សង្គមស៊ីវិលជាតិគ្រោងស្នើទៅប្រទេសហត្ថលេខី២៣តុលាអន្តរាគមន៍លើរដ្ឋាភិបាល
2017.10.19
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា នេះ បានជជែកផ្លាស់ប្ដូរយោបល់គ្នា ដើម្បីរៀបចំធ្វើសេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ដាក់ទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមប្រទេសហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស ដើម្បីអន្តរាគមន៍ទៅរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឲ្យត្រឹមត្រូវនិងពេញលេញ។ គំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលដូចនេះ ខណៈពួកគេសង្កេតឃើញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានិងប្រទេសពាក់ព័ន្ធមិនទាន់បានអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមើលឃើញថា វិបត្តិនយោបាយសព្វថ្ងៃ កំពុងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ដែលជាការរារាំងមិនដល់ការអនុវត្តសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។ ម្យ៉ាងទៀតពួកគេស្នើទៅប្រទេសបារាំង និងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាអតីតសហប្រធានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ធ្វើយ៉ាងណាផ្ដួចផ្ដើមឲ្យមានការពិគ្រោះយោបល់សមស្របជាបន្ទាន់មួយ ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកវិធានការ ដើម្បីធានាឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពីដំណោះស្រាយនយោបាយមួយ នៅកម្ពុជា ក្នុងករណីមានការរំលោភបំពានកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។
នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិការដើម្បីកម្ពុជាលោក សឿង សារឿន ប្រាប់ថា សេចក្ដីព្រាងនេះមានបំណងឲ្យរដ្ឋជាហត្ថលេខី រួមទាំងអង្គការសហប្រជាជាតិផង ពិនិត្យឡើងវិញថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រទេសទាំងអស់ជាហត្ថលេខីទាំងនោះបាន អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានកម្រិតណាហើយ។ លោកថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នៅតែមានសុពលភាព និងអត្ថប្រយោជន៍ចំពោះកម្ពុជា។ ជាងនេះទៅទៀត មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលរូបនេះយល់ថា ប្រសិនប្រទេសជាអតីតប្រធាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះកោះប្រជុំ នឹងធ្វើស្ថានភាពប្រទេសកម្ពុជា ដែលកំពុងមានបញ្ហា ប្រែជាមានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ។
នៅក្នុងសេចក្ដីព្រាងនៃសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ របស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល កត់សម្គាល់ឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះជាខ្លាំង នៃការគោរពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងវិបត្តិនយោបាយដែលពុំធ្លាប់មានពីមុនមក។ ជាមួយគ្នានេះ កាសែត និងវិទ្យុ និងអង្គការសង្គមស៊ីល ដែលធ្វើការផ្នែកលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ បរិស្ថាន សិទ្ធិមនុស្ស និងដែលហ៊ានរិះគន់គោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលត្រូវបិទ និងផ្អាកមិនឲ្យដំណើរការ។ ជាងនេះទៅទៀត រដ្ឋាភិបាលបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការប្រឆាំងក្រុមប្រឆាំង ព្រមទាំងបង្ក្រាបយ៉ាងហិង្សាគ្រប់ទម្រង់នៃការតវ៉ា ឬអ្នករិះគន់ជាដើម។
ប្រធានគណៈគ្រប់គ្រងនៃគណៈកម្មាធិការដើម្បីលើកស្ទួយស្ត្រីនៅក្នុងវិស័យនយោបាយ និងជានាយិកាអង្គការសីលការ អ្នកស្រី ធីដា ឃិះ និយាយថា ស្ថានការណ៍ប្រទេសកម្ពុជានៅពេលនេះ ដែលកំពុងចាកឆ្ងាយជាប្រទេសនីតិរដ្ឋ សេរីពហុបក្ស អព្យាក្រឹតភាព ដែលនឹងធ្វើកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសផ្ដាច់ការ។ អ្នកស្រីបន្តថា ការធ្វើច្បាប់ និងការកែច្បាប់ថ្មីនេះ របស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងធ្វើឲ្យកម្ពុជាដើរចេញពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស។
ការខ្វាយខ្វល់នៃអង្គការសង្គមស៊ីវិល ពីការអនុវត្តសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសនេះ ខណៈកម្ពុជានឹងរំលឹកខួបលើកទី២៦ នៃសន្ធិសញ្ញាទីក្រុងប៉ារីស នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលាខាងមុខ។ សន្ធិសញ្ញាដែលមានប្រទេសចំនួន ១៩បូករួមទាំងកម្ពុជា។
ចំណែក អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ យល់ថា បណ្ដាប្រទេសហត្ថលេខី នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន អនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងឲ្យត្រឹមត្រូវឡើងវិញ។ លោកបន្តថា បើក្រុមប្រទេសទាំងនោះ អន្តរាគមន៍ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមិនគោរពតាមនោះប្រទេសកម្ពុជា និងក្លាយជាប្រទេសឯកោ ជាប់ទណ្ឌកម្ម និងមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។
អាស៊ីសេរីមិនទាន់អាចសុំប្រតិកម្មតប ពីក្រុមមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទេថ្ងៃទី១៩ ខែតុលា។ ប៉ុន្តែ ជារឿយៗ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និយាយថា សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសបានស្លាប់ទៅហើយ ព្រោះកម្ពុជាមានរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលមកជំនួសសន្ធិសញ្ញានេះ ហើយមន្ត្រីថ្នាក់ក្រោមរបស់លោក ដែលមានងារជាបណ្ឌិតក៏បន្ទរតាម។ ប៉ុន្តែសង្គមស៊ីវិលជាតិអន្តរជាតិ គណបក្សប្រឆាំង និងសហគមន៍អន្តរជាតិមិនយល់ដូចនេះទេ ពួកគេថា សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស នៅតែមានសុពលភាពនៅប្រទេសកម្ពុជាដដែល។
កាលពីនៅឆ្នាំ១៩៩១ សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស បានផ្ដល់កំណើតថ្មីដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយគ្រប់ភាគីសន្យាថា នាំមកនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក្រោយពីគ្រាំគ្រាដោយសង្គ្រាមជាច្រើនទសវត្ស៕