ជំងឺ​មហារីក​ដោះ

ជំងឺ​មហារីក​ដោះ គឺ​ជា​ជំងឺ​បង្កើន​ការ​ប្រឈម​ខ្លាំង​មួយ​ចំពោះ​ស្ត្រី ក្នុង​ចំណោម​ជំងឺ​ស្ត្រី​ដទៃ​ទៀត។ ជំងឺ​នេះ ក៏​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​មនុស្ស​ជាច្រើន​នៅ​លើ​ពិភព​លោក។ នៅ​ក្នុង​សិក្ខា​សាលា​សុខភាព​មួយ​នៅ​ពាក់​កណ្ដាល​ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៣ គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​មហារីក​ដោះ​នៃ​មន្ទីរពេទ្យ ម៉ោន អេលីហ្សាប៊ែត (Mount Elizabeth) ប្រទេស​សិង្ហបុរី បង្ហាញ​ថា នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​អភិវឌ្ឍន៍ និង​កំពុង​អភិវឌ្ឍ ជំងឺ​មហារីក​ដោះ គឺ​ជា​ជំងឺ​មហារីក​មួយ​ដែល​គ្រូពេទ្យ​ជួប​ប្រទះ​ញឹកញាប់​ជាង​គេ​ក្នុង​ចំណោម​ជំងឺ​មហារីក​ដទៃ​ទៀត​របស់​ស្ត្រី។

0:00 / 0:00

គ្រូពេទ្យ​ជំនាញ​ផ្នែក​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​នៃ​មន្ទីរពេទ្យ ម៉ោន អេលីហ្សាប៊ែត ប្រទេស​សិង្ហបុរី អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ យ៉ាយិន (Tan Yah Yuen) ថ្លែង​ថា ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​មាន​តួលេខ​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។ គេ​បាន​រក​ឃើញ​ករណី​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ថ្មី​ចំនួន ៣% ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ។ បើ​ទោះ​ជា​ជំងឺ​នេះ គ្រូពេទ្យ​ឧស្សាហ៍​ជួប​ប្រទះ​ក្ដី ក៏​ស្ត្រី​ភាគ​ច្រើន​បំផុត​ដែល​មាន​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ អាច​នៅ​រស់​រាន​បាន​ដោយ​ហេតុ​ថា វា​ជា​ជំងឺ​ងាយ​ព្យាបាល និង​អាច​ព្យាបាល​បាន។

កត្តា​ប្រឈម​ដែល​នាំ​ឱ្យ​កើត​មហារីក​ដោះ៖

អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ យ៉ាយិន មាន​ប្រសាសន៍​ថា កត្តា​ចម្បង​ដែល​ស្ត្រី​ប្រឈម​មុខ​ខ្លាំង​នឹង​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ គឺ​ទាក់ទង​នឹង​វ័យ ជា​ពិសេស ស្ត្រី​ដែល​មាន​អាយុ​ចន្លោះ​ពី ៤០ ទៅ ៥០​ឆ្នាំ គឺ​ប្រឈម​មុខ​ខ្លាំង​ជាង​គេ​នឹង​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ។ ទោះ​ជា​ដូច្នេះ​ក្ដី ស្ត្រី​ដែល​មាន​វ័យ​ក្រោម ៤០​ឆ្នាំ គឺ​វ័យ ៣០​ឆ្នាំ ក៏​គ្រូពេទ្យ​ឃើញ​មាន​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ច្រើន​ដែរ។

ក៏​ប៉ុន្តែ ក្រៅ​ពី​នេះ​ក៏​មាន​កត្តា​មួយ​ចំនួន​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ។

មាន​កត្តា​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែរ​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្ត្រី​ប្រឈម​នឹង​ជំងឺ​មហារីក ​ដោះ គឺ​មាន​ដូច​ជា ស្ត្រី​ឆាប់​មាន​រដូវ​នៅ​វ័យ​ក្មេង​តិច​ជាង ១២​ឆ្នាំ ឬ​ស្ត្រី​ដែល​ក្រ​អស់​រដូវ​រហូត​ដល់​អាយុ​ច្រើន​ជាង ៥៥​ឆ្នាំ។ កត្តា​ពូជ​សាសន៍​ខ្លះ​សម្បូរណ៍​ជំងឺ​នេះ​ដែរ។ ស្ត្រី​ធាត់ និង​មិន​សូវ​បាន​ហាត់​ប្រាណ ស្ត្រី​ដែល​ប្រើ​ថ្នាំ​ពន្យារ​កំណើត​ប្រភេទ​គ្រាប់ ស្ត្រី​ខ្លះ​ក្រ​មាន​កូន​រហូត​ដល់​អាយុ​ក្រោយ ៣០​ឆ្នាំ និង​ស្ត្រី​ដែល​បំបៅ​ដោះ​កូន​តិច ក៏​ប្រឈម​នឹង​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ខ្ពស់​ដែរ។

រោគ​សញ្ញា៖

ទាក់ទង​នឹង​រោគ​សញ្ញា​វិញ អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ យ៉ាយិន ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ដំបូងៗ ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​មិន​បង្ហាញ​ឱ្យ​ឃើញ​រោគ​សញ្ញា​អ្វី​ទេ លើក​លែង​តែ​គ្រូពេទ្យ​ថត​ឆ្លុះ​ដោយ​ម៉ាស៊ីន​ម៉ាមម៉ូក្រាម (Mammogram)។

អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ យ៉ាយិន បន្ត​ថា ប្រសិន​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ចូល​ដល់​ដំណាក់​កាល​ទី​៣ ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​នោះ​អាច​បង្ក​ជា​ដុំ ហើយ​បើ​នៅ​ជិត​ស្បែក វា​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ​ដំបៅ។ អ្នក​ជំងឺ​នឹង​អាច​មាន​ហើម​នៅ​ក្លៀក ដោយសារ​តែ​ជំងឺ​មហារីក​នោះ​រាល​ដាល​ដល់​កូន​កណ្ដុរ​នៅ​ម្ដុំ​នោះ។

ការ​ព្យាបាល៖

អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត​ថ្លែង​ថា ការ​ព្យាបាល​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ គឺ​គ្រូពេទ្យ​នឹង​ព្យាបាល​ទៅ​តាម​ដំណាក់​កាល​នៃ​ជំងឺ​មហារីក។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ជំងឺ​ឆាប់​ពិនិត្យ​រក​ឃើញ​ជំងឺ​មហារីក​នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ ដំបូង ការ​ព្យាបាល​នឹង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ១០០%។ ការ​ព្យាបាល​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ ដូច​គ្នា​នឹង​ជំងឺ​មហារីក​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ គឺ​មាន​ទាំង​វិធី​ព្យាបាល​ដោយ​ថ្នាំ ដោយ​វិទ្យុ​សកម្ម និង​ការ​វះកាត់ អាស្រ័យ​ដោយ​កម្រិត​ធ្ងន់ ឬ​ស្រាល​នៃ​ជំងឺ​មហារីក​នីមួយៗ។ ក៏ប៉ុន្តែ ភាគ​ច្រើន​បំផុត គឺ​ការ​ព្យាបាល​ច្រើន​តែ​វះកាត់។

វិធី​បង្ការ៖

ដើម្បី​បង្ការ​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ គឺ​ការ​ឆាប់​ពិនិត្យ ឬ​ថត​ឆ្លុះ​ដោះ​ដោយ​ម៉ាស៊ីន ម៉ាមម៉ូក្រាម រក​ជំងឺ​នេះ​នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ដំបូង ឬ​ហៅ​ថា ដំណាក់​កាល​សូន្យ។ ជា​ពិសេស ស្ត្រី​ដែល​មាន​វ័យ ៤០​ឆ្នាំ​ឡើង​ទៅ គួរ​ថត​ដោះ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។ ស្ត្រី​ដែល​មាន​វ័យ ២០ ទៅ ៣០​ឆ្នាំ គួរ​ថត​រៀង​រាល់ ៣​ឆ្នាំ​ម្ដង។ អ្នកស្រី​ណែនាំ​ថា ជា​ទូទៅ មុន​នឹង​ថត​ឆ្លុះ​ដោយ​ម៉ាស៊ីន ស្ត្រី​ត្រូវ​ពិនិត្យ​ដោះ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ជា​រៀង​រាល់​ខែ ក្រោយ​ពី​ការ​អស់​រដូវ ដោយ​ការ​ស្ទាប​រក​មើល​ដុំ​ពក​រឹង ឬ​កន្លែង​ផត​ស្បែក និង​កត់​សម្គាល់​អំពី​ការ​ហូរ​ទឹក​រងៃ ឬ​ប្រែ​ពណ៌​ស្បែក​ត្រង់​ណា​មួយ​ខុស​ធម្មតា ដូច​ជា​មាន​ពណ៌​ក្រហម ហើម ឬ​ដំបៅ​ជា​ដើម។

វិធី​បង្ការ​មួយ​ទៀត គឺ​ត្រូវ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទម្លាប់​រស់​នៅ និង​ការ​ទទួល​ទាន​ខ្លះៗ៖ «ជ្រើស ​រើស​យក​បែប​បទ​នៃ​ការ​រស់​នៅ​មួយ ដែល​មាន​សុខភាព​ល្អ ដូច​ជា ញ៉ាំ​អាហារ​ពុំ​សូវ​សម្បូរ​ជាតិ​ខ្លាញ់​ច្រើន​ពេក ហាត់​ប្រាណ​យ៉ាង​តិច​ប្រាំ​ដង​ក្នុង​មួយ​អាទិត្យ កាត់​បន្ថយ ឬ​ផ្ដាច់​ជាតិ​សុរា ហើយ​កុំ​បណ្ដោយ​ខ្លួន​ឱ្យ​ឡើង​គីឡូ (ទម្ងន់) ហើយ​ចំពោះ​ស្ត្រី​ដែល​អស់​រដូវ គួរ​ចៀសវាង​កុំ​ប្រើ​ថ្នាំ​ព្យាបាល​អ័រម៉ូន​លើស​ពី​ប្រាំ​ឆ្នាំ»

អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត តាន់ យ៉ាយិន ថ្លែង​ថា ការ​សិក្សា​ខ្លះ​បង្ហាញ​ថា ការ​ទទួល​ទាន​ម្ហូប​អាហារ​ដែល​អាំង ឬ​ដុត​ខ្លោច ឬ​អាហារ​ដែល​ចម្អិន​ដោយ​កម្ដៅ​ខ្លាំង​ពេក នាំ​ឱ្យ​មាន​ការ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ហ្សែន (Gen) និង​ប្រឈម​មុខ​ខ្លាំង​ចំពោះ​ជំងឺ​មហារីក។ ការ​ចម្អិន​អាហារ​សាច់​ដែល​ល្អ គឺ​ចំហុយ។

អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត​បន្ត​ថា ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​លើ​ពិភព​លោក រួម​ទាំង​មនុស្ស​ល្បីៗ​ផង។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក្ដី អ្នក​ដែល​មាន​ជំងឺ​មហារីក​ដោះ​ទាំង​នោះ នៅ​តែ​អាច​រស់​នៅ​បាន​រាប់​សិប​ឆ្នាំ​ជា​បន្ត​ទៀត ដោយសារ​តែ​គេ​ព្យាបាល​ទាន់​ពេល​វេលា និង​មាន​បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប។ ដូច្នេះ អ្នកស្រី​វេជ្ជបណ្ឌិត​បញ្ជាក់​ថា វិធី​ដែល​ប្រសើរ​បំផុត​មួយ គឺ​ពិនិត្យ​រក​ជំងឺ​នេះ​ឱ្យ​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​ដំណាក់​កាល​ដំបូង និង​ព្យាបាល​ទាន់​ពេល​វេលា៕

កំណត់​ចំណាំ​ចំពោះ​អ្នក​បញ្ចូល​មតិ​នៅ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ​៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។