គ.ជ.ប៖ ដំណើរ​ការ​រៀប​ចំ​ការ​បោះឆ្នោត​នឹង​បន្ត​តាម​ពេល​កំណត់

អគ្គលេខាធិការ​នៃ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត គឺ​លោក ទេព នីថា ថ្លែង​បញ្ជាក់​នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​ទី១៦ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០១៣ ថា ដំណើរ​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ជាតិ​ជ្រើស​រើស​តំណាង​រាស្ត្រ​សម្រាប់​នីតិកាល​ទី៥ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៣ នឹង​បន្ត​ទៅ​មុខ​តាម​ពេល​វេលា​កំណត់។

0:00 / 0:00

ការ​ថ្លែង​របស់​លោក ទេព នីថា គឺ​ចង់​បញ្ជាក់​ពី​ជំហរ​របស់​ គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ស្រប​ពេល​ដែល​ គណៈកម្មាធិការ​ដើម្បី​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល (Comfrel) និកហ្វិច (NICFEC) និង​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក (NDI = អ៊ិន.ឌី.អាយ) រក​ឃើញ​ថា បញ្ជី​ឈ្មោះ​អ្នក​បោះឆ្នោត​នៅ​មាន​បញ្ហា​មិន​ត្រឹមត្រូវ៖ «ឥឡូវ​នេះ ដំណើរ​ការ​បោះឆ្នោត យើង​ចុះ​គណបក្ស​នយោបាយ​ហើយៗ។ យើង​នៅ​តែ​សម្រេច​លើ​គណបក្ស​នយោបាយ​ដែល​ត្រូវ​ឈរ​ឈ្មោះ​ទេ។ អ៊ីចឹង ដំណើរ​ការ​ទៅ​មុខ​ហើយ មិន​បក​ក្រោយ​វិញ​បាន​ទេ»

វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ បាន​ផ្ញើ​ឯកសារ​ឆ្លើយ​តប​មួយ​ទៅ​លោក ទេព នីថា អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប ដែល​បញ្ជាក់​ថា បន្ទាប់​ពី​ការ​ធ្វើ​សវនកម្ម​បញ្ជី​បោះឆ្នោត វិទ្យាស្ថាន​នេះ​រក​ឃើញ​ថា មាន​អ្នក​ពេញ​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត​ជិត ១១% ដែល​គេ​គិត​ថា បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​រួច​ហើយ ប៉ុន្តែ​មិន​មាន​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​លើ​បញ្ជី​បោះឆ្នោត ហើយ​អង្គការ​ឃ្លាំ​មើល​ការ​បោះឆ្នោត​មួយ​ទៀត ឈ្មោះ ខុមហ្វ្រែល រក​ឃើញ​ថា មាន​អ្នក​បោះឆ្នោត​ជាង ១៣% បាត់​ឈ្មោះ បន្ទាប់​ពី​គេ​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​រួច​ហើយ។

នាយក​គណៈកម្មាធិការ​ដើម្បី​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា ខុមហ្វ្រែល លោក គល់ បញ្ញា បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា ឯកសារ​ឆ្លើយ​តប​នេះ គឺ​ជា​ការ​ពន្យល់​ដល់ គ.ជ.ប ដែល​មាន​ចម្ងល់​អំពី​តួលេខ​ខុស​គ្នា​នៅ​ក្នុង​ការ​រក​ឃើញ​នេះ៖ «បញ្ហា​នេះ​រក​ឃើញ​ដូច​គ្នា។ គ្រាន់​តែ​ចំនួន​ភាគ​រយ​អី​លើស​គ្នា​តិចតួច​ទេ។ យើង​រក​ឃើញ​អ៊ីចឹង គ្រាន់​តែ​ថា បញ្ហា​ត្រូវ​ការ​ពន្យល់​ពី​ការ​រក​ឃើញ​ហ្នឹង​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ទេ ព្រោះ​ដើម្បី​ឱ្យ គ.ជ.ប ហ្នឹង​គាត់​អាច​ទទួល​យក​បាន​នូវ​លទ្ធផល​អី​អ៊ីចឹង​ទៅ ឬ អ៊ិន.ឌី.អាយ គាត់​អាច​ពន្យល់ គ.ជ.ប ឱ្យ​បាន​ក្បោះក្បាយ ហើយ គ.ជ.ប មាន​សិទ្ធិ​សួរ។ ខ្ញុំ​គិត​ថា នេះ​ជា​ការ​ធម្មតា​ទេ។ វា​បង្កើត​ការ​ចាប់​អារម្មណ៍​មួយ​ដើម្បី​ឱ្យ​មាន​ការ​ជជែក​គ្នា​លើ​ការ​រក​ឃើញ​ពី​ការ​សិក្សា​ហ្នឹង។ អ៊ីចឹង​វា​ជា​កិច្ច​ការ​ល្អ»

លោក​អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប លោក ទេព នីថា ថ្លែង​ថា បន្ថែម​លើ​បញ្ហា​តួលេខ​នេះ ទិន្នន័យ​ខ្លះ​ទៀត​ក៏​មិន​មាន​ភាព​ច្បាស់​លាស់ ហើយ​មិន​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សភាពការណ៍​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា៖ «ហើយ​គាត់​រក​ឃើញ​ថែម​ទៀត មនុស្ស ១៧% មាន​ឈ្មោះ​នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត ហើយ​មិន​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ឃុំ​សង្កាត់។ ហើយ ៧% ត្រូវ​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ចេញ​ពី​ឃុំ​សង្កាត់។ អា​ហ្នឹង​ជា​ស្ថានភាព​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ជាក់​ស្ដែង មិន​មែន​មាន​កំហុស​របស់ គ.ជ.ប ទេ ព្រោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជា ភាគ​ច្រើន ជា​សិស្ស​និស្សិត និង​កម្មករ​ហ្នឹង គាត់​មាន​ឈ្មោះ​នៅ​ឯ​ឃុំ​សង្កាត់​របស់​គាត់​ក្នុង​បញ្ជី​បោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ​គាត់​មក​ធ្វើ​ការ​នៅ​ភ្នំពេញ ឬ​ទី​ប្រជុំជន។ ពេល​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត គ.ជ.ប និង​ក្រសួង​ការងារ​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​គាត់​ទៅ​ពិនិត្យ និង​ចុះ​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត ពេល​បោះឆ្នោត អនុញ្ញាត​ឱ្យ​គាត់​ឈប់​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​បី​ថ្ងៃ។ អ៊ីចឹង​ចំណុច​នេះ មក​និយាយ​ថា​បញ្ជី​បោះឆ្នោត​មិន​ត្រឹមត្រូវ គឺ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​ទេ»

ឯកសារ​ឆ្លើយ​តប​របស់​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ សរសេរ​ថា ការ​រក​ឃើញ​ខុស​គ្នា ព្រោះ​តែ​អង្គការ​ទាំង​នេះ​ប្រើ​វិធីសាស្ត្រ​ស្រាវជ្រាវ​ខុស​គ្នា។

នាយិកា​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ អ្នកស្រី ឡូរ៉ា សនតុន (Laura Thornton) មាន​ប្រសាសន៍​ថា វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ តែង​តែ​ធ្វើ​សវនកម្ម​បញ្ជី​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​នៅ​ប្រទេស​ជា​ច្រើន​ទូទាំង​ពិភពលោក ដែល​ជា​បច្ចេកទេស​ធម្មតា​មួយ ដើម្បី​វាស់​ស្ទង់​គុណភាព​បញ្ជី​ឈ្មោះ​បោះឆ្នោត​នៅ​ប្រទេស​ទាំង​នោះ។ នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ទន្ទឹម​គ្នា​នឹង​ការ​រក​ឃើញ​លទ្ធផល​ទាំង​នេះ វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ បាន​ផ្ដល់​អនុសាសន៍​ជា​ច្រើន​ដល់ គ.ជ.ប ដើម្បី​កែលំអ​ពេល​បោះឆ្នោត​មក​ដល់។

អ្នកស្រី ឡូរ៉ា សនតុន៖ «ក្នុង​ចំណោម​អនុសាសន៍​របស់​យើង មាន​អនុសាសន៍​មួយ គឺ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​ផ្ដល់​ឱកាស​ម្ដង​ទៀត សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ពិនិត្យ​ឈ្មោះ​របស់​គេ ហើយ​ចុះ​ឈ្មោះ ប្រសិន​បើ​មិន​ឃើញ​ឈ្មោះ​របស់​ពួក​គេ។ យើង​យល់​ថា ពលរដ្ឋ​ទាំងអស់​ដែល​ពេញ​សិទ្ធិ​បោះឆ្នោត ហើយ​ចង់​បោះឆ្នោត គេ​អាច​ធ្វើ​បាន។ យើង​យល់​ទៀត​ថា នេះ​ជំហាន​សំខាន់ ហើយ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត ស្ថាប័ន​រដ្ឋាភិបាល សភា​ផង ចូលរួម​ក្នុង​ការ​ប្រែ​ច្បាប់ ព្រោះ​បញ្ហា​នេះ​សំខាន់​ណាស់»

អ្នកស្រី​មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រសិន​បើ​មិន​មាន​ការ​កែលំអ​ទេ វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​នៅ​ថ្ងៃ​បោះឆ្នោត ដែល​ថា​អាច​នឹង​មាន​បញ្ហា​ពេល​អ្នក​បោះឆ្នោត​ជា​ច្រើន​នាក់​រក​ឈ្មោះ​របស់​ពួក​គេ​មិន​ឃើញ។ អ្នកស្រី​នៅ​តែ​ទទូច​ឱ្យ គ.ជ.ប និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​របស់​រដ្ឋាភិបាល ស្វែង​រក​គ្រប់​លទ្ធភាព​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ ដើម្បី​ឆ្លើយ​តប​អនុសាសន៍​ដែល​ដោយ​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​អង្គការ​ខុមហ្វ្រែល។

អគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប ថ្លែង​ថា ទោះ​ជា​វិទ្យាស្ថាន​ជាតិ​ប្រជាធិបតេយ្យ ព្យាយាម​ការពារ​ការ​រក​ឃើញ​របស់​ខ្លួន​ក្ដី នឹង​មិន​មាន​ការ​ប្រជុំ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​ឡើង​វិញ​ទេ ហើយ គ.ជ.ប ក៏​នឹង​ការពារ​អ្វី​ដែល​ខ្លួន​បាន​ធ្វើ ដើម្បី​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​ដោយ​សេរី និង​យុត្តិធម៌​តាម​ច្បាប់៖ «គ.ជ.ប គ្រាន់​តែ​ចង់​បំភ្លឺ​វិញ​ថា អ៊ិន.ឌី.អាយ គាត់​ការពារ​អ្វី​ដែល​គាត់​ជា​រឿង​របស់​គាត់។ គ.ជ.ប ក៏​មាន​ភារកិច្ច​ការពារ​អ្វី​ដែល​បាន​ធ្វើ ដើម្បី​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត​បាន​ដោយ​សេរី ត្រឹមត្រូវ និង​យុត្តិធម៌​តាម​ច្បាប់។ ប្រហែល​ជា​យើង​មិន​ជួប​អី​ទៀត​ទេ ព្រោះ​ថា ពេល​វេលា​នេះ​អត់​ទៅ​ជជែក​ពី​រឿង​អី​ហ្នឹង​ទៀត​ទេ ហើយ​ការ​កែលំអ ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​យ៉ាង​ណា​ហ្នឹង ក្រោយ​ការ​បោះឆ្នោត យើង​នឹង​មាន​ពេល​ថែម​ទៀត»

តាម​កាល​វិភាគ​ដែល​ចេញ​ដោយ​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះឆ្នោត គឺ​ការ​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​រើស​តំណាង​រាស្ត្រ​សម្រាប់​នីតិកាល​ទី៥ នឹង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី២៨ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។