ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ព្រមានមន្ត្រីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលរិះគន់រូបលោកថា មិនទទួលខុសត្រូវ ឬមិនបានដឹងឮលើករណីទំនាស់ដីធ្លី ដែលពលរដ្ឋរងគ្រោះឡើងមកតវ៉ា ឬដាក់ញត្តិជូនស្ថាប័នកំពូលៗ និងខុទ្ទកាល័យរបស់លោកក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលមួយចំនួន សម្ដែងការហួសចិត្តនៅគ្រាប្រមុខដឹកនាំបង្ហាញអារម្មណ៍ខឹងសម្បាចំពោះកង្វះខាតក្នុងនាមជាភាពដឹកនាំរបស់ខ្លួនពេលនេះ។
សារព្រមានធ្ងន់ៗមិនចំឈ្មោះសំដៅទៅលើមន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលម្នាក់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺធ្វើឡើងចំពោះមុខក្រុមនិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ រាប់រយនាក់ ក្នុងពិធីចែកសញ្ញាបត្រ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែសីហា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
ប្រមុខដឹកនាំបានចាត់ទុកការរិះគន់រូបលោកពីសំណាក់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ធ្វើការពាក់ព័ន្ធទំនាស់ដីធ្លី ដែលចោទថា រូបលោកមិនបានដឹងមិនឮលើករណីទំនាស់ដីធ្លី និងមិនដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី ដែលកើតមាននៅកម្ពុជា ថាជាការប្រមាថដល់រូបលោកជាអ្នកដឹកនាំ ហើយដែលបានរំដោះប្រទេសជាតិពីរបបខ្មែរក្រហម ឲ្យសង្គមស៊ីវិលដើរធ្វើសកម្មភាពនៅទូទាំងប្រទេស។
ក្រៅពីព្រមានដល់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល ឲ្យរៀបចំឥរិយាបថនិយាយជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីឲ្យបានសមរម្យ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បាននិយាយដៀមដាមដល់សកម្មភាពការងាររបស់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) និងវិទ្យុអាស៊ីសេរី (RFA) ដោយចាត់ទុកវិទ្យុបរទេសទាំងពីរនេះសម្រាប់បម្រើដល់ការវាយប្រហារទៅលើរូបលោក ពីសំណាក់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលថែមទៀត៖ «ដល់ពេលគេនិយាយទៅ ថាគេហ្នឹងនិយាយអសុរោះណាស់។ តែអ្នកដែលជេរ ហ៊ុន សែន រាល់ថ្ងៃ គឺពាក្យអសុរោះហ្នឹងវាហួសនឹងអសុរោះ ហើយសុទ្ធតែក្រុមលោកឯងហ្នឹង។ គ្រាន់តែជាការសម្ដែងល្ខោនអនាមិកតែប៉ុណ្ណឹងទេ។ ពួកក្រយៅលោកឯងនេះខ្ញុំស្គាល់ពេកហើយ ហេ! ចុះលោក ហ៊ុន សែន ទៅប្រកាន់អីក្មេង? អាក្មេងពាល ដាក់វាម្តង ពាលនោះមិនព្រមបាត់ពាល។ អានេះអាងខ្លួនវាធ្វើការអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។ ប្រយ័ត្ន! សូមឲ្យយកចិត្តទុកដាក់គោរពគ្នាទៅវិញទៅមកផង»។
ប្រមុខដឹកនាំសង្កត់ធ្ងន់ថា ទំនាស់ដីធ្លីដែលកើតមាននៅកម្ពុជា លោកបានខិតខំដោះស្រាយមិនធ្វេសប្រហែសដូចមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលចោទទាំងបំពាននោះទេ។ ករណីនេះ រហូតរូបលោកបានដាក់ចេញជាគោលនយោបាយចាស់សកម្មភាពថ្មី ព្រមទាំងបង្កើតក្រុមនិស្សិតចុះវាស់ដីធ្លី ដើម្បីបែងចែកប្លង់កម្មសិទ្ធិជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅទូទាំងប្រទេស ព្រមទាំងបានចុះដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីផ្ទាល់ជាមួយពលរដ្ឋជាប្រចាំថែមទៀត៖ «ខ្ញុំនិយាយអាដំណាក់កាលចុងក្រោយ គ្មាននរណាគេរាយការណ៍ឲ្យខ្ញុំ អារឿងហ្នឹង។ កុំព្រហើនពេក។ អានេះអាងមានវីអូអេ ហ្វ្រីអេស៊ី (FRA)! អញមានទូរទស្សន៍វើយ វាព្រហើនពេក»។
បើទោះជាមិនបានលើកចំឈ្មោះមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិលនោះក៏ពិតមែន ក៏ករណីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទំនងជានិយាយដល់ លោក នី ចរិយា មន្ត្រីសមាគមសិទ្ធិមនុស្សសមាគមអាដហុក (adhoc)។ លោក នី ចរិយា ធ្លាប់ប្រាប់វិទ្យុសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយបង្ហាញការហួសចិត្តនៅពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះដំណោះស្រាយវិបត្តិដីធ្លីរបស់ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ នៅពេលប្រជាជនឡើងមកតវ៉ា ជាពិសេសនៅមុខផ្ទះគាត់ទៀត ហើយនៅមុខផ្ទះគាត់មានកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពថែមទៀត ព្រមទាំងចង់ដឹងថា តើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនឹងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉េចនៅពេលដឹងពីបញ្ហាដីធ្លីទាំងនោះ?
ឆ្លើយតបប្រតិកម្មរបស់ប្រមុខដឹកនាំ លោក ចាន់ សុវ៉េត អនុប្រធានស៊ើបអង្កេតដីធ្លីសមាគមអាដហុក មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំ គួរគប្បីចេះប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីឲ្យបានសមរម្យ ដើម្បីធ្វើជាគំរូដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ បើនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រើពាក្យមិនពីរោះពិសារ អាចជាគំរូអាក្រក់ដល់យុវជនត្រងត្រាប់តាមទៅវិញទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ចាន់ សុវ៉េត ថ្លែងសាទរកាលបើប្រមុខដឹកនាំបង្ហាញពីសកម្មភាពខិតខំដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី ដែលកើតមាននៅកម្ពុជា។ យោងតាមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ចាន់ សុវ៉េត រំពឹងថា ទំនាស់ដីធ្លីដែលកើតមានរ៉ាំរ៉ៃនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន មានដូចជា ទំនាស់ដីធ្លីពលរដ្ឋនៅឃុំឡពាង ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ទំនាស់ដីធ្លីពលរដ្ឋនៅស្រុកស្នួល ខេត្តក្រចេះ នៅខេត្តកោះកុង និងតំបន់បឹងកក់ ជាដើម នឹងអាចដោះស្រាយបញ្ចប់ជាស្ថាពរក្នុងពេលដ៏ឆាប់ៗនេះ៖ «ហាក់បីដូចជាមិនទទួលស្គាល់នូវអ្វីដែលកំពុងតែកើតមានឡើង។ ហើយអ្នកនយោបាយការប្រើពាក្យការប្រើសម្ដី ត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នបន្តិច ព្រោះអានេះវាជាបញ្ហាសង្គម។ អ៊ីចឹងគប្បីត្រូវតែយ៉ាងណាជាគំរូ សម្រាប់ឲ្យសង្គមជាតិគេអាចយកជាការបាន។ ហើយបើពាក្យក្នុងការប្រមាថកាតទានទៅលើអ្នកដែលខិតខំប្រឹងធ្វើការ ទៅលើអ្នកដែលបានបំពេញកាតព្វកិច្ចការងារ ពិសេសក្រុមសមត្ថកិច្ចនៅតាមមូលដ្ឋានហ្នឹង ពួកគេក៏ត្រូវមានការលើកទឹកចិត្តដែរ។ មិនមែនចេះតែស្តីបន្ទោស ឬចេះតែថាឲ្យនោះទេ»។
ស្រដៀងគ្នាដែរ សម្រាប់ លោក អំ សំអាត ប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតអង្គការលីកាដូ (Licadho) មិនចង់បរិយាយជុំវិញការប្រើពាក្យសម្ដីធ្ងន់ៗរបស់ លោក ហ៊ុន សែន ទេ ដោយចាត់ទុកដូចជាពាក្យសម្ដីឪពុកនិយាយទៅកាន់កូនប្រុសស្រីនៅក្នុងគ្រួសារមួយ។ ប៉ុន្តែ អ្វីដែលកូនៗចង់បាននោះ គឺថាចង់ឲ្យឪពុកប្រើពាក្យសម្ដីឲ្យបានទន់ភ្លន់ ដើម្បីធ្វើជាគំរូ ឬឲ្យកូនៗអនុវត្តតាម។ ភ្ជាប់នឹងបញ្ហានេះ លោក អំ សំអាត មានជំនឿថា ប្រមុខដឹកនាំនឹងដោះស្រាយបញ្ចប់វិវាទដីធ្លី ដែលពលរដ្ឋបានលើកគ្នាមកតវ៉ាដល់ជិតច្រមុះ កន្លែងធ្វើការ ឬផ្ទះថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នកំពូលៗ មិនឲ្យមានវិវាទដីធ្លីទៀតទេ៖ «ចាប់ពីពេលនេះទៅ យើងសង្ឃឹមថា សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកនឹងចាត់វិធានការដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ទៅលើបញ្ហាដីធ្លី គឺដោះស្រាយដីធ្លីជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីកាត់បន្ថយ ឬក៏លុបបំបាត់នូវបាតុភាពនៃការតវ៉ាដោយសារបញ្ហាដីធ្លី ពីព្រោះប្រជាពលរដ្ឋ បើកាលណាអស់ដីធ្លី អស់ដីផ្ទះសម្បែងរបស់គាត់ គាត់ត្រូវតែក្រោកធ្វើការតវ៉ាទាមទារ ដើម្បីទទួលបាននូវដីធ្លីបង្កបង្កើនផល និងលំនៅឋានរបស់គាត់ឡើងវិញ»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធនៅតាមស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានា មានស្ថាប័នកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ និងថ្នាក់ដឹកនាំសាលារាជធានីភ្នំពេញ ជាដើម ឲ្យមកចូលរួមប្រជុំនៅទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២២ ខែសីហា ដើម្បីបែងចែកការទទួលខុសត្រូវនៅពេលពលរដ្ឋស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍លើទំនាស់ដីធ្លីនាថ្ងៃអនាគត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។