អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ រកឃើញថា ក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស (MDS) របស់លោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ បានអភិវឌ្ឍប៉ះពាល់ដល់ដីប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគ្រួសារ។
ក្រៅពីមានសកម្មភាពឈូសឆាយរំលោភយកដី និងបំផ្លាញផលដំណាំ ក្រុមហ៊ុននេះបានគំរាមកំហែង និងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការ ដើម្បីគាបសង្កត់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋថែមទៀត។ ប៉ុន្តែតំណាងក្រុមហ៊ុន បដិសេធចំពោះការរកឃើញរបស់មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលនេះ។
របាយការណ៍សង្ខេបកម្រាស់ ៣ទំព័ររបស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា ស្ដីពីការតាមដានលើជម្លោះដីធ្លីរវាងក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស និងប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំថ្មដា ស្រុកវាលវែង បង្ហាញថា ការអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស និងដំណាំកសិឧស្សាហកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន តាំងពីឆ្នាំ២០១០ មកនោះ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ដីប្រជាពលរដ្ឋចំនួនបីភូមិ គឺភូមិសង្គមថ្មី ភូមិកណ្ដាល និងភូមិឯកភាព សរុបចំនួន ៨៤គ្រួសារ ក្នុងនោះមានតែ ៧គ្រួសារប៉ុណ្ណោះទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ តាមរយៈបទបញ្ជាលេខ០១ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីអំឡុងឆ្នាំ២០១២។
មន្ត្រីផ្នែកច្បាប់របស់វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា លោក សំ សុមុនី មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា ថា ជំហានទី១ ខាងលោកផ្ទៀងផ្ទាត់លើទិន្នន័យពលរដ្ឋមានផលប៉ះពាល់ពិតប្រាកដតែទៅលើភូមិសង្គមថ្មី។ ក្រុមការងារបានចុះស៊ើបអង្កេត និងទទួលបានទិន្នន័យពីប្រជាពលរដ្ឋ និងភាគីក្រុមហ៊ុនមានចំនួន ២១គ្រួសារដូចគ្នា ដែលមានផលប៉ះពាល់ ប៉ុន្តែទិន្នន័យពីខាងអាជ្ញាធរស្រុកមានចំនួន ១៩គ្រួសារ។ បញ្ហានេះ លោកចង់ឲ្យភាគីទាំងបីជួបជជែកគ្នា ដើម្បីដឹងច្បាស់ពីចំនួនគ្រួសារ និងទំហំដីប៉ះពាល់ពិតប្រាកដ៖ «៧គ្រួសារ គឺទទួលបានការវាស់វែងពីក្រុមនិស្សិតក្នុងដំណាក់កាលសាកល្បង ហើយមានចំណុចមួយចំនួនក្នុង ៨៤គ្រួសារហ្នឹង គឺមិនបានធ្វើការវាស់វែងទេ។ ដោយឡែកក្នុងភូមិសង្គមថ្មី ក៏មាន ២០គ្រួសារដែរ មិនទាន់ទទួលបានការវាស់វែង ប៉ុន្តែមានការចុះមកចុច ជី.ភី.អែស (GPS) តាមរយៈគណៈកម្មការចម្រុះថ្នាក់ខេត្ត ប៉ុន្តែមិនមានការវាស់វែងនៅឡើយ»។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ តំណាងក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស លោក អ៊ុំ សាវិន ថ្លែងបដិសេធចំពោះការចោទប្រកាន់ថា ក្រុមហ៊ុនបានគំរាមកំហែង និងប្រើប្រាស់តុលាការ ដើម្បីគាបសង្កត់លើពលរដ្ឋនោះ។ លោកបន្តថា ចំពោះតួលេខដែលសង្គមស៊ីវិលរកឃើញ មិនដឹងថាបានមកពីណានោះទេ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនបានជួលអ្នកជំនាញមកធ្វើការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់ក្រុមហ៊ុនទាំងមូល គឺរកឃើញថា មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៥៣គ្រួសារប៉ុណ្ណោះដែលប៉ះពាល់ ប៉ុន្តែក្រុមនិស្សិតចុះវាស់វែង និងចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិរហូតដល់ ៩៨ក្បាលដី ស្មើនឹងផ្ទៃដីសរុប ១៥៧ហិកតារ៖ «ក្រុមហ៊ុនធ្វើការគំរាមកំហែងតាមផ្លូវតុលាការអី អាហ្នឹងអត់មានពាក់ព័ន្ធជាមួយក្រុមហ៊ុនទេ គឺពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនដែលគាត់កាប់រុករានដីព្រៃ ហើយខាងជំនាញដែនជម្រក មន្ត្រីបរិស្ថានហ្នឹងគេហាមឃាត់អីអត់ស្ដាប់ គេប្ដឹងកសាងសំណុំរឿងអីទៅតុលាការ អាហ្នឹងខ្ញុំអត់ដឹងទេខាងក្រុមហ៊ុនបាទ»។
ចំណែកអភិបាលស្រុកវាលវែង លោក ឆេ ឈីវ បានថ្លែងក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនឲ្យអាត់សំឡេង កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា ថា ខាងអាជ្ញាធរបានចុះស៊ើបអង្កេត និងដោះស្រាយករណីនេះជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែបញ្ហានៅតែមិនអាចដោះស្រាយចេញ ដោយសារតែពេលខ្លះខ្វះការសហការពីប្រជាពលរដ្ឋ។ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្នខាងអាជ្ញាធរនៅតែព្យាយាមរកយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់លើបញ្ហានេះឲ្យបានឆាប់។
ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី ខេត្តពោធិ៍សាត់ លោក ចេង ឡៃ មានប្រសាសន៍ថា ដីដែលប្រជាពលរដ្ឋតវ៉ាទាមទារនោះ គឺជាប្រភេទដីព្រៃមិនអាស្រ័យផលជាក់ស្ដែង។ ចំពោះដីដែលបានកាន់កាប់ និងអាស្រ័យផលជាក់ស្ដែង ខាងអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីជំនាញ បានវាស់វែងជូនតាមបទបញ្ជាលេខ០១ របស់រដ្ឋាភិបាលរួចរាល់អស់ហើយ៖ «គោលដៅយើងទៅធ្វើឲ្យនរណាអាស្រ័យផលនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនធ្វើទាំងនេះ គឺជាបញ្ជារបស់រដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែអត់អាស្រ័យផលម៉េចវាស់វែងកើត សុទ្ធតែព្រៃសុទ្ធតែឫស្សីអ៊ីចឹង»។
លោក ចេង ឡៃ ធ្លាប់បញ្ជាក់ប្រាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី ថា ផ្ទៃដីដែលកំពុងមានទំនាស់មិនអាចវាស់វែង ឬចេញប្លង់កម្មសិទ្ធិជូនប្រជាពលរដ្ឋបាន គឺដោយសារតែដីទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងដែនអភិរក្សបរិស្ថាន តំបន់សរវាងព្រំដែនខ្មែរថៃ និងមានមួយផ្នែកពាក់ព័ន្ធជាមួយដីរបស់ក្រុមហ៊ុន ប៉ុន្តែមិនអាស្រ័យផលជាក់ស្ដែង។
ទាក់ទងក្នុងរឿងដីធ្លីនេះ មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៨៤គ្រួសារ មកពីភូមិសង្គមថ្មី ភូមិកណ្ដាល និងភូមិឯកភាព នៃឃុំថ្មដា ធ្លាប់ចេញមុខតវ៉ាយ៉ាងស្វិតស្វាញជាមួយភាគីក្រុមហ៊ុន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។ មកដល់បច្ចុប្បន្ន អ្នកភូមិទាំងនោះខ្លះក៏ទទួលបានការដោះស្រាយ និងមានមួយចំនួនមិនត្រូវបានដោះស្រាយ ខណៈដែលពលរដ្ឋខ្លះកំពុងជាប់បណ្ដឹងនៅតុលាការពីបទកាប់រានដីព្រៃរបស់រដ្ឋ។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិសង្គមថ្មី ម្នាក់ លោក ប៊ី ប៊ន មានប្រសាសន៍ថា គ្រួសាររបស់លោកបានធ្លាក់ដុនដាបខ្លាំងក្រោយពីមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុននៅក្នុងឆ្នាំ២០១០។ លោកបន្តថា សព្វថ្ងៃជើងរបស់លោកដែលត្រូវរបួសដោយសារគ្រាប់មីន នៅពេលដែលលោកចូលទៅដាំចេក និងពង្រោះស្រូវនៅលើដីទំនាស់នោះ មិនទាន់ដើររួចនៅឡើយ ហើយមានដីកាពីតុលាការកោះហៅលោកឲ្យលោកចូលខ្លួនទៅឆ្លើយបំភ្លឺ ទាក់ទងនឹងកាប់បំផ្លាញព្រៃធម្មជាតិ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា៖ «ប៉ះពាល់ច្រើនណាស់បងអើយ ខ្វះខាតគ្រប់បែបគ្រប់យ៉ាងបង។ ក្រុមហ៊ុនហ្នឹងចេះតែហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើការ ទោះជារកស៊ីក៏រកស៊ីមិនបាន ដាំស្រូវក៏ដាំមិនបាន។ មកឥឡូវនេះទៀត តុលាការគេហៅទៅទៀត រឿងថាខ្ញុំកាប់ដីព្រៃបរិស្ថាន។ ការពិតខ្ញុំធ្វើតែចម្ការរបស់ខ្ញុំហ្នឹងបង»។
ប្រជាពលរដ្ឋទាមទារឲ្យមានការដោះស្រាយក្នុងរឿងដីធ្លីនេះជាច្រើនចំណុច ដូចជា ស្នើសុំឲ្យចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិពីរដ្ឋាភិបាល សុំការអភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង មិនធ្វើការដោះដូរ បញ្ឈប់សកម្មភាពគំរាមកំហែងគ្រប់រូបភាព សងការខូចខាតពីការដុតផ្ទះ និងចម្ការ សុំឲ្យតុលាការទម្លាក់ចោលរាល់ការចោទប្រកាន់ទាក់ទងនឹងរឿងដីធ្លី និងស្នើសុំមកវិញនូវសម្ភារៈធ្វើកសិកម្ម ដែលអាជ្ញាធរបានរឹបអូសនាពេលកន្លងមក។
ក្រុមហ៊ុន អិម.ឌី.អែស ទទួលបានដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចពីរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ២០១០ លើទំហំដីសរុប ២.២៦៥ហិកតារ នៅខេត្តពោធិ៍សាត់ ដើម្បីអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស និងដាំដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។