នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​អភិរក្ស​និង​អភិវឌ្ឍ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​ជាតិ

ទិវា​វប្បធម៌​ជាតិ ៣ មីនា នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ ប្រារព្ធ​ឡើង​ក្រោម​ប្រធានបទ «អ្វីៗ​ទាំង​អស់​ដើម្បី​វឌ្ឍនភាព វប្បធម៌​ជាតិ»។

0:00 / 0:00

ក្នុង​ទិវា​នោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន សែន បាន​ស្នើ​ទៅ​ថ្នាក់​ដឹកនាំ និង​មន្ត្រី​នៃ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ​ក្រសួង-​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ ម្ចាស់​ផលិតកម្ម អ្នក​និពន្ធ អ្នក​ដឹក​នាំ​រឿង សិល្បករ សិល្បការិនី​ទាំង​អស់ ត្រូវ​បង្កើន​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​អភិរក្ស និង​អភិវឌ្ឍ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​អរូបី​របស់​ខ្មែរ​ឲ្យ​គង់វង្ស។

នាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក ហ៊ុន សែន បាន​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ចំនួន ៨ ដើម្បី​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​អភិរក្ស និង​អភិវឌ្ឍ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​ជាតិ។

អនុសាសន៍​ទាំង​នោះ​រួម​មាន ទី​១ ត្រូវ​តែ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​អភិវឌ្ឍ​ធនធាន​មនុស្ស​លើ​វិស័យ​វប្បធម៌ និង​អភិវឌ្ឍ​សិល្បៈ​គ្រប់​ទម្រង់ ដោយ​ឈរ​លើ​មូលដ្ឋាន​អភិរក្ស​មាន​គ្រឹះ​នៃ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​បុរាណ ដែល​មាន​ជា​អត្តសញ្ញាណ ពណ៌​សម្បុរ ក្បួន​ខ្នាត និង​ជា​ព្រលឹង​នៃ​វប្បធម៌ ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​តម្លៃ​ប្រពៃណី​វប្បធម៌ ភាព​ថ្លៃថ្នូរ និង​មោទនភាព​ជាតិ។ ទី​២ ត្រូវ​បង្កើត​ស្នាដៃ​ថ្មី តាម​រយៈ​ការ​បញ្ចូល​វិធី​វិទ្យាសាស្ត្រ​បច្ចេកទេស​ទៅ​ក្នុង​មធ្យោបាយ​ផលិត និង​ការ​សម្ដែង​ដោយ​ឈរ​​លើ​គ្រឹះ​វប្បធម៌​បុរាណ ស្រប​តាម​ទស្សនាទាន «បុរាណ​មិន​យឺត ទំនើប​មិន​បរទេស» ក្នុង​គោល​ដៅ​យក​ស្នាដៃ​ទាំង​នោះ​សម្រាប់​បម្រើ​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ លើក​កម្ពស់​ជីវភាព​សិល្បករ។ ទី​៣ ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើ​វគ្គ​អប់រំ និង​វិក្រិតការ​ដើម្បី​បង្កើន​សមត្ថភាព​យល់​ដឹង​ដល់​អ្នក​និពន្ធ និង​សិល្បករ​ទៅ​លើ​ទិដ្ឋភាព និង​វិទ្យាសាស្ត្រ​បច្ចេកទេស​ថ្មីៗ។

ទី​៤ បង្កើត​កម្មវិធី​ផ្លាស់ប្តូរ​ជំនាញ​ឯកទេស ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ បង្កើន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ ថ្នាក់​តំបន់ និង​អន្តរជាតិ ដើម្បី​ស្វែង​រក​វិធានការ​លើក​កម្ពស់​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​វិស័យ​សិល្បៈ។ ទី​៥ ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​បង្កើត​កម្មវិធី​ផ្ទេរ​ចំណេះ​ដឹង ចំណេះ​ធ្វើ​ពី​មរតក​មនុស្ស​រស់​ទៅ​ឲ្យ​យុវជន​ជំនាន់​ក្រោយ ដើម្បី​បន្ត​វេន ថែ​រក្សា​ការពារ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស។ ទី​៦ បន្ត​រៀបចំ​បើក​មហោស្រព​សិល្បៈ​មហាជន​ឲ្យ​បាន​ទៀង​ទាត់​នៅ​ថ្នាក់​ខេត្ត រហូត​ដល់​ថ្នាក់​ជាតិ ដើម្បី​ផ្ដល់​ឱកាស​ឲ្យ​សិល្បករ​បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​បទពិសោធន៍ និង​រៀន​សូត្រ​ពី​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក។ ទី​៧ បន្ត​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​លើក​កម្ពស់​ដល់​ការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ និង​ចងក្រង​រក្សា​ទុក​ឲ្យ​បាន​គង់វង្ស​នូវ​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​អរូបី​គ្រប់​ប្រភេទ និង​ទី​៨ ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ត្រូវ​បន្ត​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​រៀបចំ​ចងក្រង​នូវ​បទដ្ឋាន​គតិយុត្តិ ដែល​ទាក់ទង​ការ​គ្រប់គ្រង​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​ជាតិ ដូច​ជា​អនុក្រឹត្យ​ស្ដីពី​ការ​គ្រប់គ្រង​សិល្បៈ ទស្សនីយភាព អនុក្រឹត្យ​ស្ដីពី​ការ​គ្រប់គ្រង​សិល្បៈ​សិប្បកម្ម និង​សិល្បៈ​សូន​រូប។

លោក ហ៊ុន សែន ក៏​បាន​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ទប់ស្កាត់​ការ​ហូរ​ចូល​នៃ​វប្បធម៌​អវិជ្ជមាន​ពី​ខាង​ក្រៅ បញ្ចៀស​ឲ្យ​បាន​នូវ​ភាព​លួច​ចម្លង​ស្នាដៃ​ពី​អ្នក​ដទៃ ដែល​ជា​បទល្មើស​កម្មសិទ្ធិ​បញ្ញា៖ «ប្រាកដ​ណាស់​អ្នក​បង្កើត​ស្នាដៃ​ថ្មី​តែង​បាន​រៀន​សូត្រ​ពី​អ្នក​ដទៃ តែ​គេ​ពុំ​គួរ​ចម្លង​ស្នាដៃ​អ្នក​ដទៃ​ដោយ​ល្ងឹតល្ងង់ ឬ​ដក​ស្រង់​របស់​គេ​ទាំង​ស្រុង​នោះ​ទេ។ ក្នុង​ន័យ​នេះ យើង​សង្ឃឹម​ថា អ្នក​និពន្ធ អ្នក​ដឹក​នាំ​រឿង សិល្បករ សិល្បការិនី​របស់​យើង នឹង​ដក​ស្រង់​យក​តែ​ជា​មេ​រៀន​ល្អៗ​របស់​អ្នក​ដទៃ​មក​ពិចារណា ហើយ​ចម្រាញ់​យក​ធ្វើ​ជា​ចំណេះ​ដឹង​ខ្លួន ដើម្បី​បង្កើត​ស្នាដៃ​ថ្មីៗ»

ជុំវិញ​ការ​លួច​ចម្លង​ស្នាដៃ​ពី​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​នេះ ប្រធាន​សមាគម​សិល្បករ​ខ្មែរ លោក សុះ ម៉ាច ឲ្យ​ដឹង​ថា បច្ចុប្បន្ន​វិស័យ​សិល្បៈ​ខ្មែរ​លុកលុយ​ដោយ​វប្បធម៌​បរទេស និង​ធ្វើ​ឲ្យ​វិស័យ​សិល្បៈ​ធ្លាក់​ដុនដាប​ខ្លាំង ទាំង​វិស័យ​ខ្សែ​ភាពយន្ត និង​វិស័យ​ចម្រៀង។

លោក​បញ្ជាក់​ថា អ្នក​និពន្ធ​មិន​បាន​ផលិត​អ្វី​ជា​ស្នាដៃ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​សម្រាប់​រាជការ​ក្នុង​សម័យ​របស់​ខ្លួន ដោយ​ភាគ​ច្រើន​បាន​យក​បទ​ចម្រៀង​ពី​សម័យ​មុនៗ មក​កែ​កុន ឆ្នៃ​ចុះ​ឡើងៗ​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​ទម្រង់​ដើម ជា​ពិសេស​បទ​បរទេស​មួយ​ចំនួន គ្រាន់​តែ​ចេញ​មក​ភ្លាម អ្នក​និពន្ធ​និង​ម្ចាស់​ផលិតកម្ម​នានា​ក្នុង​ស្រុក​ប្រញាប់​ចម្លង​គេ​ភ្លែត៖ «ប្រសិន​បើ​យើង​នៅ​តែ​ចម្លង​ពី​គេ​ទៀត យើង​គ្មាន​អ្វី​ដែល​បង្កើត​ភាព​ជា​របស់​ខ្លួន​ឯង សម្រាប់​ជាតិ​ខ្លួន​ឯង នេះ​ស​បញ្ជាក់​ថា យើង​គ្មាន​អ្វី​ដែល​រីក​ចំរើន​ត​ទៅ​មុខ​ទៀត​ទេ»

លោក សុះ ម៉ាច បញ្ជាក់​ថា ការ​បណ្ដែតបណ្ដោយ​ឲ្យ​មាន​ការ​លួច​ចម្លង​ដោយ​សេរី គ្មាន​វិធានការ​ទប់ស្កាត់ នោះ​វិស័យ​សិល្បៈ​ពុំ​អាច​ងើប​មុខ​រួច។ លោក​បន្ត​ថា បច្ចុប្បន្ន​ខ្មែរ​មាន​ធនធាន​មនុស្ស​ច្រើន ទាំង​តន្ត្រីករ អ្នក​ចម្រៀង និង​អ្នក​និពន្ធ ហើយ​ពួក​គេ​ទាំង​នោះ​អាច​ផលិត និង​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង​ជា​អត្តសញ្ញា​របស់​ជាតិ​បាន។ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​សំខាន់​នោះ ក្នុង​​កាលៈទេសៈ​ខ្លះ ម្ចាស់​ផលិតកម្ម​បាន​តម្រូវ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ទាំង​នោះ​យក​បទ​បរទេស​មក​ចម្លង ដើម្បី​ប្រយោជន៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន ដោយ​មិន​បាន​គិត​ពី​ប្រយោជន៍​វប្បធម៌​របស់​ជាតិ​ជា​ធំ។ ម្យ៉ាង​គួរ​បញ្ចប់​មតិ​រិះគន់​ទាំង​ឡាយ ដែល​តែង​រិះគន់​ថា អ្នក​ចម្រៀង និង​អ្នក​និពន្ធ​ខ្មែរ ជា​ចោរ​លួច​ចម្លង​ត​ទៅ​ទៀត៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។