តំណាងប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៣០គ្រួសារ រស់នៅឃុំកោះស្ដេច ស្រុកគីរីសាគរ ខេត្តកោះកុង បន្តស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឲ្យជួយដោះស្រាយកង្វល់ដែលក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ឌីវីឡុបមែន គ្រុប (Union Development Group Co., Ltd) បានដឹកដីចាក់បិទផ្លូវមិនឲ្យពលរដ្ឋធ្វើដំណើរចេញចូលភូមិជាង ១សប្ដាហ៍កន្លងទៅនេះ។
ពលរដ្ឋអះអាងថា ផ្លូវដែលក្រុមហ៊ុនចិន ចាក់ដីបិទមិនឲ្យពលរដ្ឋធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ គឺពួកគាត់ធ្លាប់ប្រើប្រាស់តាំងពីដូនតាមកនោះ គឺមានជាប់ពាក់ព័ន្ធផលប្រយោជន៍បុគ្គលរបស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ។
ប្រជាពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ រស់នៅចំណុចពយជប៉ុន ឃុំកោះស្ដេច ស្រុកគីរីសាគរ ខេត្តកោះកុង បានអះអាងថា នឹងបន្តប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ា និងបិទផ្លូវមួយកន្លែងចូលទៅកំពង់ផែទេសចរណ៍របស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ដើម្បីឆ្លើយតបចំពោះការចាក់ដីបិទផ្លូវចូលភូមិប្រជាពលរដ្ឋ ផ្ដើមដោយក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ហើយមាន លោក ឃឹម ចាន់ឌី នៅកាងការពារពីក្រោយខ្នង។
តំណាងពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ លោក ប្រាក់ ថន បានប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ដឹងថា គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ រហូតមកដល់ថ្ងៃទី៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៥ គឺរយៈពេលជាង ១សប្ដាហ៍ហើយ ដែលក្រុមហ៊ុនចិន ឈ្មោះ យូញៀន បានដឹកដីចាក់បិទផ្លូវចេញចូលទៅភូមិអ្នកស្រុកនៅតំបន់ពយជប៉ុន ក្នុងបំណងបង្ខំបណ្ដេញពលរដ្ឋឲ្យពលរដ្ឋរុះរើលំនៅឋានចេញពីទីតាំងចាស់ ទៅកាន់ទីតាំងថ្មី តាមមហិច្ឆតាចង់បានរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន។
បុរសវ័យចំណាស់រូបនេះបានឲ្យដឹងថា ពលរដ្ឋចំនួន ៣០គ្រួសារ រស់នៅចំណុចពយជប៉ុន នេះ គឺជាគ្រួសារចុងក្រោយដែលនៅសេសសល់ពីការបណ្ដេញរបស់អាជ្ញាធរ និងក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ហើយថា ពលរដ្ឋបានមកតាំងទីលំនៅ និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតលើទីតាំងនេះ ចាប់តាំងពីជំនាន់សង្គមរាស្ត្រនិយមមកម្ល៉េះ។
លោក ប្រាក់ ថន បន្ថែមថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២ មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាននេះត្រូវរងការរំលោភបំពានដីធ្លីពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន កម្លាំងសន្តិសុខរាប់សិបនាក់ដុតបំផ្លាញផ្ទះ និងប្រើគ្រឿងចក្រឈូសឆាយផ្ទះ និងផលដំណាំកសិកម្ម មានខ្នុរ ដូង និងស្វាយ ជាដើម ដើម្បីប្លន់យកដី ក្រោមរូបភាពទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋាភិបាល។ លោកថ្លែងថា កន្លងមកកង្វល់នេះ ប្រជាពលរដ្ឋធ្លាប់បានរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរឃុំកោះស្ដេច ថ្នាក់ដឹកនាំស្រុកគីរីសាគរ លោកអភិបាលខេត្តកោះកុង និងរហូតដល់អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិ ប៉ុន្តែមន្ត្រីស្ថាប័នទាំងនោះមិនបានរវល់អើពើទេ ហើយទំនាស់បានបន្តរហូតមកដល់ពេលនេះ។
ផ្ដើមពីបញ្ហានេះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋបានសំណូមពរដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយមានវិធានការទប់ស្កាត់សកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន យូញៀន និងទង្វើរបស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ដែលបានឃុបឃិតបិទផ្លូវចេញចូលទៅក្នុងភូមិពលរដ្ឋនៅតំបន់ពយជប៉ុន ឃុំកោះស្ដេច ដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋបានឆ្លងកាត់ដូចដើមវិញ៖ «ពួកខ្ញុំមិនបន្ថយការតវ៉ា ឬប្រមូលផ្តុំបិទផ្លូវចូលទៅកំពង់ផែរបស់ចៅហ្វាយស្រុកគីរីសាគរ លោក ឃឹម ចាន់ឌី ទេ ដរាបណាក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន និងអាជ្ញាធរស្រុកនេះ មិនបើកផ្លូវចេញចូលភូមិជូនពលរដ្ឋបានប្រើប្រាស់ឡើងវិញនោះទេ ទោះបីត្រូវចំណាយពេលវេលាពី ១ខែ ទៅ ២ខែបែបណាក្តី។ ហើយការប្រមូលផ្តុំគ្នារបស់ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ក៏ដើម្បីការពារផ្ទះ និងដីធ្លីដែលរងការរំលោភពីក្រុមហ៊ុនចិន ផង»។
អាចារ្យវត្តគីរីគង្គា ហៅវត្តពយជប៉ុន លោក ប្រាក់ ថន បានឲ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ឌីវីឡុបមែន និងអាជ្ញាធរ មិនត្រឹមបានដុតផ្ទះ និងបំផ្លាញផលដំណាំធ្លាប់អាស្រ័យផលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៤ជំនាន់មកនេះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបានបណ្ដេញព្រះសង្ឃមិនឲ្យគង់នៅក្នុងវត្តគីរីសាគរ ដែលបានស្ថាបនាព្រះវិហារចំណាយទឹកប្រាក់អស់ជិត ២០ម៉ឺនដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក និងកសាងបាន ៨០% មិនឲ្យគង់នៅថែមទៀត ក្នុងបំណងលុបបំបាត់វត្តអារាមមួយនេះ ដើម្បីយកផ្តល់ជូនក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន។ អាចារ្យវត្តពយជប៉ុន រូបនេះ ក៏បានស្នើដល់ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជួយថែរក្សាទីអារាមវត្តគីរីគង្គា ហៅវត្តពយជប៉ុន កុំឲ្យរលាយបាត់បង់ដោយស្នាដៃក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន និងមានការឃុបឃិតដោយអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធខេត្តកោះកុង៖ «សកម្មភាពរបស់អ្នកតំណាងក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ដែលប្រើកងកម្លាំងសន្តិសុខមករុះរើ និងដុតផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវរងបរាជ័យកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ដោយសារកម្លាំងពលរដ្ឋប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ា ក៏បានងាកទៅឃុបឃិតជាមួយ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ដើម្បីដឹកដីចាក់បិទផ្លូវចេញចូលភូមិពលរដ្ឋចំនួន ៣ខ្សែ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤។ ហើយទំនាស់នេះ អាជ្ញាធរកន្លងមកក៏បានបណ្ដេញព្រះសង្ឃមិនឲ្យគង់នៅក្នុងវត្តគីរីគង្គារ ហៅវត្តពយជប៉ុន តាំងពីឆ្នាំ២០១២ ក្នុងបំណងបំបាត់ទីអារាមមួយនេះយកដីជូនក្រុមហ៊ុនចិន»។
បន្ថែមលើនេះ ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋឃុំកោះស្ដេច ក៏បានសំណូមពរទៅដល់មន្ត្រីដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលៗ មានព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា និងជាពិសេសលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវជួយដោះស្រាយកង្វល់នៃសកម្មភាពចាក់ដីបិទផ្លូវចូលភូមិជូនពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ឡើងវិញ។ ជាងនេះ ក៏ត្រូវចុះពិនិត្យមើលសកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន និងសកម្មភាពរបស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ឲ្យបានឆាប់។
ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ បានចាត់ទុកថា សកម្មភាពរបស់មន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ឬអាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង និងក្រុមហ៊ុន គឺមិនបានអនុវត្តទៅតាមសេចក្តីណែនាំរបស់ប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ដែលតម្រូវឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ កាត់ឆ្វៀលដីកសិកម្ម ឬដីលំនៅឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកំពុងរស់នៅ ចេញពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុនចិន ដោយការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។
ត្រង់ចំណុចនេះ តំណាងពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ លោក ប្រាក់ ថន បានថ្លែងថា វាអយុត្តិធម៌បំផុតនៅក្នុងសង្គមខ្មែរបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ឬអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ មិនបានជួយឈឺឆ្អាលចំពោះកង្វល់ពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែបានងាកទៅគាំទ្រសកម្មភាពល្មើសរបស់ក្រុមហ៊ុនឯកជនទៅវិញ។ តំណាងពលរដ្ឋរូបនេះ បានចោទសកម្មភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ចាក់ដីបិទផ្លូវចូលភូមិមិនឲ្យពលរដ្ឋធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ ថាជាការគំរាមកំហែងដល់សិទ្ធិរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋធ្ងន់ធ្ងរ។ បុរសវ័យចំណាស់រូបនេះ បានអះអាងថា ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣០គ្រួសារ នឹងមិនលះបង់ការតវ៉ារបស់ខ្លួនទេ ដរាបណាក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន និងអភិបាលស្រុកគីរីសាគរ លោក ឃឹម ចាន់ឌី មិនបើកផ្លូវចេញចូលភូមិជូនពលរដ្ឋបានប្រើប្រាស់ដូចដើមវិញទេ។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ខេត្តកោះកុង បានចោទសកម្មភាពពលរដ្ឋថា បានប្រឆាំងនឹងផែនការអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគតំបន់នោះពីរដ្ឋាភិបាល។ លោកបន្តថា ក្រុមហ៊ុនបានស្ថាបនាផ្លូវថ្មីសម្រាប់ផ្តល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ជំនួសផ្លូវចាស់ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋនៅតែចចេសចង់ប្រើប្រាស់ផ្លូវចាស់ ដែលផ្លូវនោះប៉ះពាល់ដល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុន៖ «ក្រុមហ៊ុនគេបានអនុវត្តទៅតាមគោលការណ៍របស់អន្តរក្រសួង ដោយបានអភិវឌ្ឍផ្លូវថ្មីមួយខ្សែ។ ពលរដ្ឋបានបិទផ្លូវចូលភូមិខ្លួនឯងផង និងផ្លូវអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុនចិន ស្ថាបនានៅលើកោះស្ដេចមិនឲ្យចេញចូលផង។ សកម្មភាពពលរដ្ឋនៅឃុំកោះស្ដេច នេះ មិនត្រឹមត្រូវទេ។ សូមឲ្យត្រូវមានជម្រើស និងពិចារណា ហើយចូលរួមសម្របសម្រួលការងារនេះជាមួយអាជ្ញាធរ»។
ទោះជាបែបនេះក្តី ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋថ្លែងថា ផ្លូវដែលក្រុមហ៊ុនស្ថាបនាថ្មីនោះ គឺមិនមែនជាផ្លូវធ្វើសំដៅចូលភូមិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ ប៉ុន្តែជាផ្លូវស្ថាបនាថ្មីទៅកាន់កំពង់ផែទេសចរណ៍ ឬកន្លែងលក់ដូរបម្រើវិស័យទេសចរណ៍របស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី អភិបាលស្រុកគីរីសាគរ ទៅវិញទេ៖ «សុំកុំជឿសម្ដីចៅហ្វាយស្រុកគីរីសាគរ ហ្នឹងឲ្យសោះ គឺគាត់និយាយ និងធ្វើរបាយការណ៍ជូនថ្នាក់លើបំភ្លៃការពិតទាំងស្រុងទេ។ ផ្លូវដែលក្រុមហ៊ុនចិន មានការឃុបឃិតពីអភិបាលស្រុកគីរីសាគរ នៅឃុំកោះស្ដេច ចាក់ដីបិទនោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋធ្លាប់ប្រើប្រាស់ជាច្រើនតំណតាំងពីដូនតារៀងមក និងមានច្រើនជំនាន់នៃការដឹកនាំប្រទេស។ ហើយផ្លូវស្ថាបនាថ្មីចូលទៅផែទេសចរណ៍របស់ លោក ឃឹម ចាន់ឌី ហ្នឹងគឺស្ថាបនាឡើងដើម្បីបម្រើវិស័យទេសចរណ៍ និងភាពមានបានរបស់បុគ្គលជាអភិបាលរូបនេះតែប៉ុណ្ណោះ»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះ មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួនប្រចាំខេត្តកោះកុង ក៏បានរិះគន់សកម្មភាពរបស់ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបណ្តោយឲ្យមានសកម្មភាពរំលោភដីធ្លីពលរដ្ឋពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន នាមូលដ្ឋានឃុំកោះស្ដេច ប៉ុន្តែគ្មានវិធានការដោះស្រាយ។
លោក អ៊ិន គង់ជិត មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការលីកាដូ (Licadho) ខេត្តកោះកុង សម្ដែងអារម្មណ៍ខកចិត្ត កាលបើមន្ត្រីដឹកនាំគណៈកម្មការអន្តរក្រសួង ដឹកនាំដោយ លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ដែលមានសមត្ថកិច្ចដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីថ្នាក់ជាតិ មិនបានចេញមុខជួយដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីជូនពលរដ្ឋនាឃុំកោះស្ដេច ពេលនេះ។ លោករិះគន់ថា ស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីដែលបង្កើតឡើងមកនេះ គឺបង្កើតឲ្យមានតែល្អមើល ប៉ុន្តែគ្មានសកម្មភាពចុះដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីនៅតាមមូលដ្ឋាននីមួយៗនោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបានស្នើដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍បញ្ឈប់សកម្មភាពក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ដែលរំលោភយកដីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំកោះស្ដេច និងបានដឹកដីចាក់បិទផ្លូវចេញចូលទៅលំនៅឋានពលរដ្ឋនៅតំបន់ពយជប៉ុន ពេលនេះ៖ «ពលរដ្ឋដោយសារតែគ្មានដំណោះស្រាយ ទើបនាំគ្នាបិទផ្លូវចូលទៅសាលាស្រុកគីរីសាគរ។ សូមអំពាវនាវដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធខេត្តកោះកុង និងជាពិសេស លោក សាយ សំអាល់ ប្រធានគណៈកម្មការអន្តរក្រសួង និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន ត្រូវមានវិធានការដោះស្រាយ ឬសម្របសម្រួលការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងឈានដល់បើកផ្លូវធ្វើដំណើរចេញចូលភូមិ ឬចូលទៅកាន់តំបន់ផ្សេងៗ ដែលក្រុមហ៊ុន និងប្រជាពលរដ្ឋបិទ បានប្រើប្រាស់ទាំងអស់គ្នាឡើងវិញដោយសន្តិវិធី»។
ទាក់ទិនបញ្ហានេះដែរ លោក ប៊ុន លឺត អភិបាលខេត្តកោះកុង ធ្លាប់បញ្ជាក់ថា នឹងជួយដោះស្រាយការតវ៉ាលើទំនាស់ដីធ្លី និងឈានដល់បិទផ្លូវ ផ្ដើមដោយក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន និងប្រជាពលរដ្ឋឃុំកោះស្ដេច ឲ្យមានការឯកភាពគ្នាវិញ។
ប៉ុន្តែការអះអាងនេះ ត្រូវតំណាងពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ នៅឃុំកោះស្ដេច រិះគន់ថា មិនដែលឃើញមុខអភិបាលខេត្តរូបនេះបង្ហាញមុខជួបប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីដោះស្រាយទំនាស់នេះទេជាង ១សប្ដាហ៍មកហើយ។
ទំនាស់នេះដែរ លោក ប៊ិន ឈិន ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី បានឲ្យដឹងថា រាល់បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីដែលក្រសួង ឬស្ថាប័នណាមួយជាអ្នកបង្កើតឲ្យមានទំនាស់នេះឡើង គឺស្ថាប័នទាំងនោះត្រូវដោះស្រាយដោយខ្លួនឯង ដូចពាក្យដែលគេនិយាយថា ចេះស៊ី ត្រូវចេះដោះស្រាយ។ លោកលើកឧទាហរណ៍បញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីរវាងក្រុមហ៊ុនចិន យូញៀន ជាមួយពលរដ្ឋនៅស្រុកគីរីសាគរ នេះ គឺក្រសួងបរិស្ថាន និងក្រុមហ៊ុន ជាអ្នកបង្កើតទំនាស់នេះឡើង។ ដូច្នេះ ក្រសួងបរិស្ថាន ត្រូវសហការដោះស្រាយជាមួយពលរដ្ឋដោយខ្លួនឯង ហើយរូបលោកមិនលូកដៃចូលទេ។
មន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំខេត្តកោះកុង ឲ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋ ៣០គ្រួសារ រស់នៅចំណុចពយជប៉ុន នាភូមិព្រែកស្មាច់ ឃុំកោះស្ដេច ស្រុកគីរីសាគរ ខេត្តកោះកុង ដែលក្រាញននៀល និងបន្តប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ានឹងក្រុមហ៊ុនចិន និងអាជ្ញាធរពេលនេះ គឺជាគ្រួសារនៅសេសសល់ចុងក្រោយដែលមិនព្រមចាកចេញពីភូមិកំណើត កេរដំណែលដូនតាធ្លាប់រស់នៅច្រើនជំនាន់ ទៅតាមការគំរាមកំហែងរបស់ក្រុមហ៊ុន យូញៀន ដែលទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគតំបន់នោះពីថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។