មេធាវី៖ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មាន​រយៈពេល​៣០​ថ្ងៃ​ទៅ​ឆ្លើយ​នៅ​តុលាការ​អាមេរិក

0:00 / 0:00

តុលាការ​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក ​កំពុង​ស៊ើបអង្កេត​បណ្តឹង​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​កូនប្រុស​លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពី​ករណី​ឃុំឃាំង​មនុស្ស​ខុសច្បាប់ ការ​ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ​គណបក្ស​ប្រឆាំង និង​អំពើ​ភេរវកម្ម​អន្តរជាតិ។ អាជ្ញាធរ​អាមេរិក ​ក៏​កំពុង​ស៊ើបអង្កេត​ករណី​អង្គរក្ស​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អំពី​ការប្រើប្រាស់​អំពើហិង្សា វាយប្រហារ​ស្មៀន​មេធាវី​ម្នាក់​ឲ្យ​រងរបួស​ធ្ងន់ នៅពេល​លោក​ព្យាយាម​ប្រគល់​ដីកា​កោះហៅ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត​ ឲ្យ​ទៅ​ឆ្លើយបំភ្លឺ​ចំពោះ​ការចោទប្រកាន់។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​ក្រសួងការពារជាតិ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅមាន​រយៈពេល​ប្រមាណ ​៣០​ថ្ងៃ ​ដើម្បី​ទៅ​ឆ្លើយបំភ្លឺ​នៅ​តុលាការ​អាមេរិក ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បណ្តឹង​ប្រឆាំង​រូបលោក និង​រដ្ឋាភិបាល​ឪពុក​លោក ពី​បទ​រំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​ធ្ងន់ធ្ងរ។ នេះ​បើតាម​ការអះអាង​របស់​មេធាវី​អាមេរិក លោក មូរតុន ក្លារ (Morton Sklar)។

លោក មូរតុន ក្លារជា​មេធាវី​របស់​ភរិយា​លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ប្ដឹង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅ​តុលាការ​សហព័ន្ធ​អាមេរិក នៅ​ក្រុង​ឡូសអែនជឺឡេស (Los Angeles) ពីបទ​ធ្វើ​ទារុណកម្ម និង​អំពើ​ភេរវកម្ម។ លោក​ថា​បណ្តឹង​នេះ ធ្វើ​ឡើង​ចំពេល​ដែល​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កំពុងមាន​វត្តមាននៅ​អាមេរិក។ តាម​ច្បាប់​អាមេរិក តុលាការ​ត្រូវ​ផ្ដល់​ឯកសារ​កោះ​ទៅ​ជន​ចុងចោទ ក្នុង​រយៈពេល ​៥​ថ្ងៃ ក្រោយ​មាន​បណ្ដឹង​នៅ​តុលាការ៖ «បណ្តឹង​របស់​យើង​មិនមែន​ប្តឹង​តែ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ម្នាក់​ទេ គឺ​យើង​ប្តឹង​រដ្ឋាភិបាល​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ បណ្តឹង​នេះ ជា​ករណី​កម្រ​ណាស់ ជាពិសេស​ករណី​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បញ្ហា​សិទ្ធិមនុស្ស។ ករណីនេះ​ជា​ករណី​ដំបូង​មិន​ធ្លាប់មាន​កាលពីមុន​ទេ»។

លោក​បន្ថែមទៀតថា តុលាការ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ នឹង​អាច​ពិនិត្យ​បណ្តឹង​របស់លោក ដោយសារ​តែ​តុលាការ​កម្ពុជា ​ឋិត​នៅក្រោម​គំនាប​នយោបាយ របស់​គណ​បក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា៖ «មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ​ដែល​អះអាង​ថា ការ​ប្ដឹង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក ជា​កំហុសឆ្គង​នោះ វា​ជាការ​ខុសស្រឡះ​ទាំងស្រុង។ តាមពិត​វា​គ្មាន​ន័យ​អ្វី​ទាំងអស់ សម្រាប់​យើង​ប្រសិនបើ​យើង​ប្តឹង​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ​នៅ​កម្ពុជា​នោះ។ អស់​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​ហើយ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ បាន​ប្រើប្រាស់​តុលាការ​ដើម្បី​គាបសង្កត់​គណបក្សប្រឆាំង»។

លោក មូរតុន ក្លារ ព្រមាន​ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាច​ប្រឈមមុខ​នឹង​បញ្ហា​ច្បាប់​ប្រសិនបើ​លោក​មិន​បង្ហាញខ្លួន ឬ​ជួល​មេធាវី​ការពារ​ក្តី។ កាលពី​ឆ្នាំ​២០០៥ មេធាវី​រូបនេះ ធ្លាប់​ប្តឹង​ឪពុក​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លោក ហ៊ុន សែន ពីបទ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការបោកគ្រាប់បែក​ឆ្នាំ១៩៩៧ បាន​ជោគជ័យ​ម្តង​រួចហើយ​នៅ​តុលាការ​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក (New York) ដោយសារតែ​លោក ហ៊ុន សែន អវត្តមាន​នៅពេល​តុលាការ​បើកសវនាការ។ កាលនោះ លោក មូរតុន ក្លារ ជា​មេធាវី​ការពារ​ក្តី​ឲ្យ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធាន​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ប៉ុន្តែ​ដោយសារតែ​ការសម្របសម្រួល​នយោបាយ​ ករណីនេះ​ត្រូវបាន​មេដឹកនាំ​គណបក្ស​ទាំងពីរ​បញ្ចប់។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អាច​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​បណ្តឹង​ឧក្រិដ្ឋ​មួយ​ផ្សេងទៀត ពី​បទ​បង្ក​របួស​ស្នាម​ទៅលើ​លោក ផល ហេយស៍ (Paul Hayes) ជា​ស្មៀន​បញ្ជូន​ដីការ​តុលាការ។ លោក ផល ហេយស៍កំពុងស្នាក់នៅ​ព្យាបាល​របួស​ឆ្អឹងខ្នង។ លោក ផល ហេយស៍ ត្រូវបាន​គេ​ចោទថា អង្គរក្ស​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ប្រើ​អំ​ប្រើ​ហិង្សា​លើក​ឡើង​លើ ហើយ​បោក​ទៅលើ​ថ្ម​បរិវេណ​ភោជនីយដ្ឋាន កាលពី​ថ្ងៃទី​សៅរ៍​ទី៩ មេសា នៅពេល​លោក​ហៅ​ឈ្មោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ហើយ​ឈោង​ហុច​លិខិត​ជូន​លោក ម៉ាណែត ចម្ងាយ​ប្រមាណ ១​ម៉ែត្រ។

លោក មូរតុន ក្លារ បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត សមត្ថកិច្ច​នៅ​ក្រុង​ឡូសអែនជឺឡេស បាន​ទៅ​ស៊ើបអង្កេត​ករណី​វាយប្រហារ​ជនជាតិ​អាមេរិក​នេះ។ ពេល​បញ្ចប់​ការសាកសួរ​នោះ លោក ផល ហេយស៍បាន​យល់ព្រម​ឲ្យ​សមត្ថកិច្ច​បើក​ការស៊ើបអង្កេត​បទឧក្រិដ្ឋ​នេះ៖ «ប៉ូលិស​ជា​មន្ត្រី​ស៊ើបអង្កេត បាន​សម្ភាស​លោក ហើយ​សាកសួរ​តើ​លោក​ចង់​ប្តឹង​និង​ចោទប្រកាន់​ករណី​ឧក្រិដ្ឋ​នេះ​ទេ? លោក​ឆ្លើយថា ចង់​ប្តឹង»។

លោក​បន្តទៀត ការចោទប្រកាន់​លើ​អង្គរក្ស និង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ទាក់ទង​នឹង​ការប្រើប្រាស់​អំពើហិង្សា​អាច​ប្រើប្រាស់​រយៈពេល​យូរ​បន្តិច និង​អ្នក​ទាំងពីរ​អាច​នឹងមាន ឱកាស​ចាកចេញ​ពី​សហរដ្ឋអាមេរិក។ លោក មូរតុន ក្លារ សង្ឃឹមថា តុលាការ​សហព័ន្ធ​អាមេរិក​នឹង​ផ្តល់​យុត្តិធម៌​ដល់​ជនរងគ្រោះ៖ «ខ្ញុំ​ ជឿ​ជាក់​ថា តុលាការ​សហព័ន្ធ​អាមេរិក​ដូច​អ្វីដែល​ចៅក្រម​បានសម្រេច កាលពី​ឆ្នាំ ២០០៥ នៅ​ ទីក្រុង​ញូវយ៉ក (New York) នឹង ​ទទួលយក​ករណី​ទៅ​ជំ​នុះ​ជម្រះ។ នេះ ជា​វិធី​មួយ​ដល់​មាន​ប្រសិទ្ធិភាព ដើម្បី​ចាប់​យក​រដ្ឋាភិបាល​លោក ហ៊ុន សែន ទទួលខុសត្រូវ​ចំពោះ​អ្វីដែល​លោក​បាន​ប្រព្រឹត្ត»។

ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​បណ្តឹង​នេះ មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ចាត់ទុក​បណ្តឹង​ថា ជាការ​ជ្រៀត​ជ្រែត​នយោបាយ​កម្ពុជា។

វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី​មិនទាន់​អាចទាក់ទង​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​នៅឡើយ​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ​ ទី​១៤ ខែ​មេសា ​នេះ។

បណ្តឹង​ចុងក្រោយ​នេះ មិនមែនជា​បណ្តឹង​លើកទីមួយ​របស់ លោក មូរតុន ក្លារ ប្រឆាំង​នឹង​លោក ហ៊ុន សែន នោះ​ទេ។ កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៤ លោក ក្នុង​នាម​ជា​តំណាង​ឲ្យ​ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ជនរងគ្រោះ បាន​ប្តឹង​លោក ហ៊ុន សែន ទៅ​តុលាការអន្តរជាតិ​ចោទ​លោក​ពី​បទ​លាក់បាំង​ព័ត៌មាន​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រព្រឹត្ត​ឡើង​ក្នុង​របប​ខ្មែរក្រហម និង​ការរំលោភ​សិទ្ធិមនុស្ស​មាន​លក្ខណៈ​ជា​ប្រព័ន្ធ​ទូលំទូលាយ ការសម្លាប់​មនុស្ស ការបង្ខំ​បណ្ដេញ​ពលរដ្ឋ​ចេញពីផ្ទះ​សម្បែង និង​ការរំលោភបំពាន​ផ្លូវភេទ​លើ​អ្នកទោស​ស្ត្រី។ បច្ចុប្បន្ននេះ តុលាការ​កំពុង​ពិនិត្យ​ករណីនេះ​នៅឡើយ។ លោក មូរតុន ក្លារ បញ្ជាក់ ថា ដរាប​ណា តុលាការ​ព្រហ្មទណ្ឌ​អន្តរជាតិ នៅ​រក្សា​បណ្តឹង​ប្រឆាំងនឹង​លោក ហ៊ុន សែន នោះ លោក​និង​ក្រុម​ជនរងគ្រោះ​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​ជា​ជំហាន​ដំបូង។

ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ករណី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ សមត្ថកិច្ច​អាមេរិក​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​ចំណាត់ការ​ប្រឆាំង​នឹង​លោក​នៅឡើយ។ បច្ចុប្បន្ន លោក​កំពុង​ស្នាក់​នៅ​រដ្ឋ​តិចសាស (Texas) ហើយ​លោក​គ្រោង​នឹង​ចាក​ចេញពី​សហរដ្ឋអាមេរិក​នៅ​ថ្ងៃទី​១៨ មេសា៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។