ពលករខ្មែរដែលទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ខុសច្បាប់ ត្រូវអាជ្ញាធរថៃ ចាប់បញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញជាបន្តបន្ទាប់ តាមច្រកនានាក្នុងខេត្តជាយដែនជាប់ប្រទេសថៃ ជាពិសេសតាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត។
ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងទាំងនោះ ពលករដែលមានដើមកំណើតនៅខេត្តព្រៃវែង មួយចំនួន បានរៀបរាប់ពីការលំបាកក្នុងដំណើរវិលត្រឡប់របស់ពួកគេពីប្រទេសថៃនេះ។
ពលករ ពលការិនីខ្មែររៀបរាប់ថា ពលករភាគច្រើនធ្វើដំណើរពីប្រទេសថៃ មកកម្ពុជា តាមរថយន្ត ឈ្នួលរបស់មេខ្យល់ជនជាតិថៃ ចេញដំណើរនៅពេលយប់ក្នុងតម្លៃម្នាក់ពីរ ២.០០០បាត ឬប្រមាណ ៦០ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់ពលករដែលធ្វើការងារនៅទីក្រុងបាងកក និងនៅខេត្តមួយចំនួនជុំវិញនោះ។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា ការធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្នុងប្រទេសថៃ នោះមេខ្យល់ជាម្ចាស់រថយន្តដាក់ពលករប្រជ្រៀតគ្នាយ៉ាងណែនក្នុងមួយឡានប្រមាណពី ២០ ទៅ ២៥នាក់ ដោយធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទាំងភិតភ័យ បារម្ភខ្លាចប៉ូលិសថៃចាប់ផង។
ពលករម្នាក់ លោក មិន ម៉ី រស់នៅភូមិជើងទឹក សង្កាត់កំពង់លាវ ក្រុងព្រៃវែង ថ្លែងថា ក្នុងការធ្វើដំណើរដោយរថយន្តឈ្នួលក្នុងទឹកដីថៃនោះ ពួកគេធ្វើដំណើរយ៉ាងលំបាកលំបិន គឺប្រមាណពី ២ម៉ោងឈប់សម្រាករថយន្តម្ដង។ លោក មិន ម៉ី បន្តថា នៅពេលសម្រាកនោះសង្កេតឃើញមានកម្មករខ្មែរជាច្រើននៅទីនោះ ហើយម្នាក់ៗពុំហ៊ានចេញទៅណាឆ្ងាយពីរថយន្តទេ ពីព្រោះពួកគេជាពលករខុសច្បាប់ខ្លាចប៉ូលិសថៃ ចាប់ដាក់គុក ឬធ្វើបាបពេលធ្វើដំណើរនោះ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតនៅ ពេលធ្វើដំណើរពលករទាំងនោះតែងតែនិយាយតៗគ្នាថា មានទាហានថៃ បាញ់សម្លាប់ពលករខ្មែរប្រមាណ ៣នាក់ ខណៈដែលរត់ពីការចាប់ខ្លួនក្នុងពេលធ្វើដំណើរ។ ប៉ុន្តែលោកថា នៅពេលដែលធ្វើដំណើរក្នុងរថយន្តរបស់ពួកគេនោះពុំមានកម្មករណាម្នាក់ប្រទះឃើញការបាញ់សម្លាប់កម្មករពីសំណាក់ទាហានថៃនោះទេ។
លោក មិន ម៉ី៖ «ភ័យបានរត់ចេញមក ឮគេបាញ់ ឮគេអីហ្នឹង បងប្អូនខ្ញុំមកទាំងអស់គ្នា តែមកមុនមួយខែ ឬកន្លះខែ តាមដំណាក់ៗ។ វាជិះឡានទូវា វាញ៉ុកឡានទូតូច ដល់មកកន្លែងវាវត្តស្អីទេ គេហៅវត្តស្អីទេ ខ្ញុំក៏មិនសូវស្គាល់ដែរ នៅថៃ ព្រោះខ្ញុំអត់ចេះភាសាដែរ។ មកដល់ត្រង់ហ្នឹងគេប្រជុំមនុស្សប្រហែលជា ១ពាន់នាក់ រួចហើយគេផ្ដិតមេដៃមេអីហើយហ្នឹង រួចគេដាក់ឡានក្រុងឡើងឡានក្រុងថៃ មកចូលមកទឹកដីប៉ោយប៉ែតតែម្ដង»។
លោកបន្ថែមថាពលករខ្មែរនៅប្រទេសថៃ នៅមានចំនួនជាច្រើនទៀតដែលបម្រុងនឹងចេញដំណើរមកកម្ពុជាវិញ ហើយការដែលពួកគេវិលត្រឡប់មកកម្ពុជានេះ ដោយសារមានលេចឮព័ត៌មានពីបងប្អូននៅប្រទេសខ្មែរថា នៅប្រទេសថៃនោះ គ្រប់គ្រងដោយរបបយោធា ប្រកាសប្រើច្បាប់អាជ្ញាសឹកទូទាំងប្រទេស ហាមមិនឲ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរនៅពេលយប់ ព្រមទាំងមានដំណឹងថា ពលករខ្មែរមួយចំនួនស្លាប់នៅប្រទេសថៃផង។ បញ្ហាទាំងនេះហើយជាហេតុធ្វើឲ្យកម្មករភ្ញាក់ផ្អើល ហើយនាំគ្នាវិលត្រឡប់មកមាតុភូមិវិញដើម្បីសុវត្ថិភាពភាពរៀងៗខ្លួន។
ក្រុមពលករ ពលការិនីឲ្យដឹងថា នៅពេលដែលពួកគេធ្វើដំណើរមកដល់ជាយដែននៅខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ ពួកគេត្រូវមេខ្យល់បញ្ជូនដាក់នៅប៉ូលិសអន្តោប្រវេសន៍ថៃ ឲ្យផ្ដិតស្នាមមេដៃ រួចដឹកជញ្ជូនត្រឡប់មកកម្ពុជា តាមច្រកទ្វារអន្តរជាតិប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ នៅជាយដែនខេត្តបន្ទាយមានជ័យ អាជ្ញាធរខ្មែរនិងមានអង្គការសង្គមស៊ីវិលផង រៀបចំរថយន្តសម្រួលឲ្យពួកគេធ្វើដំណើរទៅតាមបណ្ដាខេត្តរៀងៗខ្លួន។
ពួកគេបន្ថែមថា ក្នុងការធ្វើដំណើរនោះ ចំពោះពួកគេជាពលករមានទីលំនៅនៅខេត្តព្រៃវែង ធ្វើដំណើរដោយរថយន្តក្រុងរបស់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិមកដល់ខេត្តព្រៃវែង ប្រមាណម៉ោង ៨យប់៖ «បើមកដល់ប៉ោយប៉ែត គេឲ្យបាយ ឲ្យមី ឲ្យទឹកហូប អ្នកអង្គការហ្នឹងគេចែកឲ្យខ្មែរយើងហូប។ ចុះពីលើឡានថៃហ្នឹងមកគេហុចបាយអីហូបទៅ។ ជិះមកពីថៃ មានអ្នកណាគេឲ្យបាយទេ យើងទិញខ្លួនឯង។ គេឲ្យយើងតម្រង់ជួរអ៊ីចឹងហើយផ្ដើមថាឲ្យស្រីៗឡើង បើប្រពន្ធកូនអីមានកូនមានអីគេឲ្យឡើងឡានមុន ហើយចាំប្រុសៗឡើងឡានក្រោយ។ ឡើងឡានអង្គការគេប្រកាសតាមខេត្តតែម្ដង ព្រៃវែងតាមព្រៃវែង ឡើងឡានតាមព្រៃវែង គេជួនមកដល់ស្នាក់ការៗ គេហៅទៅសួរនៅណានៅណាទៅថតមួយប៉ុស្តិ៍សរសេរឈ្មោះគេឲ្យមកផ្ទះតែម្ដង»។
ក្រុមកម្មករទាំងនោះទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ខ្លះជាកម្មកររត់តុ ខ្លះធ្វើការក្នុងរោងចក្រនិងខ្លះទៀតជាកម្មករសំណង់ធ្វើការដោយខុសច្បាប់បង់ថ្លៃឲ្យប៉ូលិសថៃ មួយខែ ៥០០បាត ដោយពួកគេធ្វើការមួយថ្ងៃបានប្រាក់ឈ្នួលប្រមាណ ៣០០បាត។
កម្មករទាំងនោះនិយាយដូចៗគ្នាថា ពេលមកដល់ស្រុកកំណើតពុំមានការងារធ្វើនោះទេ ហើយកំណត់ក្នុងចិត្តថា នឹងត្រឡប់ទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃវិញ នៅពេលណាដែលសភាពការណ៍នៅទីនោះស្ងប់ស្ងាត់ដូចប្រក្រតី។ ពួកគេបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលពួកគេចង់ទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដោយសារការងារនៅប្រទេសខ្មែរធ្វើការបានប្រាក់ឈ្នួលតិចតួចមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ដោះស្រាយជីវភាពប្រចាំថ្ងៃឲ្យសមស្របទៅតាមទំនិញទីផ្សារសព្វថ្ងៃដែលឡើងខ្ពស់កប់ពពកឡើយ។
ស្នងការនគរបាលខេត្តព្រៃវែង លោក ស្រេង ជា មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា គិតចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ មិថុនា មកទល់រសៀលថ្ងៃទី១៥ មិថុនា ពលករដែលដឹកជញ្ជូនមកដល់ខេត្តព្រៃវែង សរុបប្រមាណជាង ៦ពាន់នាក់។
លោក ស្រេង ជា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលហើយនិងអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ បានជួនដំណើរពីព្រំដែនមកដល់ខេត្ត ហើយខេត្តខាងយើងខ្ញុំនេះបានចាត់ចែងតាមស្រុកមកទទួលទៅដល់ស្រុក និងបន្តរហូតទៅដល់ឃុំ។ ថ្ងៃហ្នឹង ២សា ដោយសាររថយន្តខេមរភូមិន្ទ ហើយនិងរថយន្តអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ រថយន្តអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ ៥គ្រឿង ហើយពេលយប់ដូចជា ៧គ្រឿង។ ពីម្សិលម្ង៉ៃមួយពេលព្រឹកមកដល់ម៉ោង ៩ជាង ហើយបន្ទាប់មកទៀត ព្រឹកមិញនេះមកដល់ម៉ោងខ្ទង់ប៉ុនហ្នឹងដែរ។ បាទ! មកដល់ស្នងការខ្ញុំក៏បានជួយឧបត្ថម្ភទទួលគាត់រាក់ទាក់ដែរ មានទឹកមាននំស្អីៗ ហើយយកឡានជួនគាត់ទៅដល់ស្រុក»។
អាជ្ញាធរថៃចាប់និងដឹកជញ្ជូនពលករខ្មែរដែលឆ្លងដែនដោយខុសច្បាប់ចូលទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ឲ្យវិញត្រឡប់មកកម្ពុជា វិញរាប់ម៉ឺននាក់ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។
ក្រុមពលករខ្មែរឲ្យដឹងថា កម្មករខ្មែរដែលរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ រាប់ម៉ឺននាក់សព្វថ្ងៃមានការភ័យខ្លាច ពីសុវត្ថិភាពផ្ទាលខ្លួន ជាពិសេសគឺពលករដែលឆ្លងដែនទៅធ្វើការដោយខុសច្បាប់ ហើយពួកគេ ទាំងនោះភាគច្រើនមានគោលបំណងចង់វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ ប៉ុន្តែពលករមួយចំនួនពុំអាចវិលត្រឡប់មកស្រុកកំណើតភ្លាមៗបានទេ ដោយសារពួកគេពុំមានប្រាក់សម្រាប់ធ្វើដំណើរត្រឡប់ពីប្រទេសថៃ មកកម្ពុជា ហើយម្យ៉ាងទៀតថៅកែរបស់ពួកគេពុំទាន់បើកប្រាក់ឈ្នួលឲ្យកម្មករនៅឡើយ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖
ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។