តួយ៉ាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន មកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុននេះ គឺរដ្ឋាភិបាលចង់បង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ច ក៏បានទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សនេះដែរ ប៉ុន្តែអ្នកវិភាគនយោបាយបានលើកឡើងថា ការទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន នោះ គឺជប៉ុន ចង់ពង្រីកវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់ជប៉ុន ទៅវិញទេ។
ស្ថានភាពនយោបាយកំពុងស្ថិតនៅភាពជាប់គាំងនៅឡើយនៅក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ ហើយការដោះស្រាយវិវាទនេះ ស្ថិតនៅក្នុងភាពស្រពិចស្រពិលនៅឡើយនោះ រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សកំពុងតែប្រើមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដើម្បីកៀងគរការគាំទ្រពីប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួន។
រដ្ឋាភិបាលចិន បានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនមែនជារឿងចម្លែកនោះទេ ពីព្រោះចិន មានសម្ព័ន្ធមិត្តយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានយុទ្ធសាស្ត្របន្ថែមទៀត ដើម្បីឲ្យមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួនទៀតមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដូចជាមេដឹកនាំមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចទី៣ គឺជប៉ុន ជាដើម។
អ្នកវិភាគនយោបាយបានលើកឡើងថា ទោះបីជាជប៉ុន មិនបានគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលឯកបក្សនេះក្ដី ប៉ុន្តែចង់មិនចង់ ជប៉ុន ចាំបាច់ត្រូវតែមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា នៅពេលនេះ ដើម្បីពង្រីកទំនាក់ទំនងការបរទេសរបស់ខ្លួន និងពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានអញ្ជើញនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) មកធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា នោះ គឺរដ្ឋាភិបាលខ្មែរចង់បង្ហាញថា ប្រទេសមហាអំណាចបានគាំទ្រខ្លួននៅខណៈដែលគណបក្សប្រឆាំងបានប្រកាសបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ថាជារដ្ឋាភិបាលស្របច្បាប់នោះ។ បញ្ហាមួយទៀត រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បង្ហាញពីឆន្ទៈក្នុងការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅអាណត្តិទី៦ខាងមុខ ដើម្បីឲ្យជប៉ុន ជួយអំពីបញ្ហានេះ គឺស្របទៅនឹងឆន្ទៈរបស់គណបក្សប្រឆាំងកំពុងទាមទារធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរសមាសភាពកំពូលរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) នោះ។
លោក សុខ ទូច បញ្ជាក់ថា ការធ្វើដូច្នេះ ដើម្បីឲ្យការចរចារវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឆាប់ឈានទៅរកចំណុចរួមឃើញឲ្យបានឆាប់។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន លោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) បានមកទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅកម្ពុជា រយៈពេលពីរថ្ងៃ ហើយលោកបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅកម្ពុជា នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរវាងប្រទេសជប៉ុន និងកម្ពុជា ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី១៦ វិច្ឆិកា បានសរសេរថា ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរយៈពេល ២ថ្ងៃរបស់លោកនៅកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរប្ដេជ្ញាពង្រីកទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី ឈរលើសហប្រតិបត្តិការ ៥វិស័យ ដែលមានជាអាទិ៍ គឺទី១ បញ្ហានយោបាយ និងសន្តិសុខ ទី២ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ ទី៣ ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ ទី៤ ការផ្លាស់ប្ដូរប្រជាជន និងប្រជាជន និងវិស័យវប្បធម៌ និងទី៥ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាក្នុងតំបន់ និងលើពិភពលោក។
ទាក់ទងនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋ លោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ ប្រកាសថា ជប៉ុន នឹងត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ដើម្បីជួយជ្រោមជ្រែងកិច្ចប្រឹងប្រែងកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ការពង្រឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យលើកកម្ពស់នីតិរដ្ឋ តាមការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលអះអាងដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ លោក ស៊ិនហ្សូ អាបេ រំពឹងថា ស្ថានភាពនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោត នឹងឆាប់វិលមករកប្រក្រតីភាពវិញ តាមការពិភាក្សាគ្នារវាងគណបក្សនយោបាយពាក់ព័ន្ធ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា លោកបានស្នើឲ្យជប៉ុន ជួយកែទម្រង់បោះឆ្នោតនោះ ដោយសារតែប្រទេសជប៉ុន ជាប្រទេសមានភាពចាស់ទុំលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
ការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនេះ ជាចំណុចសំខាន់មួយដែលគណបក្សប្រឆាំងទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរមេដឹកនាំ គ.ជ.ប ជាហូរហែតាំងពីមុនពេលបោះឆ្នោតនីតិកាលទី៥។ ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់ឆន្ទៈរបស់រដ្ឋាភិបាលនៅពេលនេះ មានសំណួរជាច្រើនចោទសួរថា តើរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈចង់កែទម្រង់ការបោះឆ្នោតពិតប្រាកដឬយ៉ាងណា?
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ អ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍សង្គម លោក កែម ឡី ពន្យល់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចង់បានថវិកា ឬបច្ចេកទេសពីជប៉ុន ក្នុងការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខនោះ វាមិនមានប្រសិទ្ធភាពនោះឡើយ បញ្ហាសំខាន់នៅត្រង់ថា តើរដ្ឋាភិបាលមានឆន្ទៈចង់ឲ្យការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា ប្រកបដោយតម្លាភាព និងត្រឹមត្រូវឬយ៉ាងណា?
ជប៉ុន ជាប្រទេសផ្ដល់ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ច្រើនជាងគេលើពិភពលោកមកដល់កម្ពុជា ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩២ មកដល់បច្ចុប្បន្ន មានជាង ២ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រុមអ្នកវិភាគបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ជប៉ុន មានឥទ្ធិពលខ្លាំងមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជប៉ុន នៅពេលនេះ ស្ថិតនៅត្រង់កំពូល។ បញ្ហានេះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន បានធ្វើសកម្មភាព ពិសេសធ្វើទំនាក់ទំនងបរទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់ ដើម្បីបង្កើនការវិនិយោគរបស់ជប៉ុន មកកាន់ប្រទេសទាំងនោះ ដូចជានៅថៃ ជាដើម។
ម្យ៉ាងទៀត ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ជប៉ុន មកកម្ពុជា នៅពេលនេះ ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលខំទាញយកការចាប់អារម្មណ៍ពីប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនមកថា រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន មានការគាំទ្រខ្លួនក្ដី ប៉ុន្តែការពិត ជប៉ុន មកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនជារឿងសំខាន់ ពីព្រោះថា បញ្ហានយោបាយនៅកម្ពុជា ជប៉ុន មិនលូកដៃនោះទេ តែជប៉ុន ធ្លាប់ប្រកាសភ្លាមៗក្រោយពីការបោះឆ្នោត ដោយជំរុញឲ្យគណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយដោយសន្តិវិធី ត្រឹមត្រូវ និងតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាដើម៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។