តំបន់ព្រៃការពារក្នុងឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ ខេត្តរតនគិរី បន្តរងការកាប់យកឈើប្រណីតធ្វើអាជីវកម្ម បើទោះបីក្រសួងបរិស្ថាន បានបង្កើតសហគមន៍ការពារធម្មជាតិ និងមានឆ្មាំអនុរក្សព្រៃឈើនៅតំបន់នោះក្តី។ តើជនពាក់ព័ន្ធកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើជានរណា? ហេតុអ្វីបានជាក្រុមអនុរក្សមិនអាចការពារព្រៃបាន?
តំណាងសហគមន៍ការពារធម្មជាតិអូរទុង ក្នុងស្រុកវ៉ឺនសៃ ចោទប្រកាន់មន្ត្រីអនុរក្សឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ នៃមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តចំនួនពីរនាក់ ថាបានពាក់ព័ន្ធអំពើពុករលួយឃុបឃិតឲ្យប្រជាពលរដ្ឋចូលព្រៃកាប់ឈើប្រណីត ហើយបង់ប្រាក់ទៅឲ្យពួកគេ។
ការចោទប្រកាន់នេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងវេទិកាសាធារណៈមួយនៅឃុំកុកឡាក់ រៀបចំឡើងដោយអាជ្ញាធរស្រុកវ៉ឺនសៃ នៅថ្ងៃពុធ ទី២០ ខែសីហា។ ចំណែកមន្ត្រីអនុរក្សដែលរងការចោទមានឈ្មោះ លោក ណាយ ប៊ុនហឿង និងលោក ជឿត ផម មិនមានវត្តមានក្នុងវេទិកានោះទេ។
ចាស់ទុំភូមិអូរទុង លោក ក្រឿច ម៉ូច អះអាងថា មន្ត្រីអនុរក្សទាំងពីរនាក់បានបោះទីតាំងឈរជើងនៅចំណុចពាមអូរទុង ចាំយកប្រាក់ពីអ្នកដឹកជញ្ជូនឈើពីព្រៃក្នុងម្នាក់ពី ១០ ទៅ ២០ម៉ឺនរៀល ហើយអនុញ្ញាតឲ្យដឹកជញ្ជូនឈើឆ្លងកាត់តំបន់នោះ។ លោកបន្តថា មន្ត្រីអនុរក្សនៅតំបន់នោះមិនបានសហការជាមួយសហគមន៍ការពារព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ តាមកិច្ចព្រមព្រៀងបង្កើតសហគមន៍អភិរក្សធម្មជាតិ ដែលក្រសួងបរិស្ថាន បានបង្កើតឡើងនោះឡើយ៖ «កន្លះខែហើយវានៅហ្នឹង ពីពាមអូរ ១០០ម៉ែត្រចុះក្រោម។ គេចូលទៅកាប់ឈើគេយកលុយនៅហ្នឹងតែម្តង ហើយឲ្យចូលកាប់ឈើ។ ស្អែកខ្ញុំរកមន្ទីរបរិស្ថាន ខ្ញុំឡើងជួបតែម្តង»។
កាលពីដើមខែកក្កដា ក្រសួងបរិស្ថាន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងសហគមន៍ជនជាតិភាគតិច ៥ភូមិ នៅខេត្តរតនគិរី និងខេត្តស្ទឹងត្រែង ជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការពារ និងអភិរក្សធម្មជាតិ នាសាលប្រជុំសណ្ឋាគារ រតនៈ ស៊ីធី ក្នុងក្រុងបានលុង ខេត្តរតនគិរី ដើម្បីបង្កើតសហគមន៍អភិរក្សធម្មជាតិចំនួន៥ ក្នុងឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ។
ប្រធានសហគមន៍អូរទុង លោក ភៃ ពើក កត់សម្គាល់ថា កាលពីដើមខែសីហា ក្រុមល្បាតសហគមន៍បានរកឃើញឈើធ្នង់ ជាង ១០០ម៉ែត្រគូប ដែលគេអារជាឈើជ្រុងក្នុងព្រៃសហគមន៍ ដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ច្រើន ជនល្មើសមិនអាចដឹកជញ្ជូនចេញពីព្រៃបាន។ លោកថា នេះគឺជាបទល្មើសព្រៃឈើថ្មីបន្ថែមទៀត ដែលសហគមន៍រកឃើញក្រោយពេលបង្កើតសហគមន៍ការពារផ្លូវការនៅតំបន់នោះ៖ «ថ្ងៃមុនទឹកវាជន់ យើងធ្វើដំណើរអត់បាន អ៊ីចឹងទៅ ល្មមខ្ញុំចាត់កម្លាំងទៅវាគគ្រឹកគគ្រេងបាត់ទៅហើយ។ ថ្ងៃទី១៦ ដល់ទី១៧ ខ្ញុំទៅល្បាតហ្នឹងដល់ជួបបញ្ហាអ៊ីចឹង វាពិបាក។ ឥឡូវគេកំពុងរកមធ្យោបាយរកក្របីទៅដឹកណា!»។
ទាក់ទងករណីនេះដែរ មេឃុំកុកឡាក់ លោក ផុន សឿន ទទួលស្គាល់ថា សមត្ថកិច្ចនៅតំបន់នោះមានកងរាជអាវុធហត្ថ មន្ត្រីបរិស្ថាន រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋ សុទ្ធសឹងជាអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសព្រៃឈើនេះ៖ «គេប្ដឹងពីកន្លែងវេទិកាសាធារណៈមិញហ្នឹង គេថាប៉េអិមខាងប៉េអិមហ្នឹង សំបុត្រស្នាមអត់មានកាន់កាំភ្លើង ពួកបរិស្ថានទៀតនៅប៉ុស្តិ៍បណ្ដោះអាសន្នចាប់ទទឹងទទែង»។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ ធ្លាប់ទទួលស្គាល់ដូចគ្នាពីការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់ឧទ្យានជាតិ។ លោកអះអាងថា វិធានការច្បាប់ នឹងត្រូវយកមកអនុវត្តចំពោះអ្នកប្រព្រឹត្តិល្មើស ដើម្បីកាត់បន្ថយការបំផ្លាញធម្មជាតិក្នុងតំបន់អភិរក្សទាំងឧទ្យានជាតិ និងតំបន់ដែនជម្រកសត្វព្រៃផងដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីឃ្លាំមើលបញ្ហាព្រៃឈើសមាគមអាដហុក (adhoc) ខេត្តរតនគិរី លោក ឆាយ ធី អំពាវនាវសុំឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ស៊ើបអង្កេតករណីនេះ ដើម្បីស្វែងរកជនពាក់ព័ន្ធមកផ្ដន្ទាទោស៖ «អ្វីដែលសហគមន៍បានធ្វើកន្លងមក ពុំដែលឃើញមានអាជ្ញាធរ ឬសមត្ថកិច្ចនៅតំបន់នោះ លើកទឹកចិត្ត ឬចូលរួមជាមួយសហគមន៍ទេ។ យើងឃើញតែការបណ្តែតបណ្តោយការឃុបឃិត»។
ឧទ្យានជាតិវីរៈជ័យ មានផ្ទៃដីជាង ៣៣ម៉ឺនហិកតារ ក្នុងនោះរាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់ដីទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ១០ក្រុមហ៊ុន លើផ្ទៃដីប្រមាណ ១០ម៉ឺនហិកតារ និងបង្កើតតំបន់ការពារទាំងប្រាំលើផ្ទៃដីជិត ២ម៉ឺនហិកតារ ទៅឲ្យប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍ជាង ១.៣០០គ្រួសារអភិរក្ស។
រហូតមកដល់ល្ងាចថ្ងៃទី២០ ខែសីហា វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីអនុរក្សទាំងពីរនាក់ សុំបំភ្លឺពីការចោទប្រកាន់ពីប្រជាសហគមន៍បាននៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។