បញ្ហាខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ស្ពឺ
2016.05.06
អាកាសធាតុក្ដៅខ្លាំង និងគ្មានភ្លៀងធ្លាក់កក់ខែនៅឆ្នាំនេះ កំពុងបង្កការលំបាកកាន់តែខ្លាំងដល់ការរស់នៅរបស់មនុស្ស និងសត្វនៅកម្ពុជា។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ស្ពឺ ឲ្យដឹងថា បញ្ហាខ្វះទឹកប្រើប្រាស់មិនត្រឹមតែគំរាមកំហែងដល់ដំណើរការផលិតកម្មកសិកម្មប៉ុណ្ណោះទេ បញ្ហានេះក៏បន្តប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារផងដែរ។
តើខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារពលរដ្ឋខេត្តកំពង់ស្ពឺ?
ពលរដ្ឋឃុំស្វាយរំពារ ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ អះអាងថា ពួកគាត់ត្រូវបង្កើនការចំណាយទ្វេដងសម្រាប់ទិញទឹកប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃចំណាយលើថ្លៃព្យាបាលជំងឺ ខណៈដំណើរការផលិតកម្មកសិកម្មមានភាពយឺតយ៉ាវ ដោយសារតែឥទ្ធិពលនៃគ្រោះរាំងស្ងួត។
បញ្ហានេះ ត្រូវបានលើកឡើងក្រោយពេលកម្ដៅបរិយាកាសនៅកម្ពុជា ឡើងខ្លាំង ធ្វើឲ្យប្រភពទឹកបឹង អូរ ព្រែក ទំនប់ និងអណ្ដូង ដែលពលរដ្ឋរស់នៅតាមជនបទធ្លាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ត្រូវរីងស្ងួតដោយសារបញ្ហាអាកាសធាតុនេះ។
ពលរដ្ឋម្នាក់រស់នៅភូមិទួល និងជាតំណាងបណ្ដាញកសិករក្នុងវិស័យកសិកម្ម លោក ស៊ឹម រ៉ុម រស់នៅឃុំស្វាយរំពារ ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លើកឡើងថា បញ្ហាខ្វះទឹកបានក្លាយជាឧបសគ្គរាំងស្ទះដល់ដំណើរការផលិតកម្មសុខភាពមនុស្ស សត្វ និងប៉ះពាល់បន្តទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ។ ជាក់ស្ដែងគ្រួសារលោកធ្លាប់តែរកចំណូលបានពីការដាំបន្លែ និងចិញ្ចឹមត្រីក្នុង ១ខែជាង ១លានរៀលក្នុងរដូវប្រាំង ប៉ុន្តែបញ្ហាខ្វះទឹកស្រោចស្រព ដែលអូសបន្លាយតាំងពីចុងខែធ្នូ មក មិនត្រឹមតែបំផ្លាញផលដំណាំស្ទើរគ្មានសល់ប៉ុណ្ណោះទេ បញ្ហានេះ ក៏ធ្វើឲ្យលោកចំណាយលុយទិញទឹកក្នុង ១ខែ ៨ម៉ឺនរៀលថែមទៀត៖ «បញ្ហាខ្វះទឹកនេះ វាប៉ះពាល់ខ្លាំងណាស់ដល់ប្រាក់ចំណូលគ្រួសារខ្ញុំ។ ឧទាហរណ៍ ស្រះនេះខ្ញុំធ្លាប់ចិញ្ចឹមត្រី តែចិញ្ចឹមត្រីបាន ១តោន ស្រះនោះបាន ១តោន តែដល់ឥឡូវ ខ្ញុំចិញ្ចឹមលែងបាន រីង រាក់ គ្មានសល់អីសោះ»។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀត ដែលជាស្ត្រីកូនខ្ចី ថែមទាំងមានកូនភ្លោះ ២នាក់ផង លោកស្រី ខែម ស្រីកុល បញ្ជាក់ដែរថា ខណៈកម្ពុជា បន្តជួបគ្រោះរាំងស្ងួតខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ អ្នកភូមិដែលមិនសូវមានលទ្ធភាព និងគ្រួសារលោកស្រីផ្ទាល់ ពឹងផ្អែកតែប្រភពទឹកអណ្ដូងស្នប់ក្នុងភូមិប៉ុណ្ណោះ ខណៈទឹកទំនប់រីងរាក់ និងទឹកអណ្ដូងស្នប់ស្ទើរតែលែងចេញទឹក។
ស្ត្រីកូនខ្ចីវ័យ ៣០ឆ្នាំរូបនេះឲ្យដឹងបន្តថា បញ្ហាខ្វះទឹកបានធ្វើឲ្យកូនតូចៗ និងក្មេងៗក្នុងភូមិមួយចំនួនមានជំងឺពងបែក៖ «ខ្ញុំលំបាកណាស់ ក្ដៅខ្លាំងណាស់ ពេលក្ដៅទៅឈឺទាំងម៉ែទាំងកូន ហើយរាល់ថ្ងៃខ្ញុំប្រើតែអណ្ដូងស្នប់ ហត់ទាំងសប់ ហត់ទាំងយោង ថ្ងៃខ្លះទៅត្រូវតម្រង់ជួរគ្នាសប់ទឹក ថ្ងៃខ្លះប្រើបានតែមួយអម្រែកប៉ុណ្ណោះ»។
ទន្ទឹមនឹងការលើកឡើងនេះ ស្ត្រីវ័យចំណាស់វ័យ ៨១ឆ្នាំ ព្រមទាំងជាស្ត្រីមេម៉ាយគ្មានកូនចៅរស់នៅម្នាក់ឯង លោកស្រី កែវ ហេង និយាយទាំងទឹកភ្នែករលីងរលោងដែរថា ១ថ្ងៃលោកស្រីត្រូវធ្វើដំណើរទៅសប់ទឹកយួរពីអណ្ដូង ៣ដង ចម្ងាយជិត ៥០ម៉ែត្រ ខណៈជង្គង់ទាំងពីរកំពុងឈឺ។ ស្ត្រីវ័យចំណាស់រូបនេះឲ្យដឹងថា បញ្ហាខ្វះទឹកឆ្នាំនេះធ្វើឲ្យលោកស្រីជួបការលំបាកជាខ្លាំងក្នុងជីវភាពរស់នៅ៖ «រាល់ថ្ងៃយាយដើរយូរខ្លួនឯងអ៊ីចឹងទៅ ជួនកាលក៏ជួយគេឯងអ៊ីចឹងទៅ គេសួរយាយអើយម៉េចសប់ទឹកខ្លួនឯង? គេគ្រាន់តែសួរអ៊ីចឹង រួចគេដើរហួសបាត់ទៅ។ ត្រូវអង្គុយសប់ទឹកទៀត យូរទឹក រាល់ថ្ងៃ ណាមួយជើងឈឺ អត់មានកូនចៅគេជួយ។ គិតទៅជីវិតខ្ញុំពិបាកណាស់ រាល់ថ្ងៃចង់បាន បើគេឲ្យពាងពីរទៀតមក យាយធូរតិចហើយ»។
បច្ចុប្បន្នពលរដ្ឋរស់នៅឃុំស្វាយរំពារ ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពុងខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ខ្លាំង ហើយបង្ខំចិត្តទិញទឹកមិនសូវមានអនាម័យដែលគេដឹកលក់តាមគោយន្តដែលបូមចេញពីបឹង ឬត្រពាំងតាមតំបន់ទំនាបនៃឃុំនេះ ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់ដោយសន្សំសំចៃ។
លោក អ៊ុន សំអាង អ្នកដឹកទឹកលក់ឲ្យពលរដ្ឋក្នុងឃុំ បានឲ្យដឹងថា រាល់ថ្ងៃលោកត្រូវបើកគោយន្តស្វែងរកប្រភពទឹកបឹង និងត្រពាំងប្រមាណជាង ៣គីឡូម៉ែត្រពីភូមិ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការពលរដ្ឋក្នុងភូមិ។ លោកបន្តថា ក្នុងមួយថ្ងៃលោកដឹកទឹកលក់ឲ្យអ្នកភូមិជាមធ្យម ១០ជើង ក្នុងមួយជើងៗលក់ក្នុងតម្លៃចាប់ពី ១២.០០០រៀល ទៅ ១៥.០០០រៀល អាស្រ័យលើប្រភេទទឹក។ លោកបន្ថែមថា លោកមិនចង់ប្រកបរបរដឹកទឹកលក់នោះទេ ព្រោះលោកត្រូវចំណាយលុយទិញទឹកបន្តពីប្រភពទឹកដែលលោកស្វែងរកក្នុងតម្លៃ ២.០០០រៀល ក្នុងចំណុះ ១២០លីត្របន្ថែមទៀត។ ហេតុនេះលោកជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវគិតគូរដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះទឹកជាបន្ទាន់៖ «បើតាម ចិត្តខ្ញុំ ចង់ឲ្យមានប្រភពទឹកគ្រប់គ្រាន់ ខ្ញុំអត់ចង់បើកគោយន្តដឹកទឹកទេ ហត់ណាស់ ម្យ៉ាងខ្ញុំទិញអីវ៉ាន់មកនេះក៏មិនចង់រកស៊ីដឹកទឹកដែរ ហើយដូចទឹកនេះអ៊ីចឹង ខ្ញុំមកដឹក ក៏សុំចែកទិញគេទេ ព្រោះត្រពាំងនេះជារបស់ឯកជន»។
របាយការណ៍ពីក្រុមប្រឹក្សាឃុំស្វាយរំពារ ឲ្យដឹងថា ឃុំស្វាយរំពារ មានចំនួន ១៤ភូមិ មានគ្រួសារសរុប ១.៩៤៤គ្រួសារ ហើយជាង ៩០% ប្រកបរបរកសិកម្ម។ ប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រមាន២សំខាន់ គឺទំនប់អូក្បៀរ និងទំនប់ត្រពាំងឫស្សី និងស្រះចំនួន១ក្នុងភូមិនីមួយ ចំណែកអណ្ដូងស្នប់ចំនួន២២ និងអណ្ដូងលូជិត ១០០អណ្ដូង។ ជាងនេះទៀត អាកាសធាតុនៅកម្ពុជា និងនៅលើពិភពលោកមានសភាពក្ដៅខុសពីធម្មតារហូតកម្ដៅឡើងជិតដល់ ៤០អង្សាសេ និងប្រទេសមួយចំនួនផ្សេងទៀតមានកម្ដៅរហូតដល់ជិត ៥០អង្សាសេឯណោះ។
ការបន្តកើនឡើងនៃកម្ដៅបែបនេះ ធ្វើឲ្យតំបន់ជាច្រើនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កំពុងជួបប្រទះគ្រោះរាំងស្ងួត។ ប្រភពទឹកសំខាន់ៗរួមមានស្ទឹង បឹងបួ ស្រះ ប្រឡាយ និងបារាយណ៍ជាច្រើនកន្លែង បានរីងស្ងួត ដែលបង្កជាក្ដីព្រួយបារម្ភសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ជាក់ស្ដែងបញ្ហានេះ ក៏ធ្វើឲ្យអណ្ដូងជាង ៣០អណ្ដូងនៅឃុំនេះ បានហួតហែង ខូច និងលែងចេញទឹក។
មេឃុំស្វាយរំពារ ស្រុកបរសេដ្ឋ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ចាប សារឿន ទទួលស្គាល់បញ្ហាខ្វះទឹកប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារពលរដ្ឋក្នុងឃុំ ព្រោះបាត់ប្រភពចំណូលពីការងារកសិកម្ម។ លោកឲ្យដឹងថា សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦ ឃុំមានថវិកាជិត ៧០លានរៀល ដើម្បីជួសជុលផ្លូវ ប៉ុន្តែថវិកាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទឹក ឃុំមិនទាន់មាននៅឡើយ។ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណា ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ឃុំនឹងខំដាក់ផែនការស្ដារប្រឡាយ និងទំនប់ដែលមានស្រាប់ដើម្បីទ្រទ្រង់ការងារកសិកម្ម៖ «ទីមួយគឺយើងស្ដារទំនប់ និងប្រឡាយឡើងវិញ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ដំណើរផលិតកម្ម ហើយយើងនឹងបន្តអំពាវនាវ និងស្នើឲ្យសប្បុរសជនជួយសាងសង់អណ្ដូងទឹក និងជីកស្រះបន្ថែមទៀត»។
រីឯនាយកប្រតិបត្តិមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មកម្ពុជា លោក សម វិទូ មានប្រសាសន៍ថា ខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ដែលបណ្ដាលមកពីរលកកម្ដៅបាតុភូតអេលនីណូ ដែលបានអូសបន្លាយ ២ឆ្នាំជាប់គ្នាមកនេះ នឹងធ្វើឲ្យផលិតភាពកសិកម្មថយចុះ ហើយនឹងប៉ះពាល់ដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ដែរថា ខណៈនេះកម្ពុជា ជួបគ្រោះរាំងស្ងួត លោកសង្កេតឃើញប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រកម្ពុជា ភាគច្រើនពឹងផ្អែកទាំងស្រុងតែទៅលើទឹកភ្លៀងប៉ុណ្ណោះ មិនទាន់ឃើញមានយន្តការច្បាស់លាស់ក្នុងការប្រើប្រាស់ទឹកឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីបំពេញដល់តម្រូវការសេដ្ឋកិច្ចពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅឡើយ។
បញ្ហាខ្វះទឹកនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម លោក ចាន់ យុត្ថា ឲ្យដឹងថា កន្លងមកគ្រោះរាំងស្ងួតដែលបណ្ដាលឲ្យខ្វះទឹកប្រើប្រាស់ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលដំណាំកសិកម្ម និងពលរដ្ឋជាង ២ ភាគ ៣ នៃគ្រួសារនៅទូទាំងប្រទេស។ លោកបញ្ជាក់ថា ខេត្តដែលប៉ះពាល់ខ្លាំងជាងគេ គឺខេត្តកំពង់ធំ និងខេត្តឧត្តរមានជ័យ៖ «ការអន្តរាគមន៍នៅតែបន្ត ហើយយុទ្ធនាការជួយបែងចែកទឹកជូនពលរដ្ឋក៏នៅតែបន្ត»។
ប៉ុន្តែគិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៨ ខែមេសា មក ស្ថានភាពកម្ពុជា បានធូរស្រាល ព្រោះតំបន់មួយចំនួនមានភ្លៀងធ្លាក់។ យ៉ាងណា ក្រសួងនឹងខិតដោះស្រាយបញ្ហាខ្វះទឹកដើម្បីបម្រើដល់ប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារពលរដ្ឋ។
ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា បានបញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ទាំងអស់ប្រើយុទ្ធនាការដឹកទឹកចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋ មិនត្រូវទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ជួបគ្រោះថ្នាក់ដោយសារបញ្ហាខ្វះទឹកនោះឡើយ៖ «ដាក់ចេញនូវបទបញ្ជានៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌទូទាំងប្រទេស ប្រមូលផ្តុំការខិតខំទាំងអស់ដើម្បីដោះស្រាយទឹកឲ្យប្រជាជន ប្រើប្រាស់»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពលរដ្ឋក្នុងឃុំស្វាយរំពារ អះអាងថា មិនទាន់ទទួលបានការអន្តរាគមន៍ណាមួយនៅឡើយពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ ពលរដ្ឋ និងអ្នកជំនាញកសិកម្មយល់ថា វិធានការចែកទឹកឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់ពលរដ្ឋបានរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។
ការព្យាកររបស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) បង្ហាញថា កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជា នឹងធ្លាក់ពី ៧ភាគរយនៅឆ្នាំ២០១៥ មកត្រឹម ៦,៩ភាគរយ ដោយសារបញ្ហាការធ្លាក់ចុះនៃវិស័យកសិកម្ម។ ការធ្លាក់ចុះនៃវិស័យកសិកម្មនេះ គឺបណ្ដាលមកពីបាតុភូតគ្រោះរាំងស្ងួតដែលមានឈ្មោះថា អ៊ីលនីណូ (El Nino) ដែលកំពុងវាយប្រហារបណ្ដាប្រទេសអាស៊ាន។
ទន្ទឹមគ្នានេះ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៃធនាគារពិភពលោក (World Bank) ផ្ដល់យោបល់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវដោះស្រាយប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រជាបន្ទាន់ ពង្រឹងផលិតភាពផលិតផលកសិកម្មបន្ថែមទៀតដើម្បីរក្សាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- អាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិធ្វើបាតុកម្ម នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ