បទវិភាគ៖ តើប្រេងសាំងធ្លាក់ថ្លៃដោយសារតែអ្នកនយោបាយឬយ៉ាងណា?
2014.12.03
០៥-កក្កដា-២០១១៖ បុគ្គលិកស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈមួយកន្លែង នារាជធានីភ្នំពេញ ចាក់ប្រេងជូនអតិថិជន។
ប្រជាពលរដ្ឋនៅលើពិភពលោក បានសាទរចំពោះការធ្លាក់ថ្លៃប្រេងសាំងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ អ្នកនយោបាយកម្ពុជា មួយចំនួន បានប្រកាសយកផលចំណេញរៀងៗខ្លួនថា ការធ្លាក់ថ្លៃនេះដោយសារតែការតវ៉ាទាមទាររបស់ខ្លួន ក្នុងការបញ្ចុះតម្លៃប្រេងសាំង។
តើការធ្លាក់ថ្លៃនេះ ពិតជាកើតឡើងដោយសារតែអ្នកនយោបាយ ឬយ៉ាងណា?
ហេតុផលសំខាន់មួយដែលធ្វើឲ្យថ្លៃប្រេងសាំងចុះថោកនោះ គឺអាចបណ្ដាលមកពីដុល្លារឡើងថ្លៃ មានន័យថា អតិថិជនអាចយកប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកចំនួនដដែល តែអាចទិញប្រេងសាំងបានច្រើនជាងមុន ឬអាចនិយាយផ្ទុយពីនេះថា គឺយកប្រាក់ដុល្លារតិចជាងមុន អាចទិញប្រេងសាំងបានបរិមាណដដែល។
បច្ចុប្បន្ន បើគិតតម្លៃលក់ប្រេងសាំងក្នុងមួយបារ៉ែល សមាមាត្រនឹង ១៦០លីត្រ មានតម្លៃប្រមាណ ៧០ដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែបើធៀបកាលពីឆ្នាំ២០១៣ គឺអតិថិជនត្រូវយកប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកយ៉ាងហោចណាស់ ១១០ដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីទិញសាំងមួយបារ៉ែល។ និន្នាការនេះ គឺជាទំនាក់ទំនងនៃការឡើងថ្លៃប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក និងតម្លៃប្រេងសាំងនៅលើពិភពលោក។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រៅពីតម្លៃប្រេងសាំង ការឡើងថ្លៃប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកនេះ ក៏ធ្វើឲ្យថ្លៃទំនិញនាំចូលមកកម្ពុជា ចុះថោកដែរ។ កត្តានេះ អតិថិជន ឬប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានប្រាក់ចំណូលជាដុល្លារអាមេរិក អាចទិញទំនិញបានច្រើនជាងមុន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បើគិតរឿងតម្លៃប្រេងសាំងនោះ គឺមិនមែនពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងឡើងថ្លៃប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកទាំងស្រុងឡើយ។
កត្តាលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រទេសអ្នកផលិតប្រេង ប្រឹងផលិត គឺជារឿងសំខាន់ ដែលជំរុញការផ្គត់ផ្គង់សល់ពីតម្រូវការនៅលើទីផ្សារពិភពលោក។ បញ្ហានេះមានន័យថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ ក្រុមអ្នកផលិតប្រេងសាំងនៅលើពិភពលោក ជំរុញការផលិតដោយសារតែនិន្នាការនៃតម្លៃប្រេងសាំងបន្តឡើងថ្លៃជាលំដាប់។ សហរដ្ឋអាមេរិក រុស្ស៊ី កាណាដា និងប្រទេសផលិតប្រេងសំខាន់ៗនានា រួមទាំងអង្គការប្រទេសផលិតប្រេងដែលហៅកាត់ថា អូប៉ិច (OPEC) ខំប្រឹងផលិតប្រេងលើសពីតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ ដើម្បីទទួលផលចំណេញខ្ពស់បំផុត។
សារព័ត៌មានអន្តរជាតិ ឈ្មោះ អេ.ភី (Associated Press) ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី២៨ វិច្ឆិកា ថា តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់អូប៉ិច បានបង្ហាញថា បរិមាណផ្គត់ផ្គង់សល់ពីតម្រូវការ គឺ ៣០លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។ សមាជិករបស់អូប៉ិច កំពុងព្រួយបារម្ភថា ប្រទេសខ្លួននឹងបាត់បង់ចំណែកទីផ្សារណាមួយ ប្រសិនបើកាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងនៅលើទីផ្សារពិភពលោកនោះ។ និន្នាការនេះ ក៏អាចប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចសកល និងអាចបង្កសង្គ្រាមរវាងអ្នកផលិតប្រេងសាំងនៅលើពិភពលោក។
ស្របពេលដែលប្រទេសជាច្រើនប្រឹងផលិតប្រេងសាំង ការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ទៅលើប្រទេសលីប៊ី (Libya) និងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ (Iran) នៅឆ្នាំ២០០៨ បានជំរុញឲ្យប្រទេសផលិតប្រេងសាំងសំខាន់ទាំងពីរនេះ សល់ពីតម្រូវការរាប់លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃៗ។ ប្រទេសដែលដាក់ទណ្ឌកម្មរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប មានប្រេងសាំងបម្រុងរបស់ខ្លួន ដើម្បីដំណើរសកម្មភាពផលិតកម្ម ដើម្បីធានាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយមក សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប បានដកការដាក់ទណ្ឌកម្មទាំងនោះចេញ។ ដូច្នេះ ប្រទេសលីប៊ី ប្រឹងផលិតកាន់តែច្រើនលើសពីការរំពឹងទុក។
ការស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិឈ្មោះ ស៊ីធី ប៊ែង (Citibank) បានរាយការណ៍ថា បច្ចុប្បន្នការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងសល់ពីតម្រូវការមានចំនួន ៧សែនបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ។
ក្រៅពីកត្តាផ្គត់ផ្គង់ប្រេងច្រើនមហិមានេះ តម្រូវការប្រេងសាំងរបស់ប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកធ្លាក់ចុះដែរ រួមមានប្រទេសចិន ជប៉ុន អាល្លឺម៉ង់ និងនៅតំបន់អាស៊ី។ ការធ្លាក់ថ្លៃប្រេងសាំងនេះ ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំងនោះធ្លាក់ចុះ និងប្រទេសទាំងនោះកំពុងពង្រឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុរបស់ខ្លួន ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច។
ស្ថានភាពនៃការធ្លាក់ថ្លៃនេះ ក្រុមអ្នកផលិតប្រេងសាំងកំពុងចរចា និងពិភាក្សាលើការកាត់បន្ថយបរិមាណផ្គត់ផ្គង់ ប៉ុន្តែការកាត់បន្ថយការផ្គត់ផ្គង់នេះ ហាក់មានការលំបាកដោយសារតែកត្តាសំខាន់ពីរ។ ទីមួយ ក្រុមអ្នកផលិតប្រេងសាំងដែលហៅកាត់ថា អូប៉ិច មិនមានអំណាចក្នុងការកំណត់បរិមាណតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងពិភពលោកបានឡើយ ដោយសារការផលិតរបស់ខ្លួនតំណាងឲ្យ ៤០% ប៉ុណ្ណោះនៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងពិភពលោក។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រសិនបើអូប៉ិច កាត់បន្ថយបរិមាណផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងប្រាកដមែន ប្រទេសផលិតប្រេងសាងធំជាច្រើន ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា និងរុស្ស៊ី អាចទាញយកប្រយោជន៍ដោយបង្កើនការផ្គត់ផ្គង់របស់ខ្លួនទៅវិញ។
ជម្លោះនយោបាយ និងការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចពីសំណាក់ប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក បានជំរុញឲ្យរចនាសម្ព័ន្ធផ្គត់ផ្គង់ប្រេងសាំងផ្លាស់ប្ដូរមកតំបន់អាស៊ី និងជំរុញឲ្យថ្លៃសាំងចុះនៅពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចនៅតំបន់អាស៊ីធ្លាក់ចុះនោះ។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសមហាអំណាចដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះនោះ មិនអាចប្រើគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុរបស់ខ្លួន ដើម្បីពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនបានឡើយ ព្រោះការបញ្ចេញលុយដើម្បីបង្កើនសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកគ្មានវិបត្តិ នឹងធ្វើឲ្យប្រទេសខ្លួនមានវិបត្តិអតិផរណា ឬប៉ះពាល់អស្ថិរភាពសង្គម។
ដូច្នេះ ដើម្បីជៀសវាងនូវវិបត្តិនៃការធ្លាក់ថ្លៃប្រេងសាំងនោះ គឺមានតែប្រទេសផលិតប្រេងសាំងទាំងអស់ ត្រូវចរាចរជាមួយប្រទេសផលិតប្រេងអូប៉ិច លើការកែតម្រូវរចនាសម្ព័ន្ធទីផ្សារប្រេងសាំងឡើងវិញ។ ស្របពេលដែលប្រទេសផលិតប្រេងសាំងកំពុងរកដំណោះស្រាយ ប្រទេសដែលមានតម្រូវការប្រេងជាច្រើននៅលើពិភពលោក បានទទួលផលចំណេញ។
ចំណែកប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ី ដែលទទួលផលចំណេញច្រើនជាងគេពីការធ្លាក់ថ្លៃប្រេងសាំងនោះ គឺមានប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំងពីរនេះ អាចចំណេញលុយច្រើនតាមរយៈការលុបចោលនូវការឧបត្ថម្ភធន ជាដើម។
បច្ចុប្បន្ន តម្លៃប្រេងសាំងនៅប្រទេសវៀតណាម មានតម្លៃក្នុងមួយលីត្រ ១ដុល្លារ ប្រទេសឡាវ ១,២៩ដុល្លារ ថៃ ១,២៧ដុល្លារ និងប្រទេសកម្ពុជា មានតម្លៃ ១,២ដុល្លារអាមេរិក។ ចំណែកប្រទេសជឿនលឿនដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប មានតម្លៃតិចជាងមួយដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយលីត្រ។
ចំពោះប្រទេសកម្ពុជា វិញ ការធ្លាក់ចុះថ្លៃតិចតួចដែលស្ថិតនៅចន្លោះ ៤.៥០០រៀល ទៅ ៥ពាន់រៀល ស្របពេលដែលទីផ្សារប្រេងសាំងពិភពលោកធ្លាក់ថ្លៃជិតពីរដង។ បញ្ហានេះ មានហេតុផលសំខាន់បីដែលថ្លៃប្រេងសាំងនៅកម្ពុជា មិនអាចចុះថោកបានឡើយ។ ហេតុផលទីមួយ គឺបណ្ដាលមកពីក្រុមហ៊ុនប្រេងសាំងរួមគ្នាផ្ដាច់មុខលើការកំណត់ថ្លៃ។ ហេតុផលទីពីរ ប្រទេសកម្ពុជា ខ្វះគោលនយោបាយការពារអ្នកប្រើប្រាស់ និងខ្វះការឧបត្ថម្ភធនរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងហេតុផលទី៣ ការកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុនប្រេងសាំងនៅកម្ពុជា។ កត្តាទាំងអស់នេះ ធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុន សហគ្រាសផលិតកម្មនានានៅកម្ពុជា ត្រូវតែកេងប្រយោជន៍ពីអតិថិជនកាន់តែច្រើន តាមដែលពួកគេអាចធ្វើទៅបាន៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ