បច្ចុប្បន្ន ការនាំចេញអង្កររបស់មីយ៉ាន់ម៉ា បានទទួលការអនុគ្រោះច្រើនពីប្រទេសបញ្ជាទិញអង្ករលើពិភពលោក ដោយសារប្រទេសនេះ បានធ្វើកំណែទម្រង់ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចនិងនយោបាយ។
នៅពេលដែលការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា កំពុងកើនឡើង អ្នកជំនាញខាងផ្នែកស្រូវអង្ករបានអះអាងថា អង្ករកម្ពុជា នឹងមានភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ជាមួយប្រទេសភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា នៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។ កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៣ សហគមន៍អឺរ៉ុប បានយល់ព្រមឡើងវិញ អនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា ធ្វើពាណិជ្ជកម្មទំនិញរវាងប្រទេសទាំងពីដោយអនុគ្រោះពន្ធគយ។ ការលើកលែងពន្ធដោយសារប្រទេសភូមា បានធ្វើកំណែទម្រង់នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងអនុវត្តន៍នៅក្នុងប្រទេសនោះ។ ការផ្លាស់ប្ដូរនេះ នឹងបន្ធូរបន្ថយការរឹតត្បិតនានារបស់វិស័យកែច្នៃអង្កររបស់ភូមា ដែលមានសមត្ថភាពផលិតអង្ករខ្ពស់នៅលើពិភពលោក។
ការហក់ចូលក្នុងទីផ្សារអង្ករពិភពលោករបស់ភូមា នឹងធ្វើឲ្យអ្នកនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា មានការព្រួយបារម្ភ។ ការព្រួយបារម្ភនោះ មិនត្រឹមតែទីផ្សារនៅសហគមន៍អឺរ៉ុបប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែទីផ្សារដទៃទៀត ដូចជាទីផ្សារអង្ករអាស៊ានដែរ។
របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យអង្ករពិភពលោករបស់អង្គការចំណីអាហារ និងកសិកម្មរបស់ សហប្រជាជាតិ ដែលកាត់ថា អ្វេស.អេ.អូ (FAO) បានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ប្រទេសកម្ពុជា មានសមត្ថភាពផលិតស្រូវប្រមាណ ៩លានតោន ក្នុងនោះអង្ករសល់ពីតម្រូវការមានប្រមាណជិត ២លានតោន។ ប្រទេសភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា វិញ មានសមត្ថភាពផលិតស្រូវ ៣២លានតោន ហើយតាមការប៉ាន់ស្មាន អង្ករសល់ពីតម្រូវការរបស់ប្រទេសនេះ មានប្រមាណ ៦លានតោន។
ប្រទេសភូមា ធ្លាប់ក្លាយជាប្រទេសនាំចេញអង្ករខ្ពស់ជាងគេនៅលើពិភពលោកកាលពី ៥០ឆ្នាំមុន។ ការបាត់បង់តំណែងជាប្រទេសនាំចេញអង្ករពិភពលោក ដោយសារភូមា បានប្រកាន់យករបបកុម្មុយនិស្ត និងផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។
ប្រធានសហព័ន្ធអ្នកនាំចេញអង្ករកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករ ខ្មែរ ហ្វូត (Khmer Food) លោកឧកញ៉ា គឹម សាវុធ មានប្រសាសន៍ថា ការហក់ចូលរបស់ប្រទេសភូមា ក្នុងនាមជាប្រទេសអ្នកផលិតអង្ករ បានធ្វើអ្នកនាំចេញអង្ករកម្ពុជា មានការព្រួយបារម្ភ។ ការព្រួយបារម្ភនោះ ដោយសារការលក់អង្កររបស់ភូមា មានតម្លៃថោកជាងអង្ករកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី អង្ករកម្ពុជា នៅតែមានភាពប្រជែងខ្ពស់ជាងភូមា ដោយសារអង្ករកម្ពុជា មានគុណភាពល្អជាង។
លោកឧកញ៉ា គឹម សាវុធ៖ «ដោយសារខ្ញុំបានទាក់ទងក្រុមហ៊ុនភូមាទៅ តម្លៃគាត់ថោកមែន ប៉ុន្តែគុណភាពគាត់ដែលយើងហៅថា Specification គុណភាពអន់ មានន័យថា អង្ករហ្នឹងវាមានគ្រាប់លឿង គ្រាប់ស គ្រាប់ខ្មៅអីច្រើននៅក្នុងអង្ករធម្មតា។ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា តម្លៃតែមួយមុខ វាអត់ទាន់គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់អ្នកទិញទេ វាត្រូវមានលក្ខណៈសម្បត្តិរួមផ្សំដែលហៅថា Specification ដែលជារបាំងមិនមែនពន្ធគយ»។
លោកឧកញ៉ា គឹម សាវុធ មានប្រសាសន៍ថា នៅពេលអនាគត ការនាំចេញអង្កររបស់ភូមា នឹងឡើងថ្លៃដោយសារតែថ្លៃផលិតកម្មមានតម្លៃខ្ពស់។ ចំពោះការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជាវិញ ក៏ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងឡាយដែលកើតមាន ដូចជាតម្លៃអគ្គិសនី និងកាត់បន្ថយថ្លៃដឹកជញ្ជូនជាដើម។បន្ថែមលើនេះ អ្នកនាំចេញអង្ករ និងរដ្ឋាភិបាល ត្រូវមានវិធានការសមស្របមួយ សម្រាប់ដណ្ដើមយកចំណែកទីផ្សារអង្ករនៅលើពិភពលោក នៅពេលដែលសហគមន៍មិនបន្តលើកលែងពន្ធអង្កររបស់កម្ពុជានោះ។
ប្រធានក្រុមហ៊ុន អែមរុ រៃស៍ (Amru Rice Cambodia) លោក សុង សារ៉ន មានប្រសាសន៍ថា បច្ចុប្បន្នក្រុមហ៊ុនអង្ករកម្ពុជា បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនបញ្ជាទិញអង្ករនៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ដើម្បីពង្រីកចំណែកទីផ្សាររបស់អង្ករកម្ពុជា។ ស្ថានភាពនៃការនាំចេញអង្ករនៅក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប កម្ពុជានៅតែមានភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ជាអង្ករភូមា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅពេលអនាគត ការនាំអង្កររបស់ភូមា នឹងធ្វើឲ្យអ្នកនាំចេញអង្ករកម្ពុជា ព្រួយបារម្ភ។
លោក សុង សារ៉ន៖ «អ៊ីចឹងរយៈពេលខ្លី យើងមិនបារម្ភ តែយើងបារម្ភរយៈពេលវែង។ យើងបារម្ភដែរ ដោយសារ ភូមា គឺជាប្រទេសដែលមានសក្ដានុពលលើវិស័យកសិកម្ម ដោយសារតែផែគេវាស្រួលជាងយើង ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដូចជាប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រអំណោយផលជាងយើង។ ដូច្នេះរយៈពេលវែង យើងប្រឈមនឹងភូមា»។
លោក សុង សារ៉ន មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ផលិតភាពប្រកួតប្រជែងនៃការនាំចេញអង្ករកម្ពុជា នៅលើទីផ្សារពិភពលោក គឺកាត់បន្ថយតម្លៃអគ្គិសនី ការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវរថភ្លើង ការពង្រីកកំពង់ផែ និងចំនួនឡានដឹកអង្ករមានតិចជាដើម។
អ្នកវិភាគកសិកម្មនិងជាប្រធានស្ដីទីសមាគមអ្នកសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា លោក ស្រី ចន្ធី មានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់រយៈពេលពីរបីឆ្នាំខាងមុខនេះ ការនាំចេញអង្កររបស់កម្ពុជា មានភាពប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ជាងអង្កររបស់ប្រទេសភូមា ឬមីយ៉ាន់ម៉ា ព្រោះបច្ចេកវិទ្យា និងមូលដ្ឋានកែច្នៃអង្កររបស់ប្រទេសភូមា នៅមានអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចនៅឡើយ។ បន្ថែមលើនេះ អ្នកបញ្ចាទិញអង្ករនៅលើពិភពលោក មិនទាន់ស្គាល់អង្កររបស់ភូមា នៅឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ក្រៅពីបញ្ហាទាក់ទងនឹងផលិតកម្មកែច្នៃអង្ករនេះ ប្រទេសភូមាក៏ប្រឈមនឹងការស្ថាបនាប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ និងផ្នែកដឹកជញ្ជូនជាដើម៖ «ហើយបើនិយាយពីមូលដ្ឋានផលិតកម្ម ក្រៅពីបច្ចេកវិទ្យា យើងនិយាយហើយថា រចនាសម្ព័ន្ធក៏នៅមានកម្រិតដែរ ផ្នែកផ្លូវ ផ្នែកដឹកជញ្ជូន និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រជាដើម។ នៅរយៈពេលវែងឆ្ងាយទៀតដែលភូមា អាចក្លាយជាអ្នកប្រកួតប្រជែងខ្លាំងសម្រាប់កម្ពុជា សម្រាប់ភូមា សម្រាប់វៀតណាម»។
លោក ស្រី ចន្ធី មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ដើម្បីរក្សាកេរ្តិ៍ឈ្មោះអង្ករដើម្បីបង្កើនភាពប្រកួតប្រជែងអង្ករកម្ពុជា នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ គឺការកែច្នៃអង្ករ ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគុណភាព។
របាយការណ៍របស់ក្រុមការងារផ្នែកស្រូវ អង្ករ នៃវេទិកាផ្នែករដ្ឋាភិបាលនិងឯកជន បានបង្ហាញថា នៅរយៈពេល ៦ខែ ឆ្នាំ២០១៣ ប្រទេសកម្ពុជា បាននាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិប្រមាណ ១៨ម៉ឺនតោន។ បច្ចុប្បន្ន ប្រទេសកម្ពុជា មានក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករចំនួន ៦៥ ក្រុមហ៊ុន បាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារចំនួន ៤៩ប្រទេស ក្នុងនោះប្រទេសដែលទិញអង្ករកម្ពុជា ច្រើនជាងគេ គឺប្រទេស ប៉ូឡូញ បារាំង ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី។ ក្រុមហ៊ុននាំចេញខ្ពស់ជាងគេនៅឆមាសទីមួយ ឆ្នាំ២០១៣ នេះ គឺក្រុមហ៊ុន អែមរុ រៃស៍ ក្រុមហ៊ុនខ្មែរ ហ្វូត និងក្រុមហ៊ុន ហ្គោលដិន រៃស៍៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។