Trà Mi, phóng viên RFA
Äức Giáo Hoà ng Joan Phao-lô Äá» nhá» Äã tạ thế hôm thứ bảy vừa qua, thá» 84 tuá»i. Cả thế giá»i bà y tá» lòng thương tiếc trứơc sá»± ra Äi cá»§a Ngà i. Từ hôm thứ hai, di thá» cá»§a Äức Giáo Hoà ng Joan Phao-lô Äá» nhá» ÄÆ°á»£c ÄÆ°a vá» Ãá»n Thánh Phê-Rô Äá» má»i ngưá»i Äến viếng.

Hà ng ngà n tÃn Äá» tiá» n biá»t ÄGH
Lá» an táng sẽ ÄÆ°á»£c cá» hà nh và o lúc 10 giá» sáng thứ sáu 8/4 (giá» Äá»a phương) tại quảng trưá»ng Thánh Phê-Rô á» Vatican. Linh cá»u cá»§a ngà i sau Äó sẽ ÄÆ°á»£c ÄÆ°a vá» hầm má» cá»§a Äá»n thá» Thánh Phê-Rô, nÆ¡i yên nghÄ© cá»§a các vá» giáo hoà ng qua các thá»i Äại.
Tại Châu Ãu, ngay trong ngà y viếng Äầu tiên, Äã có hà ng chục ngà n tÃn Äá» khắp nÆ¡i quy tụ vá» dinh giáo hoà ng, kiên nhẫn xếp hà ng Äá» ÄÆ°á»£c và o nhìn mặt Äức Thánh cha lần cuá»i cùng và bà y tá» lòng tiếc thương vô hạn.
Từ Washington, Tá»ng thá»ng Mỹ George W. Bush ngá» lá»i chia buá»n sá»± biết Æ¡n Äá»i vá»i Äức giáo hoà ng Giuan Phao-lô Äá» nhá».
Trong khi Äó thì tại New Zealand, Thá»§ tứơng Helen Clark ra lá»nh treo cá» rÅ©.
Hoà ng tá» Charles cá»§a Anh cÅ©ng dá»i ngà y cá» hà nh hôn lá» lại 1 ngà y Äá» không bá» trùng và o ngà y Äám táng cá»§a Äức giáo hoà ng, và Äại diá»n NÅ© hoà ng Elizabeth Äá» nhá» Äến tham dá»± lá» tang cá»§a Äức thánh cha.
Từ trong tù, phạm nhân Mehmet Ali Agca, ngưá»i từng mưu sát Äức giáo hoà ng há»i nÄm 1981 cÅ©ng ngá» lá»i chia buá»n trưá»c tin ngà i qua Äá»i.
Cả thế giá»i tiếc thương
Xuyên suá»t khu vá»±c Châu Ã, từ các nhà thá» công giáo La Mã trang trá»ng á» Philipin Äến các cá»ng Äá»ng giáo dân nhá» bé khắp nÆ¡i trên châu lục nà y, hà ng triá»u tÃn ÄỠâm thầm thương tiếc, vÄ©nh biá»t vá» cha chung cá»§a nhân loại.
Tại Philipin, nÆ¡i có hÆ¡n 80% dân sá» tức gần 70 triá»u ngừơi theo Äạo Công giáo La Mã, chuông nhà thá» Äá» dá»n liên há»i xuyên suá»t thá»§ Äô Manila, hoà quyá»n cùng những tiếng than khóc cá»§a các tÃn Äá».
Tá»ng thá»ng Gloria Arroyo nói rằng dân chúng Phi cảm thấy má»t sá»± mất mát lá»n lao khi hay tin Äức giáo hoà ng tạ thế và o hôm thứ bảy vừa qua. Bà Arroyo Äã và von rằng thế giá»i vừa mất Äi má»t chiếc cầu ná»i tâm linh giữa các quá»c gia vá»i nhau.
Tại Australia, xứ sá» có khoảng ¼ dân sá» là tÃn Äá» Công Giáo, ngưá»i ta thắp nến cầu nguyá»n cho Äức giáo hoà ng tại thánh ÄÆ°á»ng St. Mary á» Sydney, và xếp hà ng ký tên chia buá»n.
Thá»§ tứơng Australia, John Howard , Äã miêu tả Äức giáo hoà ng như má»t nhà Äấu tranh cho tá»± do, ngưá»i Äóng vai trò then chá»t trong công cuá»c láºt Äá» chế Äá» cá»ng sản.
á» Nam Hà n, hà ng triá»u tÃn Äá» Äến viếng bà n thá» cá»§a Äức thánh cha và bà y tá» lòng tiếc thương vô hạn. Tá»ng thá»ng Nam Hà n Roh Moo-Hyun tuyên bá» Äức giáo hoà ng Joan Phao-lô Äá» nhá» sẽ Äựơc tá»Æ¡ng nhá» Äá»i Äá»i như má»t hình tựơng cá» võ cho hoà bình .
Còn thá»§ tứơng Lý Hiá»n Long cá»§a Singapore thì gá»i Äức giáo hoà ng là biá»u tựơng cá»§a lòng bác ái và hy vá»ng.
TÃn Äá» tại Ấn Äá», Thái Lan, Nháºt Bản, Äà i Loan cÅ©ng bà ng hoà ng vá»i ná»i tiếc thương tá»t cùng.
Viá»t Nam, Trung Quá»c chia buá»n
Thá»§ tứơng Phan VÄn Khải cá»§a Viá»t Nam hôm chá»§ nháºt Äã gá»i công Äiá»n chia buá»n Äến toà thánh Vatican. Giá»ng như Trung Quá»c, Viá»t Nam không có quan há» ngoại giao vá»i Vatican, mặc dù Viá»t Nam là quá»c gia có cá»ng Äá»ng giáo dân lá»n thứ hai sau Philipin, vá»i 8 triá»u tÃn Äá» công giáo.
Còn Trung Quá»c thì má»t mặt gá»i lá»i chia buá»n Äến toà thánh Vatican và bà y tá» hy vá»ng cải thiá»n quan há» vá»i Äức giáo hoà ng kế nhiá»m, mặt khác lại kiá»m duyá»t, khoá chặn các lá»i cầu nguyá»n, trao Äá»i, bình luáºn cá»§a dân chúng ÄÄng trên mạng internet xung quanh cái chết cá»§a Äức giáo hoà ng.
Bạn nghÄ© gì vá» sá»± ra Äi cá»§a Ãức Giáo Hoà ng John Paul II. Xin email vá» Vietnamese@www.rfa.org
Ngoà i ra, hôm thứ sáu tuần trứơc, nhà cầm quyá»n Bắc Kinh còn ra lá»nh bắt giữ 2 tu sÄ© công giáo, trong Äó có 1 vá» giám mục từng bá» chÃnh quyá»n Trung Quá»c tạo áp lá»±c không cho liên há» vá»i Vatican.
Hà ng trÄm nguyên thá»§ quá»c gia tham dá»± tang lá»
Dá»± Äoán sẽ có hÆ¡n 100 nguyên thá»§ các quá»c gia trên thế giá»i vá» Roma dá»± tang lá» Äức thánh cha, và chừng 2 triá»u ngưá»i sẽ Äá» vá» Äây ÄÆ°a tiá» n ngà i Äến nÆ¡i an nghÄ© cuá»i cùng.
Sáng thứ hai, Há»ng Y Äoà n Äã nhóm phiên há»p Äầu tiên, vá»i sá»± tham dá»± cá»§a 117 vá» Há»ng Y từ 52 quá»c gia. Những vá» nà y Äá»u dứơi 80 tuá»i , tức là Äá»§ tiêu chuẩn Äá» dá»± cuá»c bầu chá»n tân Giáo Hoà ng.
Trong sá» nà y, có há»ng y Phạm Minh Mẫn cá»§a Viá»t Nam.
Theo quy Äá»nh sau khi Äức giáo hoà ng bÄng hà từ 15-20 ngà y, tiến trình chÃnh thức bầu chá»n ngưá»i kế vá» sẽ bắt Äầu.
Äức giáo hoà ng kế nhiá»m cần phải là ngưá»i có sức khoẻ tá»t, sẵn sà ng Äi du lá»ch nhiá»u nÆ¡i, có kiến thức sâu rá»ng, có khả nÄng giao tiếp vá»i 1 tá»· má»t tÃn Äá» công giáo trên thế giá»i. Vì thế, Äó phải là ngưá»i có thá» nói ÄÆ°á»£c nhiá»u ngôn ngữ khác nhau, tiêu biá»u là các thứ tiếng như Ã, Latin, Anh, Tây Ban Nha, Pháp và Äức.
Hiá»n ứng viên Äang dẫn Äầu danh sách có nhiá»u triá»n vá»ng nhất là Tá»ng giám mục cá»§a Milan, Dionigi Tettamanzi, nÄm nay 71 tuá»i.