នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ មិថុនា បណ្ដាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះកម្ពុជា ដែលដឹកនាំដោយលោក វន់ ពៅ បានយកញត្តិដាក់នៅក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ដោយស្នើឲ្យក្រសួងសាមីនេះ ផ្ដល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ របស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ ផ្នែកការងារ អាយឡូ (iLO) ស្ដីពីការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករបម្រើការងារតាមផ្ទះ។
ចំណែកមន្ត្រីនៃក្រសួងការងារដែលបានទទួលញត្តិសន្យាថា នឹងពិនិត្យលើសំណើនេះមុននឹងចាត់វិធានការតាមសំណើ។
បណ្ដាញកម្មករដែលបម្រើការតាមផ្ទះនៅកម្ពុជា ដែលជាផ្នែកមួយនៃបណ្ដាញនៅលើពិភពលោកជំរុញឲ្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ការពារសិទ្ធិរបស់ពួកគេដែលបម្រើការតាមផ្ទះ និងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងទៀតដូចកម្មករដទៃទៀតដែរ។
លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ ហៅកាត់ថា IDEAឲ្យដឹងក្រោយការប្រមូលផ្ដុំថា មូលហេតុដែលបណ្ដាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះដាក់ញត្តិនៅពេលនេះ គឺដើម្បីជំរុញឲ្យស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋពន្លឿនក្នុងការផ្ដល់សច្ចាលើអនុសញ្ញាស្ដីពីកម្មករបម្រើការងារតាមផ្ទះ។
លោក វន់ ពៅ ចាត់ទុកថា អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះក៏មានសិទ្ធិដូចកម្មករធ្វើការនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសដែរ។ ប៉ុន្តែគិតមកដល់ពេលនេះទៅហើយ អនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ ដែលអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិផ្នែកការងារ បានអនុម័តរួចហើយ តែភាគីកម្ពុជា នៅតែមានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការឆ្លើយតប។
លោក វន់ ពៅ៖ «ញត្តិរបស់យើងមិនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ទាល់តែសោះ។អ៊ីចឹងហើយបានព្រឹកមិញយើងបានយកទៅដាក់មួយសាទៀត ដើម្បីដាស់តឿនក្រើនរំលឹកទៅរដ្ឋាភិបាលឲ្យយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបងប្អូនធ្វើការតាមផ្ទះ ជាពិសេស គឺបងប្អូនកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ ហើយញត្តិនេះជំរុញសំខាន់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាលេខ១៨៩ ស្ដីពីសិទ្ធិកម្មករតាមផ្ទះ។ ក្នុងនោះមានសិទ្ធិឈប់សម្រាកប្រចាំសប្ដាហ៍។ ឈប់សម្រាកប្រចាំឆ្នាំ ឈប់សម្រាកពេលមានបុណ្យជាតិម្ដងៗ ហើយនិងប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យសម្រាប់បងប្អូនកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ»។
លោក វន់ ពៅ ឲ្យដឹងទៀតថា ថ្វីបើការដាក់ញត្តិនៅពេលនេះ ពុំមានហិង្សាកើតឡើងក្ដី តែចាប់កម្លាំងសមត្ថកិច្ចស្លៀកពាក់ស៊ីវិលតាមឃ្លាំមើលការិយាល័យរបស់លោកតាំងពីព្រឹកព្រលឹម រហូតដល់មុខក្រសួងការងារ ជាពិសេសនោះ ក្រុមសមត្ថកិច្ចដែលគេដាក់បង្កប់បានតាមដានពីសកម្មភាពរបស់លោកជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្រោយចេញពីពន្ធនាគាររួចមក។
ចំណែកទិដ្ឋភាពនៅខាងមុខរបងក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ឯណេះវិញ ក្រៅពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចដែលត្រូវគេដាក់ពង្រាយជាច្រើននាក់ហើយនោះ ក៏មានបណ្ដាញកម្មករប្រមាណ ៥០នាក់ បានលើបដា និងពាក្យស្លោកអមដោយការថ្លែងសាររយៈពេលខ្លីរបស់លោក វន់ ពៅ និងប្រធានបណ្ដាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះផង មុននិងមន្ត្រីជំនាញរបស់ក្រសួងសាមីមកទទួលញត្តិ។
អគ្គលេខាធិការរងនៃអង្គភាពប្រឆាំងបាតុកម្ម និងកូដកម្មនៃក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ លោក គ្រួច សុផារី អះអាងថា ស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋនឹងពិនិត្យលើសំណើនេះមុននឹងឆ្លើយតបថាតើត្រូវមានចំណាត់ការបែបណានោះ។
មុនពេលអង្គការអាយឡូ ចេញអនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ ស្ដីពីការងារសមរម្យសម្រាប់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះនេះ កាលពីថ្ងៃទី១៦ មិថុនា ឆ្នាំ២០១១ នោះ អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ និងតំណាងនៅលើពិភពលោក បានទាមទារសិទ្ធិដូចនេះរបស់ពួកគេទៅអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិផ្នែកការងារ។ប៉ុន្តែគិតមកដល់ពេលនេះ មានប្រទេសចំនួន ១១ ប៉ុណ្ណោះ បានផ្ដល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញានេះ។
អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះនៃសមាគម IDEA លោក ជុំ ចាំ ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៦ មិថុនា ថា ភាពយឺតយ៉ាវនេះ មិនខុសពីល្បែងលេងបាល់ឡើយ។ ដោយហេតុថា ទាំងក្រសួងការងារ និងអង្គការអាយឡូ បានជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ដែលទំនងមើលទៅហាក់មិនចង់ទទួលខុសត្រូវលើសំណើនេះទេ ព្រោះថាសំណើសង្គមស៊ីវិលបានស្នើសុំផ្ដល់សច្ចាប័នលើអនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ នេះ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក។ ក៏ប៉ុន្តែគិតមកពេលនេះ ការឆ្លើយតបណាមួយពីស្ថាប័នជំនាញរបស់រដ្ឋ គឺស្ថិតនៅក្នុងភាពអាថ៌កំបាំងនៅឡើយ។
លោក ជុំ ចាំ៖ «រដ្ឋសភាជាតិកម្ពុជា នៅចុងឆ្នាំ២០១២ គឺគាត់បានលើកឡើងថា សភាជាតិកម្ពុជា រីករាយក្នុងការផ្ដល់សច្ចាប័ននេះ។ ប៉ុន្តែនៅរង់ចាំក្រសួងការងារ ដាក់សំណើហ្នឹងឡើងទៅ។ នៅពេលដែលយើងដាក់លិខិតណាត់ជួបក្រសួងការងារនៅឆ្នាំ២០១៣ នៅក្នុងខែមីនា។ ក្រសួងការងារ លោក សាត សាមុត គាត់បានគាំទ្រការលើកឡើងដើម្បីផ្ដល់សច្ចាប័ននេះ។ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវការការសិក្សាជំនួយបច្ចេកទេស និងហិរញ្ញវត្ថុពីខាងអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ។ យើងក៏បានទៅជួបអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ។ អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិលើកឡើងថា រង់ចាំតែសំណើសុំពីក្រសួងការងារទេ អ៊ីចឹងវាហាក់ដូចជារុញបាលគ្នាទៅវិញទៅមកហ្នឹង»។
សំណើអមដោយញត្តិដែលបណ្ដាញកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះកម្ពុជា ដាក់នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ មិថុនា គឺស្នើសុំគោលការណ៍ ៩ចំណុច។ ទី១ សូមផ្ដល់សច្ចាប័ន និងដាក់ឲ្យអនុវត្តអនុសញ្ញា ស្ដីពីការងារសមរម្យសម្រាប់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ។ ២ ត្រូវទទួលស្គាល់ការចូលរួមរបស់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ទាំងផ្នែករដ្ឋបាល និងច្បាប់ដើម្បីការពារសិទ្ធិពួកគេ។ ៣ សិក្សាស្រាវជ្រាវ កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ និងកំណត់ពីប្រាក់ឈ្នួលសមរម្យសម្រាប់ពួកគេ។ ៤ សូមដាក់ចេញវិធានការដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ អាចឈប់សម្រាកបានមួយថ្ងៃក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ដូចបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានបានអនុវត្តរួចហើយ។ ៥ សូមបង្កើត និងដាក់ឲ្យអនុវត្តកិច្ចសន្យាការងារគំរូ កម្មករតាមផ្ទះ និងម្ចាស់ផ្ទះនៅកម្ពុជា។ ៦ សូមបង្កើតប្រព័ន្ធត្រួតពិនិត្យលើលក្ខខណ្ឌការងារ។ ៧ ស្នើឲ្យធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីការងារដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពគ្របដណ្ដប់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះផង ជាពិសេសដាក់ពួកគេក្នុងប្រព័ន្ធសន្តិសុខសង្គម។ ៨ ត្រូវចរចាជាមួយប្រទេសទទួលទៅលើលក្ខខណ្ឌផ្សេងៗ ដើម្បីការពារសិទ្ធិការងារ និងសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់កម្មករធ្វើការតាមផ្ទះ និង ៩ ស្នើឲ្យបញ្ចុះតម្លៃនៃលិខិតឆ្លងដែនសម្រាប់កម្មករចំណាក់ស្រុក មិនឲ្យលើសពី ២៥ដុល្លារទេ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។
