អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សចំនួន២ នៅកម្ពុជា បានកៀងគររកសំឡេងគាំទ្រពីមហាជន ដើម្បីជំរុញឲ្យដោះលែងអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារព្រៃស និងចេញរបាយការណ៍ថ្មីរកឃើញពីភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួននៅក្នុងសវនាការកាត់ទោសអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ដោយស្នើសុំឲ្យតុលាការឧទ្ធរណ៍បដិសេធចោទនូវសាលក្រមតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ដែលសម្រេចផ្ដន្ទាទោសអ្នកស្រីឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៣ឆ្នាំ ក្រោមការចោទប្រកាន់ប្រើហិង្សាដោយចេតនាដែលមានស្ថានទម្ងន់ទោស។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បង្កើតយុទ្ធនាការដែលមានឈ្មោះថា "សំឡេងសេរីភាព" ដើម្បីគាំទ្រសកម្មជនដីធ្លីតំបន់បឹងកក់ អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ និងទាមទារឲ្យតុលាការដោះលែងអ្នកស្រីជាបន្ទាន់។
យុទ្ធនាការថ្មីដែលទើបបង្កើតជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ធ្វើឡើងដើម្បីទាញយកការគាំទ្រពីសាធារណជន ឲ្យផ្ញើសារជាសំឡេង ឬក៏សារតាមរយៈការហៅទូរស័ព្ទចូលរួមតាមប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ ០១៦ ២០ ២០ ១៧ ដើម្បីឲ្យមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ផ្សាយនូវសារទាំងនោះតាមរលកធាតុអាកាសរៀងរាល់ថ្ងៃអង្គារ ដល់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ រហូតដល់អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាព។
យុទ្ធនាការ "សំឡេងសេរីភាព" នេះក៏នឹងដាក់បង្ហាញនូវផ្ទាំងបដានៅខាងមុខការិយាល័យរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដើម្បីរាប់ថ្ងៃដែលអ្នកស្រីបានជាប់ពន្ធនាគារដែរ។ យុទ្ធនាការនេះ ធ្វើស្រដៀងគ្នានឹងយុទ្ធនាការរាប់ថ្ងៃជាប់ពន្ធនាគាររបស់លោក ម៉ម សូណង់ដូ នាយកវិទ្យុសំបុកឃ្មុំ ដែលទើបចេញពីពន្ធនាគារ កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងសេរីភាពបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា កញ្ញា សន រ៉ាមណា ពន្យល់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមើលឃើញថាអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា មិនមានកំហុសដូចការផ្ដន្ទាទោសរបស់តុលាការទេនោះ អាចគាំទ្រតាមការផ្តល់សារជាសំឡេងក្នុងកម្មវិធីថ្មីនេះ ហើយវាជាសារក្រើនរំឭក និងបង្ហាញថា ប្រជាពលរដ្ឋមិនបំភ្លេចអ្នកស្រីដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ ជាពិសេសលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកស្រីខំស៊ូជាបន្តទៀត៖ «ប្រសិនបើយើងអត់មានយុទ្ធនាការអីទេ យើងប្រហែលជាអាចដូចថាប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់គាត់គ្រាន់តែអាចធ្វើសកម្មអីមួយតែឯង ប៉ុន្តែបើយើងរួមគ្នាសំឡេងបានកាន់តែច្រើន ហើយយើងធ្វើការចាក់នៅតាមវិទ្យុជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដូចជាការដាស់តឿនក្រើនរំឭកដល់សាធារណជនដែរពីករណីអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា»។
អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា គឺជាសកម្មជនដីធ្លីមកពីសហគមន៍បឹងកក់ ដែលតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ ផ្ដន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ៣ឆ្នាំ។ អង្គការសង្គមស៊ីវិលយល់ឃើញថា អ្នកស្រីមានកំហុសព្រោះតែបទចោទប្រកាន់ក្លែងក្លាយ ជុំវិញការវាយដំទៅលើអ្នករត់ម៉ូតូឌុបពីរនាក់ឲ្យរងរបួស។
របាយការណ៍ថ្មីរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) រកឃើញថា មានធាតុពិតនៃអង្គហេតុជាច្រើនមិនគួរសង្ស័យនាំឲ្យមានការចោទប្រកាន់លើអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ទេ រាប់ទាំងការគ្មានសាក្សីដែលបានឃើញសកម្មជនដីធ្លីមួយនេះ វាយទៅលើអ្នករត់ម៉ូតូឌុប ភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នារវាងសក្ខីកម្មរបស់សាក្សីដាក់បន្ទុក។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ក្លាយជាមុខសញ្ញា ឬស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់អាជ្ញាធរក្នុងការបង្ក្រាបអ្នកភូមិបឹងកក់ ឲ្យបាក់ស្បាត នៅពេលដែលអ្នកស្រីចេញមុខចេញមាត់ច្រើនក្នុងការខិតខំប្រឹងប្រែងតស៊ូមតិ ក្នុងនាមសហគមន៍។
ម្តាយអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា គឺអ្នកស្រី សាបូ សុត ចាត់ទុកការផ្ដន្ទាទោសកូនស្រីរបស់គាត់ថាជាការលាបពណ៌របស់អាជ្ញាធរ និងស្នើសុំឲ្យតុលាការគោរពវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួនពិតប្រាកដ កុំលំអៀង និងផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា៖ «សូមមហាជន និងប្រជាពលរដ្ឋដែលជួយគាំទ្រអ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងតុលាការរកយុត្តិធម៌ និងដោះលែងកូនស្រីខ្ញុំមកវិញ»។
ការជាប់ពន្ធនាគាររបស់អ្នកស្រី យ៉ោម បុប្ផា បានជំរុញឲ្យអ្នកភូមិបឹងកក់ សហគមន៍បុរីកីឡា និងសហគមន៍ថ្មគោល រួមដៃគ្នាប្រឆាំងតវ៉ា និងទាមទារឲ្យមានការដោះលែងអ្នកស្រី និងក្នុងគោលដៅមួយទៀត គឺឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនការដោះស្រាយបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីឲ្យបានឆាប់។
ពលរដ្ឋដែលមានបញ្ហាដីធ្លីទាំងនោះ បានផ្លាស់ប្ដូរយុទ្ធសាស្ត្រច្រើនដើម្បីតវ៉ាប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរ និងទាក់ទាញមហាជនឲ្យគាំទ្រនូវសកម្មភាពរបស់ខ្លួន។ ពលរដ្ឋទាំងនោះ ជាពិសេសអ្នកភូមិបឹងកក់ បានស្លៀកសម្លៀកបំពាក់អាវប៉ាក់ សំពត់ហូលផាមួង មានកាន់រូបព្រះពុទ្ធ និងផ្កាឈូក ចេញមកតវ៉ាដើម្បីបង្ហាញពីការគោរពបូជាយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន និងជាសញ្ញាឲ្យអាជ្ញាធរកុំប្រើហិង្សាទៅលើពួកគាត់។ ដោយឡែកយុទ្ធសាស្ត្រថ្មីនៃការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋទាំងនោះ ត្រូវបានប្ដូរដោយផ្លាស់មកស្លៀកសារុងជាច្រើនជាន់ ដើម្បីបង្ហាញពីចរិតស្ត្រីមេផ្ទះចេញមកតវ៉ាដើម្បីរកយុត្តិធម៌វិញម្តង។
«សំឡេងប៉ូលិសបង្ក្រាបក្រុមបាតុករ»
រីឯកម្លាំងសមត្ថកិច្ចចម្រុះក៏មិនខុសគ្នាដែរ ដោយបានប្ដូរយុទ្ធសាស្ត្រថ្មី។ ក្រុមសមត្ថកិច្ចដែលមានឯកសណ្ឋានជាប៉ូលិស ឬកងកម្លាំងបង្ក្រាបក្រុមបាតុករ និងកម្លាំងប៉េអិម មិនបានបង្ក្រាបក្រុមបាតុករដូចមុនឡើយ ប៉ុន្តែឃើញមានកម្លាំងស្លៀកពាក់ជាស៊ីវិលទៅវាយបង្ក្រាបក្រុមបាតុករវិញ ហើយអង្គការសង្គមស៊ីវិលយល់ថា នេះជាការញុះឲ្យមានហិង្សារវាងគ្នាកើតឡើង។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យផ្តល់ដីជាង ១២ហិកតារ ឲ្យអ្នកភូមិបឹងកក់។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីសាលាក្រុងភ្នំពេញ មិនបានអនុវត្តតាមអនុក្រឹត្យនោះទេ។
ផ្ទុយទៅវិញ លោក កែប ជុតិមា ដែលបានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ឲ្យវិទ្យុមួយ បានចោទថា បញ្ហាដីធ្លីនៅបឹងកក់ និងបុរីកីឡា ជារឿងនយោបាយ ហើយពិបាកនឹងដោះស្រាយ៖ «រឿងបុរីកីឡា និងបឹងកក់ ហ្នឹង ជារឿងនយោបាយហើយ បើមិនមែននយោបាយយើងងាយដោះស្រាយ។ បើដោះស្រាយមិនបានល្អ ខ្ញុំមិនជាប់ឆ្នោតពេលបោះឆ្នោតរើសចៅសង្កាត់ទេ»។
យ៉ាងនេះក្តី ទាំងអ្នកភូមិបឹងកក់ និងអ្នកភូមិបុរីកីឡា ដែលតវ៉ាទាមទាររឿងទំនាស់ដីធ្លីកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា បញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរតែងលាបពណ៌ចំពោះការទាមទាររបស់អ្នកភូមិថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយ ដើម្បីជាការគេចវេសពីការទទួលខុសត្រូវ៖ «គ្រាន់តែដោះស្រាយអ្វីជាផ្ទះរបស់គាត់ដែលគាត់រកស៊ីពីឆ្នាំ១៩៧៩ មកសាងដោយបាតដៃទទេ សង់បានផ្ទះឲ្យកូនចៅរស់នៅនេះ ចង់បានតែប៉ុណ្ណឹងទេ អត់មានចង់បានអ្វីលើសនឹងទេ ដោះស្រាយឲ្យពួកខ្ញុំមកខ្ញុំអត់មានទៅពាក់ព័ន្ធស្អីទេ»។
សហគមន៍ខ្មែរនៅវ៉ាស៊ីនតោន ឌីស៊ី (Washington DC) សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានធ្វើបាតុកម្មនៅមុខអគារធនាគារពិភពលោក និងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ទាមទារឲ្យស្ថាប័នទាំងពីរផ្អាកផ្តល់ប្រាក់ជំនួយដល់កម្ពុជា លុះត្រាតែរដ្ឋាភិបាលបញ្ឈប់ការបណ្ដេញចេញ និងដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីនៅតំបន់បឹងកក់ និងបុរីកីឡា។
រីឯអ្នកភូមិមានទំនាស់ដីធ្លីទាំងអ្នកបឹងកក់ និងបុរីកីឡា បានព្យាយាមតវ៉ាជាច្រើនលើកដើម្បីខិតឲ្យជិតផ្ទះនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងបំណងដាក់ញត្តិទាមទាររបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែជារឿយៗ សមត្ថកិច្ចក៏បានបង្ក្រាប ឬរារាំងពួកគេយ៉ាងចាស់ដៃដូចគ្នានៅជិតរបងផ្ទះនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែរ។
សង្គមស៊ីវិលយល់ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហាក់មើលរំលង ឬមើលមិនឃើញពីការតវ៉ារបស់អ្នកភូមិ និងការបង្ក្រាបរបស់សមត្ថកិច្ចដែលនៅកៀកៗនឹងរបងផ្ទះរបស់លោក។ ហើយទំនាស់ដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃនេះ ទំនងជាមិនអាចដោះស្រាយបានទេ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនមានឆន្ទៈពិតប្រាកដដោះស្រាយនោះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។