រយៈពេលមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ យុវជនកម្ពុជា រាប់ម៉ឺននាក់បានបង្ហាញមុខជាសាធារណៈតាមដងផ្លូវនានា រួមមាន ការដង្ហែក្បួនឃោសនាបោះឆ្នោត ការទាមទារដំឡើងប្រាក់ខែគោលឲ្យកម្មកររោងចក្រ និងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ជាដើម។
ក៏ប៉ុន្តែ មានយុវជនមួយក្រុមផ្សេងទៀត មិនបានចូលរួមសកម្មភាពតវ៉ានានាទេ ប៉ុន្តែពួកគេបែរជាប្រមូលផ្តុំគ្នាយកបញ្ហានានាមកពិភាក្សាផ្លាស់ប្ដូរយោបល់គ្នាទៅវិញ។ យុវជនទាំងនោះដាក់ឈ្មោះវេទិការបស់ខ្លួនថា កាហ្វេនយោបាយ។ តើអ្វីជាគោលដៅសំខាន់នៃវេទិកានេះ?
បណ្ដាជនខ្មែរធ្លាប់តែដាក់ឈ្មោះហាងកាហ្វេដែលមានមនុស្សម្នាជជែកគ្នាពីនេះពីនោះប៉ប៉ិចប៉ប៉ោចនោះ ថាហាងកាហ្វេនយោបាយ។ ហាងកាហ្វេនយោបាយ មានស្ទើរគ្រប់ស្រុកគ្រប់ខេត្តនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ហាងបែបនេះ អ្នកផឹកកាហ្វេជជែកគ្នាមួយរយមុខមួយរយរឿងក្នុង១ថ្ងៃៗ ហើយមានកន្លែងខ្លះរហូតដល់មានឌឺដងដាក់គ្នា និងប្រកែកតឹងសរសៃកដាក់គ្នាទៀតផង។
យ៉ាងណាមិញ កាហ្វេនយោបាយរបស់យុវជនមួយក្រុមនេះ មិនមែនដូចកាហ្វេនយោបាយនៅហាងធម្មតាឡើយ។ វេទិកាពិភាក្សានេះផុសឡើងដោយសារគំនិតយុវជន ៤ ទៅ ៥នាក់ ដែលមានចំណេះដឹងច្បាស់លាស់ផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ និងសង្គមសេដ្ឋកិច្ច។ យុវជនទាំងនោះបានជួបជុំគ្នាចងក្រងបណ្ដាញតាំងពីឆ្នាំ២០១១ មកម្ល៉េះ ដោយកំណត់យកថ្ងៃសៅរ៍ ជាថ្ងៃណាត់ជួបរៀងរាល់សប្ដាហ៍។ ពួកគេប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត (Internet) ដើម្បីទាក់ទងគ្នាណាត់ទីកន្លែងពិភាក្សា ហើយប្រធានបទដំបូងបំផុតសម្រាប់ពិភាក្សាគ្នានោះ គឺខ្លឹមសារនយោបាយ។ បន្ទាប់មកទៀត ពួកគេជជែកគ្នាពីព្រឹត្តិការណ៍នយោបាយ ដែលកើតមានឡើងក្នុងមួយសប្ដាហ៍កន្លងទៅ។ ចំពោះទីតាំងនៃជំនួបនោះ គឺធ្វើឡើងនៅហាងកាហ្វេជាច្រើនជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ។
ពាក់អាវបង្កង់ពណ៌ខៀវលាយស ខោជើងវែង សម្បុរសណ្ដែកបាយ កាត់សក់ខ្លីទុកពុកមាត់តិចៗ មានវ័យម្ភៃឆ្នាំប្លាយ ស្ថាបនិកកាហ្វេនយោបាយ លោក អ៊ូ រីទ្ធី និយាយច្បាស់ៗថា វេទិកាកាហ្វេនយោបាយនេះ មិនមែនវេទិកាសម្រាប់ប្រឆាំង ឬគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាជាទីកន្លែងជួបជុំរបស់យុវជន ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយនានាជុំវិញបញ្ហានយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។ លោករំលឹកថា តាំងពីដំបូង យុវជនដែលចូលរួមជជែកទាំងអស់មិនហ៊ានប្រកាសឲ្យគេដឹងពីសមាសភាពរបស់ពួកគេឡើយ ដោយបារម្ភពីសុវត្ថិភាព៖ «ពីមុនឡើយយើងមិនមានបើកជាចំហទេ យើងនិយាយគ្នាផ្ទៃក្នុងអ៊ីចឹងទេ ក្រុមសមាជិកទាំងអស់ហ្នឹងគាត់ខ្លាច។ ដល់ពេលយូរទៅមិនឃើញរដ្ឋាភិបាលគាត់ធ្វើអីពួកយើង ទើបយើងចាប់ផ្ដើមបើកចំហទាក់ទងយុវជនដទៃទៀតឲ្យចូលរួមកាន់តែច្រើនទៅៗ»។
កាហ្វេនយោបាយពេលនេះ មិនមែនជាវេទិកាដែលមានសមាជិកតែបួនប្រាំនាក់ដូចពីមុនឡើយ និងមានទីតាំងចល័តដូចមុនដែរ។ សព្វថ្ងៃ វេទិកានេះមានសមាជិកសកម្មជាង ២០០នាក់ និងអ្នកសុំចូលរួមជាង ២០០នាក់ផ្សេងទៀត ហើយមានបោះទីតាំងជួបជុំនៅអតីតផ្ទះមេត្តា ឬ Meta House ជិតវត្តបទុម។ ទីតាំងនេះផ្តល់ជូនដោយមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។
យុវជនទាំងអស់ដែលចូលរួមក្នុងវេទិកានេះ មានសមាសភាពមកពីច្រើនស្ថាប័ន អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល សិស្សនិស្សិត និងសមាជិកតំណាងមកពីគណបក្សនយោបាយផងដែរ។ ពេលនេះ កាហ្វេនយោបាយមិនត្រឹមតែមានយុវជនពិភាក្សាគ្នាឯងទេ តែពួកគេថែមទាំងអញ្ជើញវាគ្មិនមួយចំនួន ឲ្យផ្តល់បទពិសោធន៍ និងចំណេះដឹងថែមទៀតផង។ វេទិកានេះ ក៏ទើបតែបង្កើតគំនិតបណ្តុះបណ្តាលអ្នកវិភាគនយោបាយវ័យក្មេង។ តាមរយៈគំនិតថ្មីនេះ កាហ្វេនយោបាយបានអញ្ជើញយុវជនមកពីប្រាំគណបក្ស ដើម្បីចូលរួមពិភាក្សា។ គណបក្សទាំងនោះរួមមាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គណបក្សសម្ព័ន្ធដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យ គណបក្សសង្គមរាស្ត្ររាជានិយម និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច។
សមាជិកកាហ្វេនយោបាយ យុវជន អូន ឆេងប៉ ឲ្យដឹងថា រូបគេចាប់អារម្មណ៍ចំពោះវេទិកានេះតាំងពីខែមេសា គឺនៅពេលដែលកាហ្វេនយោបាយចេញមុខជាសាធារណៈតាមហ្វេសប៊ុករួចមក។ ឆេងប៉ បន្តថា កន្លែងនេះជាទីតាំងថ្មីមួយ ដែលនាំរូបគាត់អាចបញ្ចេញមតិយោបល់ដោយមិនមានរបាំង និងបានស្គាល់មនុស្សម្នាកាន់តែច្រើន៖ «ធម្មតាខ្ញុំស្តាប់ព័ត៌មានពីគ្រប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយច្រើនណាស់ តែក្រៅពីហ្វេសប៊ុក ខ្ញុំអត់មានកន្លែងណាបញ្ចេញមតិបានដូចកន្លែងនេះទេ ខ្ញុំនៅទីនេះស្គាល់មនុស្សច្រើនជជែកច្រើន ធ្វើឲ្យខ្ញុំបែកគំនិតច្រើន។ ប្រធានបទដែលខ្ញុំចាប់អារម្មណ៍ជាងគេ គឺពិភាក្សាពីសិទ្ធិអំណាច និងកាតព្វកិច្ចកាលហ្នឹង Politics Coffee ហៅ លោក ខឹម វាសនា ចូលរួម យើងជជែកគ្នាក្តៅមែនទែន មតិទាំងសងខាង»។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី៣១ ខែឧសភា កាហ្វេនយោបាយបានអញ្ជើញវាគ្មិនម្នាក់ដែលមានជំនាញនយោបាយអន្តរជាតិ ឲ្យចូលរួមចែករំលែកចំណេះលើប្រធានបទស្តីអំពី ការប្រឈមមុខដាក់គ្នារវាងចិន និងអាមេរិក ក្នុងតំបន់អាស៊ី។ ទាំងវាគ្មិន ទាំងអ្នកចូលរួម បានប្រើពេលអស់ជាង ២ម៉ោង ដើម្បីជជែកវែកញែកសួរសំណួរបកស្រាយពីបញ្ហានេះ៖ «នយោបាយចិន និងអាមេរិក ម៉េចដែរ? មហាអំណាចទាំងពីរមិនហ៊ានប៉ះគ្នាទេ បើប៉ះគ្នាខ្ទេចដូចគ្នា...»។
ប្រធានអង្គការកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍យុវជន លោក ជាង សុខា មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បានបើកឲ្យយុវជនចូលរួមពិភាក្សាពីបញ្ហាជាតិឲ្យបានទូលំទូលាយទេ។ រដ្ឋាភិបាលផ្តល់ឱកាសឲ្យយុវជនចូលរួមតែក្នុងសកម្មភាពមនុស្សធម៌ និងសកម្មភាពគណបក្សប៉ុណ្ណោះ។ លោកសន្និដ្ឋានថា យុវជនកម្ពុជា ជួបបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ដូចជា បញ្ហាគុណភាពអប់រំ បរិយាកាសនយោបាយ និងបញ្ហាចុងក្រោយ គឺយុវជនមិនបានត្រៀមខ្លួនឲ្យល្អក្នុងការចាប់យកឱកាសការងារឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែដោះស្រាយបញ្ហាយុវជនឲ្យបានប្រសើរ ព្រោះយុវជនជាធនធានមានសក្ដានុពលបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជា៖ «យើងនឹងធ្វើការជាមួយគាត់ដូចម្តេច ជាមួយធនធានរបស់គាត់សម្រាប់អភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិនាពេលខាងមុខ ព្រោះឥឡូវធនធានរបស់គាត់ធ្លាក់ចុះបន្តិច ហើយគុណភាពរបស់យុវជនហ្នឹងមិនឃើញថាវាស្ទុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ទេ ចំណុចនេះហើយគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ»។
តាមរបាយការណ៍អង្គការខុមហ្វ្រែល (Comfrel) បង្ហាញថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំ កម្ពុជា មានយុវជនគ្រប់អាយុបោះឆ្នោតប្រមាណជាង ៣០ម៉ឺននាក់។ ចំនួននេះ នឹងនាំឲ្យយុវជនក្តាប់យកចំណែកឥទ្ធិពលនយោបាយខ្លាំងក្លាបំផុតនៅឆ្នាំ២០១៨ ខាងមុខ។ របាយការណ៍របស់ក្រសួងផែនការ ក៏បានបង្ហាញដែរថា យុវជនកម្ពុជា មានប្រមាណជាង ៤លាននាក់នៅឆ្នាំ២០១៤។
លោក អ៊ូ រិទ្ធី បញ្ជាក់ថា ទៅថ្ងៃមុខក្រុមកាហ្វេនយោបាយនឹងប្រមូលផ្តុំមតិ ហើយចងក្រងយោបល់ទាំងអស់ដាក់ជូនអ្នកនយោបាយ ដើម្បីជាមូលដ្ឋានសម្រេចចិត្ត។ លោកព្រមានថា បើអ្នកនយោបាយមើលរំលងមតិយុវជន នោះពួកគេនឹងស្ដាយក្រោយ។
ទាក់ទងនឹងសកម្មភាពយុវជនក្នុងបញ្ហានយោបាយវិញ គណបក្សធំៗទាំងពីរបានបញ្ចូលយុវជនក្នុងតួនាទីសំខាន់ៗរបស់បក្សរៀងៗខ្លួន។ តែមានតែយុវជនដែលមានឪម៉ែជាមន្ត្រីធំៗប៉ុណ្ណោះ ដែលមានតំណែងខ្ពស់ៗក្នុងជួរគណបក្ស។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានយុវជនដូចជា តំណាងរាស្ត្រ លោក ហ៊ុន ម៉ានី កូនប្រុស លោក ហ៊ុន សែន។ តំណាងរាស្ត្រ លោក ស សុខា កូនប្រុស លោក ស ខេង។ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក សាយ សំអាល់ កូនប្រុស លោក សាយ ឈុំ និងកូនៗមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនទៀត។ ចំណែកបក្សប្រឆាំងវិញ រួមមាន កូនស្រី លោក កឹម សុខា កាន់ការជាមន្ត្រីទំនាក់ទំនងសាធារណៈគណបក្ស។ កូនប្រុស លោក គង់ គាំ ឈរជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រ និងកូនៗមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនទៀត ធ្វើការក្នុងជួរបក្ស។
ទោះយ៉ាងណាក្តី យុវជននៅកាហ្វេនយោបាយ ចង់ឲ្យអ្នកនយោបាយទាំងអស់យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះយុវជនខ្មែរទូទាំងប្រទេស ជាជាងគិតគូរតែកូនខ្លួនឯង ព្រោះថា ប្រទេសខ្មែរជាប្រទេសរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ទាំងមូល៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។