អង្គការ​អន្តរជាតិ​ទាមទារ​កម្ពុជា​បើក​ទូលាយ​សេរីភាព​ឲ្យ​មេធាវី

0:00 / 0:00

មន្ត្រី​តំណាង​ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នងការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា លោក ជេម ហ៊ីណាន (James Heenan) និង​ជា​មេធាវី នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មេសា បាន​ក្រើន​រំលឹក​ឲ្យ​មេធាវី​កម្ពុជា អនុវត្ត​វិជ្ជាជីវៈ​ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី និង​ស្តង់ដារ​អន្តរជាតិ​ជា​មេធាវី​ឯករាជ្យ និង​មាន​សេរីភាព​និយាយ​ទៅ​តាម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ និង​មិន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​អ្នក​នយោបាយ ឬ​អ្នក​មាន​អំណាច។ ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ គឺ​ដើម្បី​រក្សា​តម្លៃ​ក្នុង​ការ​បម្រើ​យុត្តិធម៌​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ។

មន្ត្រី​សិទ្ធិ​មនុស្ស​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ និង​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល​អន្តរជាតិ​មួយ​ចំនួន បាន​ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​បើក​ទូលាយ​ឲ្យ​មេធាវី​កម្ពុជា អាច​និយាយ​ស្តី​ជាមួយ​ប្រព័ន្ធ​ឃោសនា មាន​វិទ្យុ កាសែត ទូរទស្សន៍ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដោយ​សេរី និង​ទូលំទូលាយ មិន​មាន​ការ​រារាំង​ពី​សំណាក់​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា តាម​រយៈ​ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី។

ការ​ទទូច​នេះ គឺ​នៅ​ក្នុង​ឱកាស​ដែល​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា និង​ការិយាល័យ​ឧត្តម​ស្នងការ​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ ទទួល​បន្ទុក​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៅ​កម្ពុជា បាន​សហការ​គ្នា​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្រម​សីលធម៌​ថ្មី​របស់​មេធាវី ដើម្បី​ពង្រឹង​វិជ្ជាជីវៈ និង​បំពេញ​តួនាទី​ឲ្យ​បាន​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​ក្នុង​សង្គម និង​បម្រើ​យុត្តិធម៌​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ។

ក្រម​សីលធម៌​ថ្មី​នេះ មាន ១៨​ជំពូក ចែក​ចេញ​ជា ៥៧​មាត្រា ត្រូវ​បាន​ចងក្រង​ថ្មី ក្រោយ​ពី​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា បាន​មាន​ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី​ចាស់​រួច​ម្តង​ហើយ កាល​ពី​ឆ្នាំ​១៩៩៥ កន្លង​ទៅ។ គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា មាន​សមាជិក​ជា​មេធាវី​ចំនួន​ជាង ៧០០​នាក់ រហូត​ដល់​ពេល​នេះ។

លោក ជេម ហ៊ីណាន បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា តួនាទី​របស់​មេធាវី គឺ​ត្រូវ​តែ​ឯករាជ្យ និង​មាន​សេរីភាព​ពេញ​លេញ​ក្នុង​ការ​និយាយ​ទៅ​កាន់​អ្នក​កាសែត ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​ពង្រឹង​គោលការណ៍​នីតិរដ្ឋ៖ «អនាគត​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា គឺ​ជា​អនាគត​នៃ​ការ​ពង្រឹង​គោលការណ៍​នីតិរដ្ឋ។ តួនាទី​របស់​មេធាវី គឺ​ត្រូវ​តែ​ឯករាជ្យ មិន​រង​ការ​រឹត​ត្បិត​សេរីភាព​ទេ​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ប្រជាធិបតេយ្យ។ មេធាវី​មិន​ត្រូវ​ទទួល​រង​ឥទ្ធិពល ឬ​ការ​ចង្អុល​បង្ហាញ​ណា​មួយ​ទេ ប៉ុន្តែ​មេធាវី​មាន​កាតព្វកិច្ច​ដែរ មិន​បំពាន​គោលការណ៍​របស់​មេធាវី បើ​មិន​ដូច្នោះ​ទេ គេ​នឹង​ទទួល​ផល​លំបាក»

ជាមួយ​គ្នា​នេះ ប្រធាន​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា លោក ប៊ុន ហ៊ុន និង​ជា​មេធាវី បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី​ថ្មី​នេះ គឺ​ស្រប​តាម​ស្តង់ដារ​អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែ​នៅ​តែ​មាន​អង្គការ​មួយ​ចំនួន ដូច​ជា អង្គការ​អាយ.ស៊ី.ជេ (ICJ = International Commission of Jurist = គណៈកម្មាធិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​អ្នក​ជំនាញ​ច្បាប់) នៅ​ប្រទេស​ថៃ បាន​រិះគន់​ថា ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី​ថ្មី​នេះ​មិន​ល្អ​ចំពោះ​មាត្រា​ទី​១៧៖ «ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ថា​អង្គការ​នេះ​ជា​អង្គការ​វិជ្ជាជីវៈ​មេធាវី ឬ​ក៏​អង្គការ​ស្អី​ទេ? ព្រោះ​អង្គការ​នេះ បើ​យើង​មើល​ទៅ ទី១ នៅ​ប្រទេស​ថៃ ឯណោះ ទី២ មិន​ដឹង​ថា​គាត់​យល់​ស្ថានភាព​វិជ្ជាជីវៈ​បែប​ម៉េច? អីចឹង ការ​ដែល​គាត់​រិះគន់​រហូត​មក​ទល់​ពេល​នេះ អង្គការ​នេះ​មិន​ដែល​ឃើញ​ជួយ​សហការ​ជាមួយ​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា បន្តិច​ទេ ប៉ុន្តែ​គាត់​គិត​តែ​ពី​រឿង​រិះគន់​បំផ្លាញ»

និស្សិត​មេធាវី​ចូលរួម​ក្នុង​ពិធី​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្រម​សីលធម៌​ថ្មី​របស់​មេធាវី នា​សណ្ឋាគារ​ឡឺរ៉ូយ៉ាល់ (Le Royal Hotel) នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៣។
និស្សិត​មេធាវី​ចូលរួម​ក្នុង​ពិធី​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្រម​សីលធម៌​ថ្មី​របស់​មេធាវី នា​សណ្ឋាគារ​ឡឺរ៉ូយ៉ាល់ (Le Royal Hotel) នៅ​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០១៣។ (RFA/Sok Serey)

មេធាវី​ឈ្មោះ កុយ នាម បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា មេធាវី គឺ​មាន​វិជ្ជាជីវៈ​សេរី និង​មាន​ការ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​រវាង​សេរីភាព​វិជ្ជាជីវៈ និង​សេរីភាព​ជា​បុគ្គល មិន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​ប្រភព​ណា​មួយ​ឡើយ។

នៅ​ថ្ងៃ​ដែល​គណៈ​មេធាវី​កម្ពុជា បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី​ថ្មី​នេះ គណៈកម្មាធិការ​អន្តរជាតិ​នៃ​អ្នក​ជំនាញ​ច្បាប់​នៅ​ប្រទេស​ថៃ បាន​ចេញ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ថា មាត្រា​ទី​១៧ នៃ​ក្រម​សីលធម៌​មេធាវី​ថ្មី គឺ​មិន​អាច​ឲ្យ​មេធាវី​កម្ពុជា អនុវត្ត​សិទ្ធិ​ដើម្បី​បញ្ចេញ​មតិ​ដោយ​សេរី​បាន​ឡើយ។

ការ​រិះគន់​នេះ គឺ​ដោយសារ​តែ​មាត្រា​ទី១៧ នោះ បាន​ចែង​ថា អន្តរាគមន៍​តាម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ជា​សាធារណៈ​នៃ​មេធាវី គ្រប់​អន្តរាគមន៍​សាធារណៈ ឬ​តាម​ប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ព័ត៌មាន​ជា​សាធារណៈ​របស់​មេធាវី អាច​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ធ្វើ​បាន​តែ​ក្នុង​ក្របខណ្ឌ​នៃ​ការ​គោរព​ដោយ​ម៉ឺងម៉ាត់​នូវ​កាតព្វកិច្ច​នៃ​វិជ្ជាជីវៈ។ អន្តរាគមន៍​នេះ ទាមទារ​ឲ្យ​មាន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។