, có 5 con đều tốt nghiệp đại học với bằng bác sĩ hay kỹ sư, thì nói: “Tuy tôi có tiệm, bận rộn, nhưng lúc nào tôi cũng nghĩ các cháu là trên hết và cố gắng gần gũi các cháu nhiều chừng nào tốt chừng đó và để ý đến chúng làm gì và học hành ra sao? Đó là điều tôi quan tâm nhất trong đời sống gia đình.”

Khi hỏi thăm, bằng cách nào mà chị vừa buôn bán, rất bận rộn với công việc kinh doanh làm ăn hàng ngày của mình, mà lại vừa có thể chăm sóc đến con cái mình, chị nói:

“Theo tôi nghĩ, tuỳ theo mình điều hành, trong gia đình, ngoài công ăn việc làm còn phải lo sinh nhai, và không phải mình đi làm là mình không trông nom được các cháu. Mình phải có lịch trình hàng ngày, hàng tháng của mình và mình cố gắng là mình làm được thôi.

Buổi tối là để ý nhiều nhất và sau giờ các cháu tan trường về, để ý xem các cháu làm bài như thế nào, có chịu làm bài không hay là coi tivi…Nếu chưa thấy các cháu về thì phải để ý xem vì lý do nào mà các cháu chưa về đến nhà.”

Thưa quí vị và các bạn, theo bà Joan K. Peters, tác giả cuốn sách mang tên “Yêu Thương Con Cái Nhưng Không Bỏ Quên Thân Mình”, thì những người mẹ ở nhà trông con chưa hẳn đã đảm bảo mang lại những điều cần thiết cho con cái vì sau này các em sẽ thiếu sự bạo dạn, thiếu sự tự tin và thiếu sự giao tiếp với các em cùng lứa tuổi. Về điểm này, anh Nguyễn Minh Tuấn, chuyên gia tâm lý, hiện đang làm công việc tư vấn cho các gia đình, ở thành phố San Jose, bang California nói:

“Người mẹ ở nhà có thể cung ứng đầy đủ cho con về nhu cầu thực phẩm, nhưng lúc nào đó, con sẽ cần nhiều hơn những thứ đó, cần kiến thức, cần hiểu biết ngoài xã hội để phát triển trong cuộc sống về sau, về tương lai…nên cho rằng những người mẹ ở nhà trông con cho đến khi con vào trung học thì thực sự không cần thiết cho lắm…Các em cần phải học tính tự lập càng sớm càng tốt để không dựa vào cha mẹ, nhất là trong vấn đề ăn uống, dựa vào cha mẹ quá.”

Ý kiến của cánh đàn ông

Cùng với sự thay đổi của xã hội, quan niệm của cánh đàn ông về vai trò làm mẹ của phụ nữ cũng thay đổi theo. Thực vậy, chúng ta hãy nghe anh Trần Văn Đấu, một tài xế xe tải, hiện sinh sống ở cố đô Huế trả lời, khi Phương Anh hỏi thăm về việc phải chăng phụ nữ chỉ nên ở nhà để trông con? Anh nói:

“Theo tôi, quan niệm đó xưa rồi, ngày nay phụ nữ phải hoạt bát, ra ngoài xã hội, tất cả những công việc gì cũng phải làm…chỉ ở nhà nuôi con như rưá, làm việc nội trợ không thôi thì tội cho họ. Nếu người chồng ép buộc người phụ nữ ở nhà nuôi con thôi thì người phụ nữ sẽ bức xúc rằng: tại sao họ không được đi ra làm việc ngoài xã hội?

Tốt nhất là nên chia thời giờ ra cho mình để chăm sóc cho chính bản thân mình…Thời giờ dành cho con cái, cho chồng con và cũng dành thời giờ cho công việc của mình để mình có thể đáp ứng nhu cầu cho công việc của mình một cách trọn vẹn.

Theo tôi, người phụ nữ phải ra xã hội để mở mang sự hiểu biết, nhưng đối với con cái thì vẫn cần có thời gian, trong những giờ nghỉ, hoặc sau giờ làm việc ngoài xã hội, thì về với gia đình… Vì khi con còn nhỏ thì ở nhà, nhưng 6 tuổi thì nó đi nhà trẻ rồi… “

Cũng theo lời anh Nguyễn Minh Tuấn, nhà tư vấn gia đình, thì:

“Trong thời đại hiện nay, người phụ nữ cũng cần phải đi ra ngoài…nhưng nếu người phụ nữ có con nhỏ dưới 3 tuổi mà mình đi làm sớm quá thì đó cũng là nỗi lo gia đình. Ngày nay, phụ nữ cũng có những trách nhiệm bằng người đàn ông và còn hơn nữa vì người mẹ làm toàn thời gian ở nhà mà còn phải gánh vác thêm một số công việc của xã hội nữa, họ nhiều trách nhiệm hơn.”

Thưa quí vị và các bạn, để kết thúc đề tài về việc phụ nữ ngày nay khi đi làm, có thiếu trách nhiệm và bổn phận với con cái cùng gia đình hay không, nhất là với những bà mẹ đang có con nhỏ, và làm thế nào để dung hoà giữa công việc ngoài xã hội và gia đình, Phương Anh mời quí vị nghe lời khuyên của chuyên gia tâm lý Nguyễn Minh Tuấn :

“Tốt nhất là nên chia thời giờ ra cho mình để chăm sóc cho chính bản thân mình…Thời giờ dành cho con cái, cho chồng con và cũng dành thời giờ cho công việc của mình để mình có thể đáp ứng nhu cầu cho công việc của mình một cách trọn vẹn.

Muốn được như vậy, người mẹ phải chia thời khoá biểu tương đối rõ ràng và áp dụng thời khoá biểu đó một cách uyển chuyển và hợp lý để mình không cảm thấy quá mệt mỏi với tất cả mọi việc, để mình có thể đáp ứng được cho bản thân mình và lo cho gia đình mình. “

Quí vị vừa nghe chuyên mục Trang Phụ Nữ do Phương Anh phụ trách. Ước mong quí thính giả và đặc biệt là chị em phụ nữ chúng ta, sẽ rút ra được bài học nho nhỏ để áp dụng cho chính bản thân mình trong đời sống hiện nay. Thân ái chào tạm biệt và hẹn gặp lại quí vị trong chương trình kỳ sau.