ក្រុមមនុស្សដែលស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ឬក្រុមប្រភេទទី៣អះអាងថា ជារឿយៗបានទទួលរងភាពរើសអើងនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។ ភាពប្រឈមនឹងការរើសអើងនេះ ត្រូវបានកត់ត្រាបង្ហាញដោយមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR)។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចេញសេចក្ដីកត់ត្រាសង្ខេបមួយនៅថ្ងៃទី២១ សីហា ដោយបង្ហាញថា អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាជាច្រើនប្រឈមការរើសអើង និងការរំលោភបំពាននៅក្នុងសង្គមទូទៅ។
កំណត់ត្រាសង្ខេបរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ជាឯកសារមួយដែលសរសេរឆ្លុះបញ្ចាំងថា ការរើសអើងអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាមួយផ្នែកធំ ទាក់ទងនឹងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ ដែលមិនបានការពារជាក់លាក់ ព្រោះមិនបានបញ្ចូលនិន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ ទៅក្នុងច្បាប់មូលដ្ឋាន ដែលត្រូវហាមឃាត់ការរើសអើង។ ផលប៉ះពាល់លើអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា គឺស្ដែងចេញតាមរយៈសង្គម និងបង្កឱ្យមានការរើសអើង និងការផាត់ពួកគេចេញ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលគម្រោងស្ដីពីនិន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ របស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក នួន ស៊ីដារ៉ា មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់បន្ថែមលើកំណត់ត្រាថា និន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ ពលរដ្ឋកម្ពុជា នៅមិនទាន់យល់ដឹងនៅឡើយទេ។ ម្យ៉ាងទៀត នៅក្នុងច្បាប់កម្ពុជា មិនបានចែងការពារអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា ឱ្យបានច្បាស់លាស់ទេ៖ «នៅក្នុងក្រមរដ្ឋប្បវេណី មិនបានចែងលម្អិតទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហារៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ទាល់តែភេទដូចគ្នា ឬក៏ផ្សេងគ្នានោះទេ។ អ៊ីចឹងយើងឃើញថា ចំណុចនេះជាចំណុចខ្វះចន្លោះ ដែលយើងទាមទារ យើងនឹងបន្តធ្វើការជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធនានា ជាពិសេស ក្រសួងយុត្តិធម៌ និងរដ្ឋសភា ដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យគាត់ផ្លាស់ប្ដូរ ឬធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ ដើម្បីយើងសុំឱ្យប្រើពាក្យថា អព្យាក្រឹត្យភេទ ឬក៏ភេទកណ្ដាលជាបុគ្គល យើងចង់ប្រើពាក្យថា អាពាហ៍ពិពាហ៍ គឺធ្វើឡើងរវាងបុគ្គលពីរនាក់ ដោយយើងមិនផ្ដោតថារវាងបុរស និងស្ត្រី។ អ្វីដែលយើងចង់បាន គឺទាក់ទងចំណុចហ្នឹង»។
កំណត់ត្រាសង្ខេបលើកយកទិដ្ឋភាពមាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មិនបានបញ្ចូលនិន្នាការភេទ និងអត្តសញ្ញាណយេនឌ័រ ទៅក្នុងចំណោមបញ្ហាមូលដ្ឋានផ្សេងៗទៀត ដែលត្រូវហាមប្រាមការរើសអើងទេ។
មេធាវីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក គង់ ពិសី ថ្លែងថា ថ្វីបើមាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានការពារដល់ក្រុមមនុស្សប្រភេទទី៣ក្ដី ក៏ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់ចែងគ្រប់គ្រាន់ ឬជាក់លាក់នៅឡើយទេ៖ «ប្រយោគគ្រាន់តែថា ស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ហ្នឹង បានការពារខ្លះ ប៉ុន្តែវានៅឆ្ងាយ ដូចថាការពារហ្នឹង អ្នកហ្នឹងធ្វើអីច្បាប់ការពារៗ ដូចជាបាត់សិទ្ធិមួយ។ ប្រសិនថា ឥឡូវនិយាយពីសិទ្ធិក្នុងការជ្រើសរើសគូស្រករ បោះទៅដល់ហ្នឹងវាជាក់លាក់។ ចង់និយាយថា មនុស្សដល់ពេលពេញវ័យ គាត់ជ្រើសរើសគូស្រករគាត់បានហើយ នៅក្នុងសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយហ្នឹង។ មិនខុសទេ គឺការពារខ្លះ ប៉ុន្តែទូទៅ ឬឆ្ងាយពេក។ បើសិនជានិយាយជាក់លាក់ គឺសិទ្ធិជ្រើសរើសគូស្រករតែម្ដង»។
មាត្រា៣១ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានសិទ្ធិស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ មានសិទ្ធិសេរីភាព និងករណីកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ដោយឥតប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា ជំនឿសាសនា និន្នាការនយោបាយ ដើមកំណើតជាតិ ឋានៈសង្គម ធនធាន ឬស្ថានភាពឯទៀតឡើយ។
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទទួលស្គាល់ និងគោរពសិទ្ធិមនុស្សដូចមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ សេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងកតិកាសញ្ញា ព្រមទាំងអនុសញ្ញាទាំងឡាយទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិមនុស្ស សិទ្ធិនារី និងសិទ្ធិកុមារ។
កំណត់ត្រាសង្ខេបរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក៏ជាឯកសារមួយពិនិត្យទៅលើកម្រិតនៃការរើសអើង និងការរំលោភបំពាននានា ដែលអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាធ្លាប់ជួបប្រទះ។
មនុស្សប្រភេទទី៣មួយរូបដែលផ្ដល់ឈ្មោះថា ស្រីម៉ៅ ថ្លែងថា នាង និងក្រុមរបស់នាង ជារឿយៗទទួលរងការរើសអើងទាំងនៅក្នុងសង្គមគ្រួសារ និងសង្គមសាធារណៈ៖ «នៅខាងក្រៅ គេសម្លឹងមកពួកខ្ញុំដូចជាមនុស្សម្នាក់មិនមែនរស់នៅក្នុងសង្គមនឹងគេ។ គេមើលមកដោយក្រសែភ្នែកមួយមិនពេញចិត្ត មិនចង់រាប់អាន ហើយការប្រើពាក្យសម្ដី គឺមិនដែលឱ្យមានតម្លៃសម្រាប់ពួកខ្ញុំ។ គឺគេតែងតែប្រើពាក្យមួយមិនល្អ ដែលស្ដាប់ហើយធ្វើឱ្យបាក់ទឹកចិត្តតែម្ដង។ ខាងខ្ញុំដែលទទួលហ្នឹង ដូចថា ស្ដាប់ហើយមានអារម្មណ៍ដូចថា ខ្លួនឯងមិនមែនជាមនុស្ស ដែលមិនរស់នៅជាមួយសង្គមរបស់គេ»។
កញ្ញា ស្រីម៉ៅ ចង់ឱ្យមានច្បាប់ការពារសិទ្ធិរបស់នាងដូចពលរដ្ឋដទៃដែរ។
កំណត់ត្រាសង្ខេបរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលមានកម្រាស់ ១៩ទំព័រ ជាឯកសារចំហមួយដែលមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សរសេរឆ្លុះបញ្ចាំងថា ការរើសអើងផង និងផ្ដល់អនុសាសន៍សំខាន់ៗមួយចំនួនផងដល់រាជរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធនានា ឱ្យបន្តនិន្នាការសកល និងផ្ញើសារឱ្យបានច្បាស់លាស់ថា អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា គឺជាសមាជិកពេញលេញរបស់សង្គម ដែលសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានការពារស្មើគ្នាក្រោមច្បាប់៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
