លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា អនាគតដីដាំកៅស៊ូនៅប្រទេសកម្ពុជា មានកាន់តែច្រើនជាងមុន គឺអាចលើសប្រទេសវៀតណាម ទៅទៀត។
ការអះអាងបែបនេះ ស្របពេលដែលអង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក (Global Witness) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយមានចំនួន ៤៩ទំព័រ បង្ហាញថា ប្រទេសវៀតណាម បានប្រើរូបភាពជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ ដើម្បីសុំដីសម្បទានជាច្រើនម៉ឺនហិកតារ នៅកម្ពុជា និងឡាវ ដើម្បីដាំដើមកៅស៊ូធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការកាប់ព្រៃឈើ និងផ្តល់ផលលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
នៅក្នុងពិធីសម្ពោធបើកឲ្យដំណើរការរោងចក្រកែច្នៃជ័រកៅស៊ូនៅខេត្តស្ទឹងត្រែង នៅថ្ងៃទី១៥ ឧសភា លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា ដំណាំកៅស៊ូកំពុងតែចូលរួមចំណែកលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ហើយផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូនៅកម្ពុជា កំពុងតែកើនឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំជាលំដាប់។
រោងចក្រកែច្នៃជ័រកៅស៊ូ ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចូលរួមពិធីសម្ពោធឲ្យដំណើរការនោះ ជារោងចក្រឯកជន សាងសង់ឡើងដោយចំណាយប្រាក់ ៧លានដុល្លារ សម្រាប់កែច្នៃជ័រកៅស៊ូដែលដាំលើដីចំនួន ៣.៨០០ហិកតារ នៅតំបន់មានរោងចក្រនោះ។
លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញតួលេខដំណាំកៅស៊ូនៅប្រទេសកម្ពុជា បច្ចុប្បន្នថាមានដាំលើផ្ទៃដីជាង ២៨ម៉ឺនហិកតារ នៅទូទាំងប្រទេស ហើយទៅអនាគត ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូអាចកើនឡើងច្រើនជាងនេះទៀត ជាពិសេសបានមកពីក្នុងចំណោមដី ២លានហិកតារ ដែលរដ្ឋបានបែងចែកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកន្លងមកនេះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី អះអាងថា ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូរបស់កម្ពុជា មានទំហំធំជាងវៀតណាម ទៅទៀត ក្នុងពេលអនាគត៖ «នៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខនេះ កៅស៊ូកម្ពុជា នឹងឈានឡើង គឺច្រើនជាងប្រទេសវៀតណាម។ យើងហ៊ាននិយាយដូច្នេះ ដោយសារយើងបានជជែកជាមួយវៀតណាម ហើយវៀតណាម ថាអស់ផ្ទៃដីសម្រាប់ពង្រីកទៀតហើយ។ អ៊ីចឹងទេ នៅពេលវៀតណាម អស់ផ្ទៃដីពង្រីក កម្ពុជា នៅសល់ផ្ទៃដីពង្រីកច្រើនណាស់។ ដីយើងមានបានផ្តល់ឲ្យវិស័យឯកជនធ្វើការវិនិយោគ មាន ១លាន ៥សែនហិកតារ។ ក្នុងនោះមានដីប្រមាណ ១លានហិកតារ អាចដាំកៅស៊ូបាន»។
ការលើកឡើងថាផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូកើនឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា មានលក្ខណៈស្របគ្នាជាមួយការរកឃើញរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក ដែលបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី១៣ ឧសភា ថា មានក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសវៀតណាម ចំនួន២ គឺឈ្មោះ ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ (Huang Anh Gia Lai) និងក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប (Vietnam Rubber Group) បានចំណាយលុយជាច្រើនលានដុល្លារ មកវិនិយោគសុំដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចដាំកៅស៊ូនៅកម្ពុជា និងឡាវ ប្រមាណ ២០ម៉ឺនហិកតារ។
អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក បានរកឃើញថា ដើម្បីបានដីសម្បទានរាប់ម៉ឺនហិកតារ ដើម្បីដាំកៅស៊ូនៅកម្ពុជា និងឡាវ នេះ ក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូវៀតណាម បានប្រើលុយសូកប៉ាន់មន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចនៅប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវ និងធ្វើសកម្មភាពបណ្ដាលឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយត្រូវគេបណ្ដេញចេញ ហើយធ្លាប់មានជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃពឹងអាស្រ័យលើដីព្រៃដែលគេកាប់ឆ្ការ ដើម្បីដាំដើមកៅស៊ូរាប់សិបម៉ឺនហិកតារនោះ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក បានរកឃើញថា ក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូរបស់វៀតណាម ទាំងពីរ បានទទួលប្រាក់កម្ចីរួមចំណែកជិត ១៥លានដុល្លារ មកពីសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ អាយ.អេហ្វ.ស៊ី (IFC = International Finance Corporation) ដែលជាសាខាមួយរបស់ធនាគារពិភពលោក និងប្រាក់កម្ចីរួមចំណែកប្រមាណជិត ៥លានដុល្លារ ពីធនាគារ ដាច់ប៊េង (Deutsch Bank) សម្រាប់យកមកប្រើប្រាស់នៅក្នុងការងាររកស៊ីរបស់ខ្លួនទៀតផង។
ប្រតិកម្មចំពោះការចេញរបាយការណ៍ថ្មីរបស់អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក នេះ មន្ត្រីសាជីវកម្មហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ បាននិយាយឲ្យដឹងថា គេនឹងពិនិត្យរបាយការណ៍ទាក់ទងជាមួយលុយគេដែលផ្តល់ឲ្យដោយយកចិត្តទុកដាក់ ហើយចំពោះក្រុមហ៊ុនកៅស៊ូវៀតណាម វិញ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ផ្សាយនៅក្នុងកាសែតវៀតណាម មួយឈ្មោះ វៀត ស្តុក (Vietstock) កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ទទូចឲ្យអង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក បង្ហាញភស្តុតាងច្បាស់លាស់ពីការរកឃើញរបស់ខ្លួន ហើយក្រុមហ៊ុននេះនឹងចូលរួមដោះស្រាយនូវបញ្ហាទាំងអស់ដែលកើតមានមិនប្រក្រតីនៅកម្ពុជា។
អង្គការឃ្លាំមើលពិភពលោក បានចំណាយពេលជាងមួយឆ្នាំស៊ើបអង្កេតសកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ហ្វាង អាន់ យ៉ាឡាយ និងក្រុមហ៊ុន វៀតណាម រ៉ាប់ប៊ឺ គ្រូប ដែលកំពុងកាប់រានព្រៃឈើដើម្បីដាំដើមកៅស៊ូនៅប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវ រាប់ម៉ឺនហិកតារ។ អង្គការនេះបានសរសេររបាយការណ៍យ៉ាងលម្អិត និងថតរូបជាខ្សែវីដេអូ បង្ហាញជាភស្តុតាងអំពីសកម្មភាពកាប់រំលំព្រៃឈើធំៗនៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ។
លោក សុន ឆ័យ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា ការកើនឡើងផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូនៅកម្ពុជា អាចកើនច្រើននោះ មានចំណុចវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន។ ប៉ុន្តែ លោកសម្ដែងការព្រួយបារម្ភថា ព្រៃកើតពីចម្ការកៅស៊ូ មិនបានបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋទូទៅដូចព្រៃធម្មជាតិឡើយ។
លោក សុន ឆ័យ និយាយបន្ថែមថា ការកាប់ព្រៃដាំដើមកៅស៊ូ និងផ្តល់ដីសម្បទានឲ្យអ្នកវិនិយោគដាំកៅស៊ូ គឺលើកទី១ គេកាប់ឈើលក់បានកម្រៃម្តងហើយ។ លើកទី២ គេអាចយកជនជាតិបរទេសមកធ្វើការក្នុងចម្ការកៅស៊ូនោះទៀត និងទី៣ គេអាចគ្រប់គ្រងចម្ការកៅស៊ូនោះក្នុងរយៈពេលយូរដល់ទៅ ៩៩ឆ្នាំទៅទៀត៖ «នេះជាគ្រោះថ្នាក់មួយ។ ទី១ យើងបាត់បង់ព្រៃឈើរបស់យើងដែលនៅសេសសល់។ ទី២ នាំឲ្យមានការទាក់ទាញជនអន្តោប្រវេសន៍បរទេសមកកម្ពុជា កាន់តែច្រើនឡើង ដែលនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អធិបតីភាពប្រទេសជាតិយើង។ ទី៣ ហេតុអីបានជានាយករដ្ឋមន្ត្រីមិននិយាយអំពីគ្រោះថ្នាក់បណ្ដាលមកពីការបំផ្លាញព្រៃឈើដើម្បីដាំកៅស៊ូនេះ? »។
ប្រភពឯកសារក្រសួងកសិកម្ម និងវែបសាយមួយចំនួន បានរៀបរាប់ឲ្យដឹងថា ដំណាំកៅស៊ូនាំចូលមកដាំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅឆ្នាំ១៩២០ ដោយក្រុមហ៊ុនរបស់បារាំង។ មុនឆ្នាំ១៩៧០ ប្រទេសកម្ពុជា មានផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូចំនួន ៦៧.០០០ហិកតារ។ មកដល់ឆ្នាំ១៩៩៩ ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូបានធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមជិត ៤០.០០០ហិកតារ។ បច្ចុប្បន្ន ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូមានចំនួនជាង ២៨ម៉ឺនហិកតារ ហើយអាចកើនឡើងច្រើនទៀតនៅពេលខាងមុខ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។