មន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្នើឲ្យតុលាការខេត្តបាត់ដំបង ឈប់ទទួលយកសំណុំរឿងទំនាស់ដីធ្លីមួយកន្លែង ដែលកើតមានជម្លោះរ៉ាំរ៉ៃអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំមកហើយនោះ ទៅចាត់ការជាបន្តទៀត។ ការស្នើនេះ បានធ្វើឡើងស្របពេលដែលតុលាការខេត្តបាត់ដំបង កោះហៅអ្នកភូមិចំនួន ៩នាក់ អោយចូលខ្លួនក្នុងអង្គសវនាការ នៅថ្ងៃទី៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ តាមសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌមួយ កាលថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក យិន ម៉េងលី គូសបញ្ជាក់ថា ជម្លោះដណ្ដើមកាន់កាប់ដីធ្លីទំហំ ១១០ហិកតារ រវាងប្រជាពលរដ្ឋ ៣៨គ្រួសារ និងបុគ្គលឈ្មោះ អៀង អឿង កើតមានឡើងដោយសារតែភាពមិនប្រក្រតីនៃការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីចំនួន ២២ប័ណ្ណ។ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ២២ប័ណ្ណរបស់បុគ្គលឈ្មោះ អៀង អឿន បានបញ្ជាក់ទីតាំងដីស្ថិតនៅក្នុងភូមិសុភី ឃុំអន្លង់រុន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។
ចំណែកដីដែលប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៨គ្រួសារ កំពុងកាន់កាប់នោះ ស្ថិតនៅចំណុចអូរវ័រព្រេង ភូមិជ្រោយស្នា ឃុំខ្នាចរមាស ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង៖ «ឥឡូវការអនុវត្តសាលក្រមទៅអត់រួចទេ នេះជាចំណុចខ្សោយមួយរបស់ប័ណ្ណ។ ទី២ ពាក់ព័ន្ធទៅលើលិខិតស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលចេញមកថ្មីៗនេះ ក៏ពាក់ព័ន្ធរឿងនិយាមកាហ្នឹងដែរ អ៊ីចឹង នេះជាចំណុចមួយដែលបញ្ជាក់ថា ប័ណ្ណនេះមានភាពមិនប្រក្រតីកាន់តែច្រើនឡើងៗ នៅក្នុងគោលការណ៍ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌចៅក្រមអង្កេតទាំងដោះអង្កេតទាំងដាក់ អ៊ីចឹងគាត់រកឃើញថា ប័ណ្ណហ្នឹងមានបញ្ហាដែរ។ អ៊ីចឹង គាត់អត់អាចផ្ដន្ទាទោសទៅលើប្រជាពលរដ្ឋបានទេ»។
កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ តំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង លោក តូច សុភក្តី បានកោះហៅអ្នកភូមិចំនួន ៩នាក់ ក្នុងនោះមានឈ្មោះ ឈួម ផល្លា ឈ្មោះ ទិត្យ ប៊ុនឈឿន ឈ្មោះ ពេជ្រ សុម៉ាលី ឈ្មោះ គង់ ចាន់មុនី ឈ្មោះ ជឹម សារុំ ឈ្មោះ យឹម បាន ឈ្មោះ ប៊ុន សុផល ឈ្មោះ ជឹម កែវ និងឈ្មោះ ចាន់ យឿត។ អ្នកភូមិទាំង ៩នាក់ ជាប់ចោទពីបទប៉ះពាល់កម្មសិទ្ធិឯកជន និងធ្វើឲ្យខូចខាតដោយចេតនា ដែលករណីប្រព្រឹត្តទៅនៅភូមិសុភី ឃុំអន្លង់រុន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង។
លោក ទិត្យ ប៊ុនឈឿន ដែលត្រូវបានគេចាប់ខ្លួនចំនួនពីរលើក ហើយបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារអស់រយៈពេលជិត ១ឆ្នាំ ដោយសារទំនាស់ដីធ្លីនេះ បានអំពាវនាវសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងយុត្តិធម៌ អន្តរាគមន៍ជួយដើម្បីផ្ដល់ភាពយុត្តិធម៌ជូនអ្នកភូមិទាំង ៣៨គ្រួសារ៖ «ខ្ញុំយល់ឃើញថា បើសិនក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ ក្នុងរបាយការណ៍ព្រះរាជអាជ្ញា រកឃើញថា ដី ២២ប័ណ្ណហ្នឹងរកមិនឃើញដីថានៅទីណាទេ ហើយបើសិនជាតុលាការព្រះរាជអាជ្ញារកឃើញ ហើយបើសិនចៅក្រមនៅតែជម្រះក្តីទាំងអយុត្តិធម៌ទៀត ពួកខ្ញុំនៅតែរងទុក្ខវេទនាអ៊ីចឹងរហូត»។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀតឈ្មោះ គង់ ចាន់មុនី ថ្លែងថា ដីដែលប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៨គ្រួសារ កំពុងកាន់កាប់បង្កបង្កើនផលនោះ ស្ថិតនៅភូមិជ្រោយស្នា ឃុំខ្នាចរមាស ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណែកឯដីដែលនៅក្នុងប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិចំនួន ២២ប័ណ្ណរបស់ លោក អៀង អឿន ស្ថិតនៅភូមិសុភី ឃុំអន្លង់រុន ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង៖ «តាមការពិត ខ្ញុំអត់មានប៉ះពាល់លើដីកម្មសិទ្ធិរបស់ លោក អៀង អឿន ផង។ ខ្ញុំធ្វើលើដីដែលខ្ញុំធ្លាប់កាន់កាប់ពីដើមមករឿង ច្រើនឆ្នាំហើយនៅតែចោទតែរឿងដដែល ប៉ះពាល់ ប៉ុន្តែដីហ្នឹងខ្ញុំអត់ដែលទៅប៉ះពាល់លើប័ណ្ណរបស់គាត់ទេ»។
ដោយសារតែភាពមិនប្រក្រតីនៃការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិលើដីចំនួន ២២ប័ណ្ណនេះ បានធ្វើឲ្យអ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក យិន ម៉េងលី យល់ថា តុលាការគួរឈប់ទទួលរឿងនេះ៖ «ហើយបើនិយាយពីគោលការណ៍ វាតាំងពីអើយមក ហើយសាលដីកាតុលាការកំពូល បានលើកលែងចោទហើយប្រជាពលរដ្ឋ។ អ៊ីចឹងជាគោលការណ៍ គេមិនដែលកាត់ក្តីរឿងមួយពីរដងបីដងទេ ពីព្រោះទំនាស់ដីកន្លែងដដែល បទល្មើសដដែល ភាគីទំនាស់ដដែល អ៊ីចឹងបានសុំឲ្យតុលាការទម្លាក់បទល្មើសចោល ហើយងាកមកស្វែងរកបញ្ហានៃភាពមិនប្រក្រតីវិញ ហើយត្រូវធ្វើម៉េចដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់»។
លោកបន្តថា ស្ថាប័នតុលាការក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសួងរៀបចំដែនដី និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិល ត្រូវលើកយកបញ្ហានៃភាពមិនប្រក្រតីជុំវិញការចេញប័ណ្ណកាន់កាប់ដីចំនួន ២២ប័ណ្ណនោះ ដាក់លើតុ ហើយជជែកគ្នារកដំណោះស្រាយ។
លោក ឡុង លន់ មេធាវីរបស់សមាគមអាដហុក និងជាមេធាវីការពារក្តីអោយអ្នកភូមិទាំង ៩នាក់ ថ្លែងថា ការប្ដឹងចោទប្រកាន់លើរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌ ពាក់ព័ន្ធរឿងអចលនវត្ថុដីធ្លីនេះ គេចាំបាច់ត្រូវរកឲ្យឃើញថា ដីនោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់ភាគីណាមួយពិតប្រាកដជាមុនសិន ប៉ុន្តែករណីទំនាស់ដីធ្លីរវាងប្រជាពលរដ្ឋ ៣៨គ្រួសារ និងភាគី លោក អៀង អឿន នេះ មានភាពមិនប្រក្រតីច្រើន ជាពិសេសលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីចំនួន ២២ប័ណ្ណ៖ «ប័ណ្ណមានមែន ប៉ុន្តែកន្លងមកសូម្បីតែតុលាការបាត់ដំបង ធ្លាប់ចុះអនុវត្តសាលដីកាស្ថាពរ រួមទាំងជំនាញ ប៉ុន្តែនៅតែរកមិនឃើញប័ណ្ណដែលមាននោះ។ វាមិនទាន់បញ្ជាក់ថា ស្ថិតនៅលើទីតាំងដីនោះទេ។ អ៊ីចឹង កាលណាមិនរកឃើញថា ប័ណ្ណស្ថិតនៅលើទីតាំងដីហ្នឹងទេ រឿងការចោទប្រកាន់លើកូនក្តីខ្ញុំបាននេះ គឺមិនអាចធ្វើទៅកើតទេ»។
កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០១៣ លោក នួន សាន ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង បានដាក់លិខិតមួយជូនទៅមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី ខេត្តបាត់ដំបង។ លិខិតនោះបញ្ជាក់ថា អយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង បានទទួលពាក្យសុំពីភាគីដើមបណ្ដឹងផង និងភាគីចុងចម្លើយផង ដើម្បីអនុវត្តសាលក្រមស្ថាពរទាំងពីរខាងលើ។ ក្រោយពីយើងបានចុះទៅអនុវត្តឃើញថា មានការមិនច្បាស់លាស់ក្នុងការកំណត់រកចំណុចគោល ជាពិសេសព្រំប្រទល់ និងទីតាំងដីដែលមាននៅលើប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លីចំនួន ២២ប័ណ្ណនេះ ហាក់បីដូចជាមិនមានចំចំណុចទីតាំងដីដែលដើមបណ្ដឹងបានបង្ហាញ។
ទន្ទឹមគ្នានេះ លោកព្រះរាជអាជ្ញា នួន សាន សុំមន្ទីរដែនដី ចាត់អ្នកជំនាញគូសបង្ហាញរូបរាងដី (ទាំងនៅលើដី និងនៅលើប័ណ្ណ) និងកំណត់បង្ហាញទីតាំងដីជាក់ស្ដែងតាមប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លីចំនួន ២២ប័ណ្ណ រួចបញ្ជូនលទ្ធផលទៅអយ្យការអមសាលាដំបូងខេត្ត ដើម្បីឲ្យតំណាងអយ្យការមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់ក្នុងការចាត់ការបន្ត។
ក្រៅលិខិតរបស់តំណាងអយ្យការនៅមានលិខិតរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ថែមទៀត។
លោក ឱម យិនទៀត ជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៣ បានធ្វើលិខិតអន្តរាគមន៍មួយដាក់ទៅប្រធានតុលាការខេត្តបាត់ដំបង ទាក់ទងសំណើជួយរកនិយាមកាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំង ២២ប័ណ្ណរបស់ លោក អៀង អឿន។
លិខិតនោះបញ្ជាក់ថា សាលាដំបូងខេត្តបាត់ដំបង បានសម្រេចក្តីឲ្យ លោក អៀង អឿន ឈ្នះក្តីតាមអំណាចសាលក្រមលេខ២៣៥ និង ២៣៦ ដោយសំអាងទៅលើប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំង ២២ប័ណ្ណ ប៉ុន្តែពុំអាចអនុវត្តបាន ដោយសារមានភាពមិនច្បាស់លាស់នៃនិយាមកាប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិទាំង ២២ប័ណ្ណនោះ។ ទោះយ៉ាងណា ការបើកសវនាលើសំណុំរឿងទំនាស់ដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ រវាងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៨គ្រួសារ និងបុគ្គលឈ្មោះ អៀង អឿន នេះ គេពុំទាន់ដឹងថា មានលទ្ធផលបែបណានោះទេ រហូតដល់ល្ងាចថ្ងៃទី៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។