"ការបន្តដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធច្បាប់ធ្វើឲ្យបរាជ័យក្នុងការការពារស្ត្រីពីអំពើហិង្សា"
2015.08.20
ប្រធានគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្ត្រី (NGO-CEDAW) អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក ថ្លែងក្នុងវេទិកាស្ដីពីការផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ស្ត្រី ក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ចម្រុះលើករណីអំពើហិង្សាលើស្ត្រី នៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៥។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិស្ត្រីមើលឃើញថា ការបន្តដោះស្រាយវិវាទលើច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ ធ្វើឲ្យបរាជ័យក្នុងកិច្ចការពារស្ត្រីពីអំពើហិង្សា។ លើសពីនេះ ធ្វើឲ្យស្ត្រីប្រឈមទៅនឹងអំពើហិង្សា មានការរើសអើងពីសង្គម ដែលអាចឲ្យស្ត្រីកម្ពុជា នៅតែមិនបានទទួលបានយុត្តិធម៌ពេញលេញ។
សង្គមស៊ីវិលជាតិ និងអន្តរជាតិ ចាត់ទុកថា ការបន្តដោះស្រាយវិវាទលើច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ មានន័យថា ការបន្តដោះស្រាយវិវាទតាមបែបទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី ជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានខ្លាំងលើកិច្ចការពារស្ត្រី ខណៈប្រព័ន្ធផ្លូវការបានផ្តល់នូវមធ្យោបាយដល់ស្ត្រី ឲ្យទទួលបានការការពារ។ ការលើកឡើងរបស់សង្គមស៊ីវិលនៅពេលនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងវេទិកាថ្នាក់ជាតិស្ដីពីការផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ស្ត្រី ក្នុងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ចម្រុះលើករណីអំពើហិង្សាលើស្ត្រី នៅថ្ងៃទី២០ ខែសីហា។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកចូលរួមជិត ២០០នាក់ ប្រធានគណៈកម្មាធិការនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីអនុសញ្ញាលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងលើស្ត្រី (NGO-CEDAW) អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក មានប្រសាសន៍ថា ការដោះស្រាយវិវាទលើច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ គឺសំដៅលើការដោះស្រាយដោយភាគីអ្នកប្រព្រឹត្តិ ព្យាយាមចរចា ឬសម្របសម្រួលជាមួយភាគីរងគ្រោះ ដូចជាការបង់លុយដើម្បីបញ្ចប់រឿង និងការសម្របសម្រួលដទៃទៀត ដែលមិនព្រមដោះស្រាយតាមប្រព័ន្ធច្បាប់ផ្លូវការ។
អ្នកស្រី ពុង ឈីវកេក បានឲ្យដឹងទៀតថា មូលហេតុចម្បងដែលជំរុញឲ្យស្ត្រីកម្ពុជា ដែលរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សា នៅតែបន្តទទួលយកការដោះស្រាយតាមច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ ដោយសារតែកត្តាគ្រួសារ កត្តាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ កត្តាសង្គម និងកត្តាប្រព័ន្ធច្បាប់ធូររលូង ដែលមិនបានផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ស្ត្រីពេញលេញ។ លើសពីនេះ វាក៏បានបន្តជំរុញឲ្យស្ត្រីនៅតែសម្ងំស្ងៀម ព្រមទទួលយកទាំងភាពអយុត្តិធម៌៖ «ស្ត្រីខ្លះមានការលំបាក មិនដឹងវិធីដែលទទួលបានការដោះស្រាយតាមផ្លូវច្បាប់ មិនដឹងទៅរកប្រព័ន្ធតុលាការទៅផ្លូវណា? ជួនកាល ស្ត្រីខ្លះអត់មានលុយកាក់ គាត់មិនចង់ទៅតុលាការ នេះហើយជាកត្តាដែលរាំងស្ទះដល់ស្ត្រី»។
ចំណែកឯស្ត្រីរងគ្រោះដោយអំពើហិង្សាវាយដំពីសំណាក់បុរសជាស្វាមី និងធ្លាប់ស៊ូទ្រាំដោះស្រាយតាមប្រព័ន្ធច្បាប់ក្រៅផ្លូវការអស់រយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំ លោកស្រី សូ ស្រីល័ក្ខ បានឲ្យដឹងថា អស់រយៈពេលជាង ១០ឆ្នាំមកនេះ ដោយសារតែការខ្មាសអៀនមិនចង់ឲ្យមានការរើសអើងពីសង្គម និងការមិនអើពើពីអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ទើបជំរុញឲ្យលោកស្រីនៅតែបន្តការដោះស្រាយតាមច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ។ ស្ត្រីរងគ្រោះរូបនេះ ស្នើអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ពិសេសស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវរឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ ដើម្បីឈានទៅបញ្ចប់ការដោះស្រាយដែលមានលក្ខណៈក្រៅផ្លូវច្បាប់ ឬបែបប្រពៃណី។
ករណីនេះ ត្រូវបានប្រធាននាយកដ្ឋានផ្លូវច្បាប់នៃក្រសួងកិច្ចការនារី អ្នកស្រី កេត ម៉ារឌី មានប្រសាសន៍ថា អ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា នៅតែមានការដោះស្រាយក្រៅផ្លូវច្បាប់លើករណីហិង្សា និងការរំលោភសេពសន្ថវៈ ប៉ុន្តែកន្លងមក ក្រសួងមិនដែលជំរុញឲ្យស្ត្រីដោះស្រាយតាមប្រព័ន្ធច្បាប់ក្រៅផ្លូវការនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ក្រសួងតែងតែផ្តល់ចំណេះដឹងដល់ស្ត្រីលើករណីនេះ។ អ្នកស្រីបន្តថា ក្រសួងបានបង្កើតឲ្យមានភ្នាក់ងារស្ត្រីទាំងថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដើម្បីតាមដានលើករណីហិង្សា និងការដោះស្រាយបញ្ហាហិង្សាលើស្ត្រី៖ «ក្រសួងកិច្ចការនារី មានជំរុញឲ្យមានក្រុមស្ត្រីដែលហៅថាជានគរបាលយុត្តិធម៌ ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ស្ត្រីដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាហិង្សាឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាការបន្តដោះស្រាយវិវាទលើច្បាប់ក្រៅផ្លូវការនេះ សង្គមស៊ីវិលនៅតែស្នើ និងជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាល ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ដាក់ទោសចំពោះមន្ត្រីដែលមិនអនុវត្តតាមតួនាទី និងមានការរើសអើងលើស្ត្រី ដែលបណ្ដាលឲ្យមានការកើនឡើងនៃការដោះស្រាយវិវាទលើច្បាប់ក្រៅផ្លូវការ។ ជាងនេះទៀត ក្រោយបញ្ចប់វេទិកាថ្នាក់ជាតិនេះ ក្រុមសង្គមស៊ីវិល នឹងប្រមូលនូវបញ្ហា និងការព្រួយបារម្ភ ពាក់ព័ន្ធការផ្តល់យុត្តិធម៌លើករណីអំពើហិង្សាលើស្ត្រី ដាក់ជូនអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកលើអនុសញ្ញា ស៊ីដ (CEDAW) នៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ ខាងមុខនេះ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
អត្ថបទពេញនិយម
RFA
- ពលរដ្ឋនៅតំបន់បឹងតាមោក ចោទប្រកាន់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅថា ប្រើអំពើហិង្សា
- វៀតណាមព្រមានថា ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោអាចជួយសម្រួលវត្តមានយោធាចិនក្នុងទឹកដីកម្ពុជាកាន់តែជ្រៅ
- ពលរដ្ឋខ្មែរ-អូស្ត្រាលីម្នាក់ ដែលរិះគន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រងការវាយដំពីជនមិនស្គាល់មុខមួយក្រុម ពេលទៅលេងស្រុកខ្មែរ
- ក្រសួងដែនដីបានហៅអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីទៅពិភាក្សា ដើម្បីរកដំណោះស្រាយ
- ការប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី នៅតាមតំបន់មួយចំនួននៅស្រុកសុរិន្ទ
