គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអះអាងថា គណបក្សនេះមានឆន្ទៈក្នុងការចរចា រីឯគណបក្សសង្គ្រោះជាតិវិញ លើកឡើងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនមានឆន្ទៈក្នុងការចរចាពិតប្រាកដទេ ហើយថា ការចរចានេះគ្រាន់តែជាការពន្យារពេលតែប៉ុណ្ណោះ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍នយោបាយបានលើកឡើងថា ការចរចារវាងគណបក្សទាំងពីរ មិនបានលើកពីរបៀបវារៈចំៗ ដែលជាបញ្ហាបណ្ដាលឲ្យមានការជាប់គាំងនោះទេ។ ដើម្បីបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខទទួលយកបានទាំងអស់គ្នានោះ លុះត្រាណាកែទម្រង់ស្ថាប័ន គ.ជ.ប ជាមុនសិន។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាសមាជិកនៃគណៈកម្មការចម្រុះ បានព្រមានថា បើសិនជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បញ្ឈប់ការចរចានោះ គឺគណបក្សនេះត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខប្រជាពលរដ្ឋ។
ការថ្លែងដូច្នេះ នៅបន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី បានប្រកាសជាលើកទី៣ ពីប្រទេសអូស្ត្រាលី ថា បើសិនជាការចរចាគ្នានៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៤ ខាងមុខនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនមានឆន្ទៈក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយទេ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងឈប់ចរចា ហើយដឹកនាំប្រជាពលរដ្ឋធ្វើបាតុកម្មជាថ្មី។
សមាជិកគណៈកម្មការចម្រុះនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លោក ឈាង វុន មានប្រសាសន៍ថា លោកសោកស្ដាយប្រសិនបើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចង់ឈប់ចរចានោះ ក៏ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានព្រមព្រៀងជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទៅលើ ១៤ចំណុចរួចហើយ កាលពីថ្ងៃទី១៧ មីនា ហើយក្នុងនោះក៏មាននិយាយពីការកែទម្រង់ស្ថាប័នបោះឆ្នោតដែរ។
«សំឡេង»
លោក ឈាង វុន បន្ថែមថា ចំណុចទាំង ១៤នេះ គឺជាសំណើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងបានឯកភាពក្នុងការជួបចរចាគ្នារបស់គណៈកម្មការចម្រុះគណបក្សទាំងពីរ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចង់លើកតែរបៀបវារៈតែមួយអំពីការកែទម្រង់ស្ថាប័ន គ.ជ.ប នេះ ត្រូវលើកឲ្យបានច្បាស់លាស់។
«សំឡេង»
គណៈកម្មការចម្រុះគណបក្សទាំងពីរ បានចុះហត្ថលេខាលើសេចក្ដីប្រកាសរួម បន្ទាប់ពីបានឯកភាពគ្នាកាលពីថ្ងៃទី១៧ មីនា នោះ រួមមាន ការរៀបចំចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត រៀបចំបង្កើតច្បាប់ស្ដីពីហិរញ្ញវត្ថុគណបក្សនយោបាយ កំណែទម្រង់ស្ថាប័នបោះឆ្នោត អព្យាក្រឹតភាព សុចរិតភាពរបស់សង្គមស៊ីវិល ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយរបស់គណបក្សនយោបាយ យន្តការនៃការដោះស្រាយវិវាទ ការសង្កេតការណ៍បោះឆ្នោត អព្យាក្រឹតភាពនៃមន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ កាលបរិច្ឆេទនៃការបោះឆ្នោត បទបញ្ជា និងនីតិវិធីនៃការបោះឆ្នោត កែសម្រួល និងពង្រឹងទោសបញ្ញត្តិនៅក្នុងការបោះឆ្នោត ការឃោសនាបោះឆ្នោត ការបោះឆ្នោតមេភូមិ និងចំណុចចុងក្រោយ គឺការស្ទង់មតិ។
អនុប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ លោក កឹម សុខា បានបញ្ជាក់ថា នៅក្នុង ១៤ចំណុចនេះ ក៏មានការកែទម្រង់ គ.ជ.ប ដែរ ដូច្នេះនៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី២៤ មីនា ខាងមុខនេះ បើសិនជាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនយកចំណុចកែទម្រង់ គ.ជ.ប មកជជែកទេ គឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងថា គណបក្សនេះមិនមានឆន្ទៈក្នុងការចរចាពិតប្រាកដទេ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ចង់គេចវេះដើម្បីអូសបន្លាយ និងទាក់ទាញជំនួយពីសហគមន៍អន្តរជាតិតាមរយៈរូបភាពចរចានេះ។
«សំឡេង»
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសក្រោយពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំ និងចាប់តាំងពីកម្ពុជា បានរៀបចំឲ្យមានការបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាលើកដំបូង ឆ្នាំ១៩៩៣ មកនោះ គឺពឹងផ្អែកលើជំនួយ និងកម្ចីពីបរទេស។ សម្រាប់គម្រោងថវិកាជាតិ ឆ្នាំ២០១៤ នេះ ដែលសភាឯកបក្សបានអនុម័តកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៣ នោះ ប្រមាណជិត ៣.៥០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្នុងចំណោមថវិកាជាង ៣ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលរដ្ឋត្រូវប្រើប្រាស់ក្នុងមួយឆ្នាំៗនោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវការជំនួយ និងកម្ចីពីបរទេសប្រមាណ ១ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។
នៅខណៈដែលកម្ពុជា កំពុងជាប់គាំងនយោបាយនេះ ប្រទេសជាម្ចាស់ជំនួយមួយចំនួនមិនទាន់ផ្ដល់ជំនួយ និងកម្ចីដល់រដ្ឋាភិបាលទេ គេរង់ចាំដល់គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយដែលជាប់គាំងជាងកន្លះឆ្នាំនេះសិន។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគបានលើកឡើងថា របៀបវារៈដែលគណបក្សនយោបាយទាំងពីរបានឯកភាពគ្នានេះ មិនទាន់ចំបញ្ហាដែលត្រូវដោះស្រាយ ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយនោះទេ។ បញ្ហាសំខាន់នោះ គឺគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ ត្រូវជជែកគ្នាអំពីភាពជាប់គាំងនយោបាយ និងការកែទម្រង់ គ.ជ.ប ដែលជាដើមចមដ៏សំខាន់ធ្វើឲ្យមានជម្លោះនយោបាយអូសបន្លាយដល់សព្វថ្ងៃ។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សទាំងពីរយកការចរចានេះជារឿងសំខាន់ក្នុងការបញ្ចប់ជម្លោះនយោបាយ ក៏ប៉ុន្តែធាតុពិតការចរចានេះហាក់បីដូចជានៅឆ្ងាយពីគ្នា ដើម្បីឈានដល់ការបញ្ចប់ទំនាស់នយោបាយនៅឡើយ ដោយសារថា តំណាងគណបក្សនីមួយៗ បើកការចរចាផង និងធ្វើការវាយបកឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកផង។
«សំឡេង»
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក យង់ គិមអេង បានលើកឡើងថា គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរមិនត្រូវលេងល្បែងនយោបាយយកឈ្នះចាញ់នោះទេ គណបក្សទាំងពីរត្រូវគិតពីការអភិវឌ្ឍប្រទេសវិញជារឿងសំខាន់ ពីព្រោះថា ការជាប់គាំងនយោបាយនេះ ធ្វើឲ្យគណបក្សកាន់អំណាចក៏ខាតប្រយោជន៍ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ខាត ពិសេសទៅទៀតនោះ គឺប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់។
«សំឡេង»
ជាងនេះទៅទៀត អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក កែម ឡី បានអះអាងថា ការជាប់គាំងនយោបាយនេះ ជាការរាំងស្ទះដល់អ្នកវិនិយោគ។ ដោយសារបញ្ហានេះ វិបត្តិការងារធ្វើរបស់យុវជននឹងប្រឈមកាន់តែខ្លាំង ហើយសេដ្ឋកិច្ចជាតិក៏នឹងមិនអាចរីកចម្រើនទៅមុខបានដែរ។
«សំឡេង»
នៅក្នុងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកវិភាគសង្កត់ធ្ងន់ថា គណបក្សទាំងពីរកំពុងស្ថិតនៅក្នុងភាពទាល់ច្រករៀងៗខ្លួន ពោលគឺរដ្ឋាភិបាលឯកបក្សលំបាកនឹងកៀរគររកជំនួយពីបរទេស។ រីឯគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ទោះបីជាមានប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រលើសលប់ពីពេលណាក្ដី ក៏ប៉ុន្តែក៏លំបាកក្នុងការធ្វើបាតុកម្មនៅតាមទីសាធារណៈដែរ ទោះបីជាច្បាប់ធ្វើបាតុកម្មត្រូវបានធានានៅក្នុងច្បាប់បាតុកម្មក៏ដោយ ពីព្រោះថា ស្ថាប័នកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់មិនឯករាជ្យ ស្ថិតនៅក្នុងក្រោមការក្ដោបក្ដាប់របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងស្រុង ហើយរង់ចាំតែបញ្ជាក្នុងការចុះបង្ក្រាបបាតុករតែប៉ុណ្ណោះ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត សាលារាជធានីភ្នំពេញ បានប្រកាសមិនអនុញ្ញាតឲ្យយកទីលានប្រជាធិបតេយ្យធ្វើបាតុកម្មដូចកាលពីមុនទៀតឡើយ។ នៅត្រង់ចំណុចនេះ ទោះបីជាអ្នកច្បាប់ពន្យល់ថា ការប្រកាសហាមឃាត់នេះជារឿងខុសច្បាប់ក្ដី ក៏ប៉ុន្តែសាលារាជធានីភ្នំពេញ ហាក់លែងខ្វល់អំពីច្បាប់ទម្លាប់ទៀតហើយ សំខាន់គឺខ្លួនអាចទប់ស្កាត់បាន ក្រោមរូបភាពដើម្បីរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។