គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា នេះ ពលករខ្មែរជាង ២១ម៉ឺននាក់ហើយដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ ចាប់បញ្ជូនមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា វិញ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចំណាយប្រាក់ ៥លានដុល្លារហើយ លើការហូបចុក ការផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព និងការដឹកជញ្ជូនពលករទាំងអស់ទៅលំនៅឋានតាមបណ្ដាខេត្តនានាដោយសុវត្ថិភាព។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រាជរដ្ឋាភិបាល បញ្ជាក់ថា កម្ពុជា នៅតែត្រូវការថវិកាច្រើនបន្ថែមទៀត ដើម្បីត្រៀមចំណាយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដល់ពលករខ្មែរទាំងនោះ ខណៈដែលមានពលករខ្មែរទាំងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ជាង ២០ម៉ឺននាក់ទៀត កំពុងស្ថិតនៅប្រទេសថៃ នៅឡើយ ហើយអាជ្ញាធរខ្មែរនៅមិនច្បាស់ថា រដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ នឹងបញ្ជូនពួកគេមកកម្ពុជា វិញ ឬយ៉ាងណានៅឡើយទេ?
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ត្រូវដកកញ្ចប់ថវិកាពីតាមមន្ទីរស្ថាប័ននានាបន្ថែមទៀត ដើម្បីជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដល់ពលករខ្មែរច្រើនម៉ឺននាក់ ដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ យ៉ាងតក់ក្រហល់។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានត្រៀមថវិកាបម្រុងទុកគ្រប់គ្រាន់ជួយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដល់ពលករដែលត្រូវចាប់បញ្ជូនមកពីប្រទេសថៃ ទេ ដោយសារតែអាជ្ញាធរថៃ ក៏មិនបានជូនដំណឹងពីវិធានការគ្រប់គ្រងពលករបរទេសជាមុនដែរ។ រដ្ឋាភិបាលបានតម្រូវឲ្យយកកញ្ចប់ថវិកាដែលមាននៅតាមមន្ទីរស្ថាប័ននានា ទៅចំណាយលើការផ្គត់ផ្គង់អាហារ និងការដឹកជញ្ជូនពលករទាំងនោះត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃ លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យការដឹកជញ្ជូន ការគ្រប់គ្រង ការថែទាំសុខភាព ជីវភាព សុវត្ថិភាពរបស់ពលករខ្មែរ មិនបញ្ជាក់ឲ្យដឹងទេថា រដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវការប្រាក់ប៉ុន្មានឲ្យច្បាស់លាស់សម្រាប់សង្គ្រោះបន្ទាន់ពលករខ្មែរ ដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនមកកម្ពុជា វិញនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ថវិកាដែលត្រូវចំណាយ ត្រូវដកចេញពីថវិកាដែលមានស្រាប់នៅតាមមន្ទីរស្ថាប័ននានា។ លោកស្រីបន្តថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៩ មិថុនា ពលករខ្មែរដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនមកតាមព្រំដែនខ្មែរ បានកើនលើសពី ២១ម៉ឺននាក់ ក្នុងនោះមានក្មេងជាអនីតិជនប្រមាណ ២០ភាគរយ ដែលទៅរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយ។
លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង បន្តថា យ៉ាងហោចណាស់ពលករម្នាក់ត្រូវចំណាយប្រមាណ ២០ដុល្លារសម្រាប់ការផ្តល់សេវាអាហារ ការផ្តល់ថ្នាំសង្កូវ និងការចំណាយសាំងរថយន្ត ដឹកពួកគេធ្វើដំណើរទៅស្រុកកំណើតដោយសុវត្ថិភាព៖ «គឺយើងដកយកកញ្ចប់ថវិកាដែលយើងមាននៅតាមមន្ទីរស្ថាប័ន បើនិយាយពីការត្រៀមមុនមក គឺយើងមិនបានត្រៀម អត់បានទំហំធំដល់ប៉ុណ្ណឹងទេ ប៉ុន្តែឥឡូវយើងត្រូវបន់បែនទៅតាមគម្រោងថវិកាដែលយើងមាន ទៅប្រើប្រាស់ទៅលើផ្នែកអីមុនសិន ពីព្រោះយើងជួយពលករយើងសិន»។
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី កែ គឹមយ៉ាន ប្រាប់អ្នកកាសែតកាលពីថ្ងៃទី១៨ មិថុនា ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានចំណាយប្រាក់ប្រមាណ ៥លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងរយៈពេល២សប្ដាហ៍ ទៅលើការផ្តល់សេវាដឹកជញ្ជូនពលករពីច្រកអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ទៅកាន់ស្រុកកំណើតនៅតាមបណ្ដាខេត្តនានា ការផ្តល់ម្ហូបអាហារឥតគិតថ្លៃ និងការផ្តល់សេវាព្យាបាលជំងឺដល់ពួកគេ។
អ្នកវិភាគសង្គម លោក កែម ឡី គិតថា ការចំណាយសង្គ្រោះបន្ទាន់ដូចករណីជួយសង្គ្រោះពលករខ្មែរ ដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនមកកម្ពុជា វិញនេះ ត្រូវមានផែនការច្បាស់លាស់ បើមិនដូច្នេះ នោះការចំណាយភាគច្រើនខុសគោលដៅ។
លោកបន្តថា ការតម្រូវដកខ្ទង់ចំណាយពីមន្ទីរស្ថាប័ននានាទៅសង្គ្រោះបន្ទាន់ មិនមែនជាវិធីល្អសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាទេ។ មន្ត្រីមន្ទីរស្ថាប័នទាំងនោះអាចពន្លើសខ្ទង់ចំណាយជាក់ស្តែង យកចំណេញដាក់ក្នុងហោប៉ៅ។ មួយទៀត ក្នុងស្ថានភាពសង្គ្រោះបន្ទាន់នេះ គឺជាកាតព្វកិច្ចរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ និងអង្គការកាកបាទក្រហម ហើយគួរមានប្រាក់បម្រុង និងផែនការធ្វើសមាហរណកម្មបែបនេះជាយូរមកហើយ មិនមែនគ្មានផែនការ ហើយចាប់ផ្តើមដកថវិកាចេញពីមន្ទីរស្ថាប័ននានា ទៅបំពេញតម្រូវការសង្គ្រោះបន្ទាន់បែបនេះទេ៖ «ការដកពីខ្ទង់តាមមន្ទីរស្ថាប័ននានានោះ គឺធ្វើឲ្យមានការខ្វះចន្លោះច្រើនណាស់បើទទួលយកថវិកា ពិសេសទៅធ្វើតែម្តងល្អជាង កុំដកខ្ទង់ចេញពីមន្ទីរ។ មន្ទីរនីមួយៗដែលគាត់ត្រូវរៀបចំផែនការ គាត់ត្រូវឈប់ផែនការហ្នឹង មិនមែនតែមួយទេ ជួនកាលដកត្រឹម១០ តែត្រូវចំណាយ១០០ថែមមកទៀតក៏មាន»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បញ្ជាក់ថា រថយន្តត្រៀមជាង ៣០០គ្រឿង បានដឹកជញ្ជូនពលករប្រមាណ ៣ពាន់ជើងរួចមកហើយ និងរថយន្តរបស់ក្រុមសង្គ្រោះបន្ទាន់នៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលប្រមាណ ២០០គ្រឿងថែមទៀត ក៏ជួយដឹកពលករខ្មែរទៅស្រុកកំណើតដែរ។ ប៉ុន្តែនៅតាមច្រកព្រំដែនប៉ោយប៉ែត នៅតែមានពលករយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកទៀត ដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនតាមរថយន្ត និងរថភ្លើងមកចាក់ចោលនៅតាមព្រំដែននោះ។ ច្រកព្រំដែនចាំយាម នៅខេត្តកោះកុង និងច្រកព្រំដែននៅខេត្តប៉ៃលិន ក៏មានការចាប់បញ្ជូនពលករខ្មែរដូចគ្នាដែរ តែមានទ្រង់ទ្រាយតូចជាងនៅច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត។
លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង អនុប្រធានគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យការដឹកជញ្ជូន ការគ្រប់គ្រង ការថែទាំសុខភាព ជីវភាព សុវត្ថិភាពរបស់ពលករខ្មែរ បញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នមានពលករខ្មែរទាំងស្របច្បាប់ និងមិនស្របច្បាប់ជាង ២០ម៉ឺននាក់ទៀត កំពុងស្ថិតនៅប្រទេសថៃ នៅឡើយ ហើយអាជ្ញាខ្មែរនៅមិនច្បាស់ថា រដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ នឹងបញ្ជូនពួកគេមកកម្ពុជា វិញឬយ៉ាងណានៅឡើយទេ?៖ «យើងមិនដឹងថា គោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលថៃ នឹងបញ្ជូនមកទៀតរបៀបណាទេ ព្រោះឥឡូវគាត់ប្ដូរវិធានការ ខាងណោះមានចលនាឲ្យអ្នកមុននឹងមកទទួលការអប់រំខ្លះ ទាក់ទងនឹងការនៅទីនោះ ដើម្បីបន្តការងារ ក៏ដូចជាអ្នកដែលអាចត្រឡប់ទៅវិញ។ ប៉ុន្តែរឿងសំខាន់ គឺយើងមិនអាចឲ្យពួកគាត់ត្រឡប់ទៅវិញតាមវិធីចាស់ទេ មានវិធីច្បាស់លាស់ ហើយយើងក៏ត្រូវមានការចរចាគ្នាឲ្យច្បាស់ ធានាថា ពលករយើង ទោះបីទៅវិញក៏មានសុវត្ថិភាព ហើយបើគាត់នៅ ក៏ត្រូវធានាថាមានការងារធ្វើក្នុងស្រុក»។
កាលពីថ្ងៃទី១៧ មិថុនា ក្នុងពិធីចែកសញ្ញាបត្រដល់និស្សិត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ខកចិត្តចំពោះមេដឹកនាំយោធាថៃ ដែលបានបញ្ជូនពលករខ្មែរមកស្រុកកំណើតវិញយ៉ាងតក់ក្រហល់ ដោយមិនបានជូនដំណឹង និងសហការជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ហើយករណីនេះ ភាគីថៃ ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវ។ ក្នុងថ្ងៃដដែលនោះ ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសថៃ បានជួបជជែកគ្នាជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីស្តីទីក្រសួងការបរទេសថៃ ដោយពិភាក្សាគ្នាសំខាន់ផ្ដោតលើមូលហេតុដែលភាគីថៃ សម្រេចបញ្ជូនពលករខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់ត្រឡប់មកកម្ពុជា វិញ។ ភាគីថៃ បញ្ជាក់ថា មិនមានគោលការណ៍ និងផែនការបណ្ដេញពលករខ្មែរទេ ហើយភាគីថៃ ចង់ឲ្យពលករខ្មែរខុសច្បាប់ទាំងអស់ក្លាយជាពលករស្របច្បាប់ ចៀសវាងការកេងប្រវ័ញ្ចជួញដូរកម្លាំងពលកម្ម។ ភាគីថៃ ក៏បានស្នើសុំឲ្យពលករខ្មែរ ដែលថៃ ចាប់បញ្ជូនមកវិញ បើចង់ត្រឡប់ទៅធ្វើការនៅថៃ វិញ ត្រូវរៀបចំឯកសារស្របច្បាប់ជាមុនសិន។
យ៉ាងណាក្តី ការចាប់បញ្ជូនពលករខ្មែរយ៉ាងតក់ក្រហល់នេះ ត្រូវមន្ត្រីអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលឃ្លាំមើលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស រិះគន់ថា ទាហានយោធាថៃ អនុវត្តមិនបានគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ដោយដឹកពលករខ្មែរប្រជ្រៀតគ្នាដាច់បាយដាច់ទឹក និងខ្លះទៀតត្រូវការសម្លុតគំរាមកំហែងបំបាក់ស្មារតីពលករខ្មែរថែមទៀត៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។