សង្គម​ស៊ីវិល​ទាមទារ​ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​បើក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើង​វិញ

0:00 / 0:00

សំណុំ​រឿង​អ្នក​ជាប់​ឃុំ​ចំនួន ២៣​នាក់ ត្រូវ​បាន​សាលា​ដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ បញ្ចប់​ការ​ស៊ើប​អង្កេត និង​បាន​ដោះ​លែង​អ្នក​ទាំង ២៣​នាក់​នោះ​ឲ្យ​នៅ​ក្រៅ​ឃុំ​វិញ​ហើយ តែ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ដែល​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ​បាន​បិទ ហើយ​សន្យា​ថា​នឹង​បើក​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជួប​ជុំ​គ្នា​សម្ដែង​មតិ​ឡើង​វិញ​នៅ​ក្រោយ​ពេល​ស៊ើប​អង្កេត​ករណី​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង បាន​បញ្ចប់។

មក​ទល់​ពេល​នេះ ទោះ​បី​ជា​តុលាការ​បាន​បញ្ចប់​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ករណី​មនុស្ស​ទាំង ២៣​នាក់​នេះ តែ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​តែ​បិទ និង​ហ៊ុមព័ទ្ធ​ដោយ​បន្លា​លួស​ដដែល។

ក្រុម​អង្គការ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ទាមទារ​ឲ្យ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ បើក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ធ្វើ​ការ​សម្ដែង​មតិ​ឡើង​វិញ នៅ​បន្ទាប់​ពី​មនុស្ស​ទាំង ២៣​នាក់ ត្រូវ​បាន​តុលាការ​ដោះ​លែង​វិញ​ហើយ​នោះ។

មន្ត្រី​ជាន់​ខ្ពស់​ស៊ើប​អង្កេត​សិទ្ធិ​មនុស្ស​នៃ​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មាន​ប្រសាសន៍​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៥ មិថុនា ថា ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ជា​បេះដូង​នៃ​សង្គម​ប្រកាន់​របប​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយ​ពេល​នេះ​ជា​ពេល​ដែល​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ បើក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ​វិញ​ហើយ៖ «បើ​សិន​ជា​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​តែ​បិទ?ប្រៀប​បី​ដូច​ជា​កម្ពុជា មិន​គោរព​គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ អ៊ីចឹង​យើង​សង្គម​ស៊ីវិល នៅ​តែ​មាន​ទាមទារ​ឲ្យ​បើក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ សម្រាប់​ធ្វើ​ការ​ទាមទារ ធ្វើ​ការ​តស៊ូ​មតិ»

ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវ​បាន​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ និង​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ ប្រកាស​បិទ​បន្ទាប់​ពី​អាជ្ញាធរ​ចុះ​បង្ក្រាប​បាតុករ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៤ មករា ធ្វើ​ឡើង​ភ្លាមៗ​ក្រោយ​ពេល​មាន​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​រវាង​កម្មករ និង​ក្រុម​ទាហាន​កងពល​៩១១ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា ឆ្នាំ​២០១៤ ដែល​បាញ់​សម្លាប់​មនុស្ស ៥​នាក់ និង​ធ្វើ​ឲ្យ​របួស​ជាច្រើន​នាក់​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង។ សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ ចេញ​សេចក្ដី​ប្រកាស​បិទ​តាំង​ពី​ពេល​នោះ​មក រង់ចាំ​រហូត​ដល់​អាជ្ញាធរ និង​តុលាការ​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ករណី​នេះ​បញ្ចប់។

មន្ត្រី​នាំ​ពាក្យ​សាលា​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ឡុង ឌីម៉ង់ មាន​ប្រសាសន៍​ថា ការ​បើក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ឡើង​វិញ​នៅ​ពេល​ណា​នោះ លោក​មិន​ទាន់​ដឹង​ច្បាស់​នៅ​ឡើយ គឺ​រង់ចាំ​ការ​សម្រេច​ពី​អភិបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ៖ «ខ្ញុំ​អត់​ទាន់​ទទួល​ការ​ណែនាំ​ពី​គាត់ យើង​រង់ចាំ​បន្តិច​សិន ដូច​នេះ​យើង​នៅ​តែ​បិទ​នៅ​ឡើយ​ទេ​បាទ»

នៅ​ក្រោយ​ពេល​បោះឆ្នោត​ជ្រើស​តាំង​តំណាង​រាស្ត្រ​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៨ ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០១៣ មក ដែល​លទ្ធផល​នៃ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​នីតិកាល​ទី​៥ គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មិន​ទទួល​ស្គាល់​លទ្ធផល​បោះ​ឆ្នោត​នោះ។ ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​បាន​ក្លាយ​ជា​ទីលាន​ទាមទារ​រក​យុត្តិធម៌​សន្លឹក​ឆ្នោត​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជា​ម្ចាស់​ឆ្នោត ដែល​ដឹក​នាំ​ដោយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ស្ទើរ​តែ​រាល់​ថ្ងៃ។

ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ លោក អំ សំអាត អះអាង​ថា រដ្ឋាភិបាល​បិទ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ ជា​ហេតុផល​នយោបាយ ពីព្រោះ​ថា ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​គ្នា​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង មិន​មែន​ជា​រឿង​ជាប់​ទាក់ទង​គ្នា​ទេ៖ «ប៉ុន្តែ​រដ្ឋាភិបាល​ប្រឹង​ព្យាយាម​ចង​ភ្ជាប់​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​មក​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ហើយ​មក​បង្ក្រាប​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ទៀត ដើម្បី​កុំ​ឲ្យ​មាន​អ្នក​តវ៉ា​ទៀត​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ហ្នឹង ហើយ​រដ្ឋាភិបាល​បាន​បង្ក្រាប​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ហ្នឹង​មក ហើយ​ថា ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​បើ​មិន​ទាន់​ស៊ើប​អង្កេត​ចប់​ទេ ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក៏​មិន​បើក​វិញ​ដែរ»

ប្រធាន​លេខាធិការដ្ឋាន​គណៈកម្មាធិការ​ប្រព្រឹត្តិកម្ម​នៃ​អង្គការ​សមាគម​ការពារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស​កម្ពុជា ហៅ​កាត់​ថា CHRAC លោក សួន ប៊ុនស័ក្ដិ អះអាង​ថា ការ​បិទ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នេះ គឺ​ខុស​ច្បាប់​ទាំង​ស្រុង ដោយ​ហេតុ​ថា ការ​បិទ​នេះ​ផ្ទុយ​ពី​ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​ធ្វើ​បាតុកម្ម៖ «ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ គឺ​មាន​សិទ្ធិ​តាម​ផ្លូវ​ច្បាប់​យ៉ាង​ពេញ​លេញ ទទួល​បាន​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​កម្ពុជា ដូច្នេះ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា មាន​កាតព្វកិច្ច​ធ្ងន់ធ្ងរ​ណាស់ ក្នុង​ការ​បង្ក​លក្ខណៈ​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​មាន​សេរីភាព​នេះ»

ច្បាប់​ស្ដីពី​ការ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ដោយ​សន្តិវិធី​មាត្រា​៥ បាន​ចែង​ថា ក្រុម​ណា​ដែល​មាន​បំណង​រៀបចំ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ដោយ​សន្តិវិធី​នៅ​ទីកន្លែង​សាធារណៈ​ណា​មួយ ត្រូវ​ជូន​ដំណឹង​ជា​លាយលក្ខណ៍​អក្សរ​ទៅ​អាជ្ញាធរ​ដែនដី​រាជធានី ឬ​ខេត្ត​មាន​សមត្ថកិច្ច​គ្រប់​ទីកន្លែង​នោះ។

ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ត្រូវ​បាន​គេ​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា ទីលាន​គ្មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ឬ​ទី​លែង​ប្រជាធិបតេយ្យ។ នៅ​ជុំវិញ​បរិវេណ​ទីលាន​នេះ ពេល​ខ្លះ​កង​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​យាមកាម​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង និង​ហ៊ុមព័ទ្ធ​ដោយ​បន្លា​លួស ពិសេស​នៅ​ពេល​ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ ឬ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ធ្វើ​ការ​ជួបជុំ​គ្នា​មាន​បំណង​ដើរ​ទៅ​កាន់​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​នោះ៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។