មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងបណ្ដាញអង្គការ-សមាគមសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា ច្រាក (CHRAC) សរសេរលិខិតទៅលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុំឱ្យប្រកាសជាសាធារណៈ និងជាបន្ទាន់នូវសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងឡាយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការកែទម្រង់តុលាការ។
ក្នុងលិខិតចំហរួមមួយរវាងមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងគណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្មនៃអង្គការ-សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា ច្រាក ដែលផ្ញើជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៧ មីនា បញ្ជាក់ថា ការស្នើសុំនេះ គឺដើម្បីទុកពេលវេលាឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការចូលរួមពិតប្រាកដ ពេញលេញ និងប្រកបដោយខ្លឹមសារ នៅក្នុងកិច្ចដំណើរការនៃការតាក់តែងច្បាប់ទាំងនេះ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី១០ មីនា ថា ការស្នើសុំនេះ គឺស្របពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្ដេជ្ញាអនុម័តច្បាប់ ៣ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការឯករាជ្យរបស់តុលាការ និងការពង្រឹងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា៖ «ការស្នើសុំរបស់យើងនេះ ដោយសារយើងឮប្រសាសន៍របស់សម្ដេចដែលថា ត្រូវធ្វើម៉េចអនុម័តច្បាប់នេះ យើងស្វាគមន៍ចំពោះការអនុម័ត ហើយយើងចង់ឃើញសេចក្ដីព្រាង ដើម្បីផ្ដល់អនុសាសន៍ ដើម្បីជួយត្រួតពិនិត្យធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យច្បាប់សំខាន់ទាំង៣ ដែលត្រូវបានអនុម័តនេះ គឺអាចជួយក្នុងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការយើងបាន។ អ៊ីចឹងហើយបានពួកយើងផ្ញើលិខិតសុំធ្វើម៉េចបើកចំហសេចក្ដីព្រាង ឬមួយច្បាប់ព្រាង បើសិនជាមាន ដើម្បីឱ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្ដល់យោបល់ ហើយបើសិនជាអត់មានទេ សុំសហការជជែកគ្នាជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យច្បាប់នេះអាចមាន ហើយឱ្យមានខ្លឹមសារល្អ ហើយនឹងត្រូវបានអនុវត្តន៍ជួយក្នុងកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការរបស់យើងផងដែរ»។
ក្នុងលិខិតដដែលបង្ហាញថា ក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានស្នើសុំទៅក្រសួងយុត្តិធម៌ដែរ ប៉ុន្តែក្រសួងយុត្តិធម៌បដិសេធ ក្រោមហេតុផលថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងនេះ ស្ថិតនៅជាសេចក្ដីព្រាង និងក្រោមការកែសម្រួលនៅឡើយ។
មន្ត្រីនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ផៃ ស៊ីផាន បានហៅការស្នើសុំជាបន្ទាន់នេះ ជាការគួរឱ្យអស់សំណើច ពីព្រោះរដ្ឋាភិបាលទទួលអាណត្តិឬ អំណាច ពីពលរដ្ឋ និងមិននៅក្រោមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះទេ៖ «ចំណែកទីពីរ នេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ ដែលយើងកំពុងធ្វើការផ្គូផ្គង កំពុងរៀនសូត្រពីក្រុមឯកទេសអន្តរជាតិដទៃទៀត។ ដូច្នេះ នេះមិនអាចអនុញ្ញាត ឬមិនអាចទទួលការបង្ខំពីនរណាអីទេ នេះជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។ នៅពេលដែលភ្ជាប់សម្រេចពីគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ពេលនោះហើយទើបបានសេចក្ដីព្រាងហ្នឹង ក្លាយទៅជារបស់សាធារណៈ ហើយបានយើងផ្ដល់ជូនសភា ហើយការតតាំងគ្នានៅសភា អ្វីៗ គឺផ្ចាញ់នៅសភានោះ»។
ក្នុងលិខិតរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងអង្គការ-សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ថា ច្រាក ចុះថ្ងៃទី៧ មីនា បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានប្ដេជ្ញាកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌តាមរយៈការបង្កើតក្រុមប្រឹក្សាកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធតុលាការកាលពីឆ្នាំ២០០២ និងតាមរយៈការអនុម័តយុទ្ធសាស្ត្រកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងយុត្តិធម៌ ក្នុងឆ្នាំ២០០៣ ហើយនៅក្នុងសន្ទរកថា ស្ដីពីយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទទួលស្គាល់នូវភាពចាំបាច់ក្នុងការកែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ រួមទាំងការអនុវត្តច្បាប់ទីមួយ ស្ដីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញាទីពីរច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅរបស់អង្គតុលាការ និងអយ្យការ និងទីបីច្បាប់ស្ដីពីឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។ ការប្ដេជ្ញានេះ តាមសន្ទរកថារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងវេទិកាពិភាក្សារវាងរដ្ឋាភិបាល និងវិស័យឯកជន កាលពីថ្ងៃទី៤ មីនា ដែលបញ្ជាក់ថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់មូលដ្ឋានទាក់ទងតុលាការ នឹងត្រូវអនុម័តនៅក្នុងឆមាសដំបូងនៃឆ្នាំ២០១៤ នេះ។
តំណាងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាំងនេះ បានស្វាគមន៍ចំពោះការប្ដេជ្ញារបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការអនុម័តច្បាប់ទាំងបីនេះឱ្យបានឆាប់។ ប៉ុន្តែក៏បារម្ភខ្លាំង ដោយសារតែសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងនេះ ហាក់ដូចជាមានការបិទបាំង។
លោក អ៊ូ វីរៈ មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងដំណើរការធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងឡាយ ពិតជាមានភាពចាំបាច់ ដែលគួរតែបើកចំហសម្រាប់ការចូលរួមពិគ្រោះយោបល់ទូលំទូលាយ និងផ្សព្វផ្សាយភ្លាមៗ ជាសាធារណៈ ដើម្បីអាចឱ្យដៃគូពាក់ព័ន្ធនានា រួមទាំងសង្គមស៊ីវិល ចៅក្រម មេធាវី និងអ្នកជំនាញច្បាប់ផ្សេងទៀត ព្រមទាំងសាធារណជន ផ្ដល់ការឆ្លើយតប និងបញ្ចេញមតិយោបល់លើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ទាំងនោះ។
លោក អ៊ូ វីរៈ បន្តថា ប្រសិនបើចាំរហូតទាល់តែមានអត្ថបទច្បាប់ចុងក្រោយ ដាក់ទៅគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជាពិសេស ពេលដាក់ដល់រដ្ឋសភាហើយ គឺមិនដែលបានកែមួយអត្ថបទទេ។ លោកថាជាទូទៅ ច្បាប់ហាក់ដូចជាមានភាពអាថ៌កំបាំងច្រើន។ លោក អ៊ូ វីរៈ បញ្ជាក់ថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះ គឺមិនមែនដើម្បីរដ្ឋាភិបាលទេ គឺសម្រាប់ប្រទេសជាតិ និងជាកិច្ចការរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងមូល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។