អ្នករស់នៅលើបឹងទន្លេសាបត្អូញពីបញ្ហាសុខភាពនិងបរិស្ថាន
2015.01.27
សកម្មភាពរស់នៅលើផ្ទៃបឹងទន្លេសាបរបស់មនុស្ស បានធ្វើឲ្យទឹកកខ្វក់ ឬមានជាតិពុលកាន់តែខ្លាំងឡើង ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរ និងរដ្ឋាភិបាល មិនទាន់គ្រប់គ្រងបានត្រឹមត្រូវ និងមានវិធានការនៅឡើយចំពោះការបំពុលទឹកនេះ។ មន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល បារម្ភពីធនធានមច្ឆាជាតិ ឬសុខភាពរបស់មនុស្សប៉ះពាល់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ នៅពេលរដូវប្រាំងទឹកកាន់តែតិច កំហាប់ជាតិពុលកាន់តែខ្ពស់។
«សំឡេង»៖ ចាប់តាំងពីព្រឹកព្រលឹមរហូតដល់ព្រលប់ សកម្មភាពរស់នៅរបស់អ្នកភូមិចុងកោះ និងភូមិកណ្ដាល នៃសង្កាត់ផ្សារឆ្នាំង ក្រុងកំពង់ឆ្នាំង បានបញ្ចេញជាតិពុល ឬកាកសំណល់មិនរលាយទៅក្នុងទឹក តាមរយៈការធ្វើអាជីវកម្មបញ្ចូលអាគុយ ជួសជុលគ្រឿងម៉ាស៊ីន និងផលិតទូកស្មាច់ជាដើម។ អ្នករស់នៅលើទឹកដែលភាគច្រើនជាជនជាតិវៀតណាម ត្អូញត្អែរពីបញ្ហាសុខភាព និងការបំពុលទឹក។
ជនជាតិវៀតណាម មួយក្រុមកំពុងមមាញឹកក្នុងមុខរបរនេសាទ និងខ្លះកំពុងអង្គុយវះពោះត្រី នៅភូមិកណ្ដាល ថ្លែងស្រដៀងគ្នានៅថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ថា នៅរដូវប្រាំងទឹកតិច ផ្ទះនៅប្រជ្រៀតគ្នា ហើយការបំពុលទឹកកាន់តែខ្លាំងឡើងដោយមានអ្នកភូមិខ្លះប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាព ដោយសារប្រើប្រាស់ទឹកមិនស្អាត។ ពួកគាត់ថា ដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ គឺអាស្រ័យលើអាជ្ញាធរតម្រូវ។
ចំណែកពលរដ្ឋជនជាតិវៀតណាម ម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី សូរ រ៉ាន់ រៀបរាប់ថា បច្ចុប្បន្នអ្នករស់នៅលើទឹកពុំមានបង្គន់អនាម័យ និងទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ ដោយអ្នកភូមិទាំងអស់បន្ទោបង់ ដាក់ក្នុងទឹក រួចហើយយកទឹកពីក្នុងទន្លេមកប្រើវិញ។
អ្នកស្រីថា គ្រួសារគាត់ និងពលរដ្ឋក្នុងភូមិខ្លះដងទឹកពីកណ្ដាលទន្លេមកត្រាំសាច់ជូរស រួចយកទៅដាំឲ្យពុះទើបផឹក តែអ្នកខ្លះប្រើទឹកនោះផ្ទាល់តែម្ដង៖ «ពិបាកផ្ទះចង្អៀតនៅខែប្រាំង! មើលទៅទឹកមានជាតិពុល វាពុលហើយ ដូចអត់មានអនាម័យអីទេ ហើយខូចសុខភាពដោយសារតែទឹកហ្នឹង។ ផ្ទះគេផ្សេងមានឈឺច្រើនណាស់ដោយសារហូបទឹកឆៅ»។
ទាក់ទងបញ្ហានេះមេភូមិកណ្ដាល នៃសង្កាត់ផ្សារឆ្នាំង លោក ហួន វ៉ន មានប្រសាសន៍ថា ទាំងជនជាតិវៀតណាម និងខ្មែរនៅភូមិកណ្ដាល ដែលភាគច្រើនរស់នៅលើទឹកសរុប ៧១១គ្រួសារ មានបង្គន់ប្រើប្រហែល ៣០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ។ លោកធ្លាប់លើកឡើងពីបញ្ហាសុខភាព និងការប្រើប្រាស់បង្គន់អនាម័យក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់ដែរ តែថវិកាឡើយបែងចែកលើគម្រោងស្ថាបនាផ្លូវ៖ «មានតិចណាស់ បង្គន់អនាម័យ! មានប្រហែល ៣០ ទៅ ៤០ផ្ទះ ហើយក្រៅពីនោះ គឺបន្ទោបង់ទៅតាមទន្លេ និងតាមព្រៃមាត់ច្រាំង។ យើងបានអំពាវនាវដល់សប្បុរសជន និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល»។
បច្ចុប្បន្នការគ្រប់គ្រងសំណល់រឹង និងរាវនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ជាពិសេសនៅតាមតំបន់មួយចំនួនដែលមានពលរដ្ឋរស់នៅលើទឹក។ ការធ្វើអាជីវកម្មជួសជុលម៉ាស៊ីន បញ្ចូលអាគុយ ឬផលិតទូកស្មាច់ បានហូរធ្លាក់នូវសារធាតុគីមីចូលក្នុងទឹក នៅគ្រាដែលអ្នកភូមិរស់នៅលើទឹកទាំងអស់បន្ទោបង់ បញ្ចេញសំណល់ផ្ទះបាយ និងថង់ប្លាស្ទិកជាច្រើនតោនក្នុង១ឆ្នាំៗ ដែលធ្វើឲ្យទឹកទន្លេសាបកាន់តែកខ្វក់។
យ៉ាងណាកម្មវិធីនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៥ នៃរដ្ឋសភា បានបន្តប្ដេជ្ញាសម្រេចគោលដៅនៅឆ្នាំ២០១៨ ដើម្បីឲ្យប្រជាជននៅជនបទ ៦០ ភាគរយ ទទួលបានសេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងនៅឆ្នាំ២០២៥ ប្រជាជនគ្រប់រូបរស់នៅក្នុងសហគមន៍ជនបទ នឹងទទួលបានសេវាផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យគ្រប់គ្រាន់ ព្រមទាំងរស់នៅក្នុងបរិស្ថានមានអនាម័យប្រកបដោយចិរភាព។
នៅក្នុងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ជាតិដដែលនេះបញ្ជាក់ថា បញ្ហាបរិស្ថាននឹងបង្កើនការត្រួតពិនិត្យ ឬកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថានរួមមាន ការគ្រប់គ្រងសំណល់រឹង និងសារធាតុប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់។ ត្រួតពិនិត្យគុណភាពខ្យល់ ទប់ស្កាត់ការបំពុលទឹក និងដី ព្រមទាំងការបំពុលសោតាអារម្មណ៍ និងចក្ខុអារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែគោលនយោបាយនេះត្រូវបានគេមើលឃើញថា បានអនុវត្តតិចតួចនៅឡើយ។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថាន និងជាប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំសណ្ដាប់ធ្នាប់បឹងទន្លេសាប ប្រចាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំង លោក ដោក ប៊ុនថន មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធកំពុងសិក្សាអំពីស្ថានភាពរស់នៅជាក់ស្ដែងរបស់ពលរដ្ឋទាំងនោះ មុននឹងមានវិធានការរៀបចំផ្ទះបណ្ដែតទឹកជាជូរ ធ្វើបង្គន់អនាម័យតាមបច្ចេកទេស និងវិធានការមួយចំនួនទៀតដែលនឹងត្រូវអនុវត្តនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥នេះ៖ «នៅពេលយើងរៀបហ្នឹង មានគោលការណ៍ហើយត្រូវកែប្រព័ន្ធការរស់នៅលើទឹកឡើងវិញទាំងអស់។ អត់ឲ្យរស់នៅរបៀបអ៊ីចឹងទៀតទេ ទាំងពីធុងសំរាម ទាំងពីការបត់ដៃបត់ជើង (បន្ទោបង់) តាមបច្ចេកទេសយើង»។
លោកថ្លែងទទួលស្គាល់ថា ការបញ្ចៀស ឬទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានជាតិពុលនៅក្នុងទឹកបឹងទន្លេសាប គឺជាការលំបាក។ ប៉ុន្តែលោកថា បញ្ហានេះគេមិនអាចបន្ទោសតែរឿងអ្នករស់នៅលើទឹកនោះទេ គឺអាចមកពីកត្តាចរន្តទឹកហូររបស់ទន្លេមេគង្គចម្ងាយ ៤.៨០០គីឡូម៉ែត្រកាត់តាមប្រទេសជាច្រើន មុននឹងធ្លាក់ដល់បឹងទន្លេសាប ដូច្នេះបញ្ហាទឹកកខ្វក់ ឬមានជាតិពុលអាចបញ្ចេញមកពីប៉ែកខាងលើដែរ។
យ៉ាងណាមន្ត្រីសម្របសម្រួលសហគមន៍នៃអង្គការសម្ពន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល (Fact) ប្រចាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តបាត់ដំបង អ្នកស្រី នូ សារឹម ថ្លែងថា សកម្មភាពរបស់មនុស្សបោះទីតាំងរស់នៅលើទឹកកាន់តែច្រើនឡើង គឺជាបញ្ហាប្រឈមជាងរឿងដទៃទៀត ហើយធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស និងមច្ឆាជាតិធ្ងន់ធ្ងរ។
អ្នកស្រីយល់ថា រដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរអាចជម្លៀសពួកគាត់ឡើងគោកបានដើម្បីបញ្ចៀសការបំពុលទឹកបន្ថែមទៀត ឲ្យតែមានឆន្ទៈ និងគោរពគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ប៉ុន្តែអ្នករស់នៅលើទឹកទាំងនោះអាចនឹងជួបការលំបាក ព្រោះក្រៅពីមុខរបរនេសាទភាគច្រើនពួកគេគ្មានជំនាញអ្វីឡើយ៖ «ក្នុងនាមអាជ្ញាធរត្រូវតែបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយអំពីផលប៉ះពាល់ដែលបំផ្លាញជីវចម្រុះនៅក្នុងទឹក និងត្រូវមានកម្មវិធីប្រមូលកាកសំណល់ពីខាងបឹងទន្លេសាប»។
រាជរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់មានជំហរច្បាស់លាស់ក្នុងការនាំជនបរទេស ឬពលរដ្ឋវៀតណាម ឡើងគោក ខណៈអ្នកជំនាញ និងមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួនបារម្ភរឿងទឹកទន្លេសាបកខ្វក់ និងមានជាតិពុលកាន់តែខ្លាំងដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពមនុស្ស សត្វ បរិស្ថាន និងធនធានមច្ឆាជាតិ៕