កម្មករ​ភាគ​ច្រើន​នៅ​មិន​ទាន់​មក​ធ្វើ​ការ​បន្ទាប់​ពី​ផ្ទុះ​ហិង្សា​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង

ចាប់​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ផ្ទុះ​ហិង្សា​រវាង​កម្មករ និង​ក្រុម​សមត្ថកិច្ច ដែល​ចុះ​បង្ក្រាប​បាញ់​គ្រាប់​ពិត និង​គ្រាប់​ផ្សែង ប្រឆាំង​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា​ដោយ​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា មក បណ្ដាល​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​រស់​នៅ​អម​សង្ខាង​ផ្លូវ បាន​បិទ​ទ្វារ​ផ្ទះ​ស្ងាត់​ជ្រងំ។ ចំណែក​កម្មករ ក៏​បាន​ត្រឡប់​ទៅ​ស្រុក​កំណើត​ជា​បន្តបន្ទាប់ ព្រោះ​តែ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​សុវត្ថិភាព ហើយ​រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន​បាន​បិទ​ទ្វារ ដោយសារ​ពុំ​មាន​កម្មករ​ធ្វើ​ការ។

0:00 / 0:00

កម្មករ​ភាគ​ច្រើន​នៅ​តែ​ពុំ​ទាន់​វិល​ត្រឡប់​ពី​ស្រុក​កំណើត ដើម្បី​ចូល​ធ្វើ​ការ​វិញ​នៅ​ឡើយ ខណៈ​មាន​កម្មករ​មួយ​ចំនួន​បាន​វិល​មក​វិញ​ទាំង​ប្រថុយប្រថាន ក្រោយ​ពី​ផ្ទុះ​ហិង្សា​ដ៏​រង្គាល​មួយ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង សួន​ឧស្សាហកម្ម​កាណាឌីយ៉ា។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ រោងចក្រ​មួយ​ចំនួន​នៅ​ទីតាំង​កើត​ហេតុ គិត​មក​ដល់​ពេល​នេះ នៅ​តែ​បន្ត​បិទ​ទ្វារ ព្រោះ​ពុំ​មាន​កម្មករ​ចូល​ធ្វើ​ការ។

រស់​នៅ​ខេត្ត​កំពង់ចាម កញ្ញា គីម សុខជា ជា​កម្មការិនី​បម្រើ​ការ​នៅ​រោងចក្រ​មួយ​នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ថ្លែង​ថា ការ​តវ៉ា​ណា​មួយ​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ​នេះ ទំនង​ជា​ត្រូវ​រាថយ​ហើយ ព្រោះ​សង្វេគ​ចំពោះ​កម្មករ​ដទៃ​ទៀត​ដែល​រង​ការ​បាញ់​សម្លាប់។ កញ្ញា គីម សុខជា បញ្ជាក់​ថា ថ្វី​បើ​នៅ​ពេល​នេះ​ស្ថានភាព​បាន​វិល​មក​រក​ភាព​ប្រសើរ​បន្តិច​ក្ដី ក៏​នៅ​តែ​ពុំ​អាច​ប៉ះប៉ូវ​ការ​ឈឺ​ចាប់ ភាព​តក់​ស្លុត និង​ការ​ភ័យ​ខ្លាច ព្រោះ​តែ​ការ​បាញ់​បង្ក្រាប​ដោយ​មិន​ញញើត​ដៃ​របស់​អាជ្ញាធរ​មាន​សមត្ថកិច្ច​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សំដៅ​មក​កម្មករ​ទេ។ កញ្ញា គីម សុខជា បន្ត​ថា គិត​មក​ដល់​ពេល​នេះ កម្មករ​ភាគ​ច្រើន​ដែល​ត្រឡប់​ទៅ​ស្រុក​កំណើត ព្រោះ​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ពី​សុវត្ថិភាព នៅ​ពុំ​ទាន់​ឃើញ​ត្រឡប់​មក​វិញ ដូច​ដើម​នៅ​ឡើយ​ដែរ៖ «គេ​ថា​ស្ងប់ស្ងាត់​ហើយ​មក​វិញ។ តេ​សួរ​មិត្តភ័ក្ដិ មិត្តភ័ក្ដិ​ថា ស្ងប់ស្ងាត់​ហើយ​មក​វិញ​មក។ អត់​ដឹង​ដែរ អត់​ទាន់​បាន​ចូល​ផង មក​ដល់​ម្សិលមិញ​នៅ។ ប៉ុន្តែ​ឮ​ថា​គេ​ចូល​ធ្វើ​ការ​បាន​ហើយ តែ​គេ​ឲ្យ​ចេញ​កន្លះ​ថ្ងៃ​មក​វិញ។ អត់​សូវ​មាន​មនុស្ស​គេ​ឲ្យ​ចេញ​មក​វិញ។ នៅ​តែ​ភ័យ​ខ្លាច តែ​គេ​បាញ់​គ្នា​ទៀត។ មាន​ទៅ​ណា មាន​តែ​ខ្ញុំ​ទៅ​ផ្ទះ​ទៀត។ កន្លែង​ហ្នឹង​បាញ់​ខ្លាំង​ណាស់ ខ្លាំង​ជាង​គេ ព្រោះ​អី​គេ​ធ្វើ​កូដកម្ម​តាម​ផ្លូវ​ហ្នឹង​ច្រើន»

កំពុង​ចុះ​ពី​លើ​រថយន្ត​ឈ្នួល និង​ឡើង​ម៉ូតូ​ឌុប​បន្ត​ទៅ​ផ្ទះ​ដែល​ធ្លាប់​ជួល កញ្ញា សាវឿន ឲ្យ​ដឹង​ថា គេ​ពិត​ជា​មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច នៅ​ពេល​រំលឹក​ដល់​ព្រឹត្តិការណ៍​នៃ​ការ​បាញ់​បង្ក្រាប​របស់​សមត្ថកិច្ច ប្រឆាំង​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា។ រស់​នៅ​ខេត្ត​តាកែវ សាវឿន បន្ត​ថា ថ្វី​ត្បិត​នៅ​ពេល​នេះ​អារម្ភ​នៅ​តែ​ភ័យ​ខ្លាច ប៉ុន្តែ​ដោយ​ពុំ​មាន​ជម្រើស រូប​គេ​សម្រេច​ចិត្ត​វិល​មក​ភ្នំពេញ​វិញ​ទាំង​ប្រថុយប្រថាន​ដែរ៖ «ខ្លាច​ដែរ ខ្ញុំ​អត់​ទាន់​ដឹង​ដែរ។ ខ្ញុំ​ឮ​តាម​គេ​ថា​អត់​អី​ផង​ឥឡូវ។ អារម្មណ៍​របស់​ខ្ញុំ​នៅ​រាង​ភ័យៗ​ដែរ។ ខ្ញុំ​សោកស្ដាយ​ដែរ​បង ខ្ញុំ​អាណិត​ដល់​ម៉ែឪ គាត់​មិន​ដឹង​ជា​យំ​យ៉ាង​ណា​អាណិត​កូន។ អត់​ឃើញ​កូន​ទៅ​ផ្ទះ​អ៊ីចឹង»

បើ​ទោះ​ជា​ស្ថានការណ៍​នៅ​ពេល​នេះ​បាន​វិល​មក​រក​ភាព​ប្រក្រតី​ឡើង​វិញ​ក្ដី ចំណែក​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​នៅ​តែ​បន្ត​យាម​ល្បាត​នៅ​ត្រង់​ចំណុច​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ កម្លាំង​ចល័ត និង​ឈរ​ជើង​នៅ​ទីតាំង​កើត​ហេតុ​នៅ​ពេល​នេះ ហាក់​ថយ​ចុះ បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅ​នឹង​ថ្ងៃ​ដែល​បាញ់​បង្ក្រាប​ប្រឆាំង​ក្រុម​បាតុករ​កាល​ពី ៥​ថ្ងៃ​មុន​នោះ។

ថ្វី​បើ​សកម្មភាព​នៅ​អម​សង្ខាង​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង បាន​បើក​ឲ្យ​អ្នក​ដំណើរ​ធ្វើ​ចរាចរណ៍​ក្រោយ​ពី​ផ្ទុះ​ហិង្សា​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ​ចុះ ក៏​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ ផ្ទះ​មួយ​ចំនួន​នៅ​តែ​បន្ត​ចាក់​សោ​ទ្វារ ហើយ​ផ្ទះ​ជួល​ដទៃ​ទៀត​បន្ត​បិទ​ទ្វារ​នៅ​ឡើយ​ដែរ។

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២ មករា ក្រុម​កម្មករ​បាន​ទាមទារ​ដំឡើង​ប្រាក់​ខែ​គោល ១៦០​ដុល្លារ នៅ​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង ហើយ​មាន​ការ​ប៉ះ​ទង្គិច​ជាមួយ​កម្លាំង​ទាហាន ប៉ូលិស និង​ប៉េអិម។ ស្ថានការណ៍​កាល​ណោះ ដូច​សមរភូមិ​ប្រយុទ្ធ​រវាង​សត្រូវ​ស៊ី​សាច់​ហូត​ឈាម​ដូច​គ្នា។

លោក អំ សំអាត មន្ត្រី​បច្ចេកទេស​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​អង្គការ​លីកាដូ (Licadho) ដែល​ឃ្លាំ​មើល​ការ​ចុះ​ប្រតិបត្តិការ​នេះ ហៅ​ការ​បង្កើន​កម្លាំង​យោធា​របស់​រដ្ឋាភិបាល លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថា​គឺ​ជា​រដ្ឋ​ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​យោធា។

យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៤ ខែ​មករា ក្រសួង​មហាផ្ទៃ បាន​ចេញ​សេចក្ដី​ថ្លែងការណ៍​មួយ​ដោយ​ហៅ​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ​នេះ​ថា នាំ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​សណ្ដាប់ធ្នាប់​សាធារណៈ និង​របៀប​រៀប​រយ​សង្គម។ លិខិត​បន្ត​ថា ជាពិសេស​បាន​រុះរើ​សំណង់​នានា​ដែល​បាន​សាងសង់​ដោយ​ពុំ​មាន​ការ​អនុញ្ញាត​នៅ​លើ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ព្រម​ទាំង​បាន​រៀប​ចំ​សណ្ដាប់ធ្នាប់ និង​ស្ដារ​ឡើង​វិញ​នូវ​បរិស្ថាន​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​តំបន់​ជុំវិញ។

ផ្ដើម​ចេញ​ពី​បញ្ហា​ទាំង​នេះ ទើប​មេ​ដឹក​នាំ​បក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ មាន លោក សម រង្ស៊ី និង​លោក កឹម សុខា ដោយ​រួម​ទាំង​មេ​ដឹក​នាំ​សហជីព​មួយ​ចំនួន​ផង​មាន លោក រ៉ុង ឈុន ជាដើម ត្រូវ​ជាប់​បណ្ដឹង​តាម​ផ្លូវ​តុលាការ ក្រោម​បទ​ចោទ​ថា ជា​អ្នក​ញុះញង់​នាំ​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ហិង្សា និង​បំផ្លិច​បំផ្លាញ​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ​សាធារណៈ​ប្រឆាំង​រដ្ឋាភិបាល។

ចំណែក​អាជីវករ​ដែល​លក់​ដូរ​នៅ​ផ្សារ​ឯករាជ្យ អះអាង​ថា ពួក​គេ​លក់​ដូរ​ទាំង​អារម្មណ៍​ភ័យ​ខ្លាច​នៅ​ឡើយ ដោយ​ហេតុ​ថា កម្លាំង​យោធា​នៅ​តែ​បន្ត​ឃ្លាំ​មើល​សកម្មភាព និង​ចល័ត​ចុះ​ឡើងៗ​មិន​ឈប់​ឈរ​ជា​រៀង​រាល់។ បន្ថែម​ពី​លើ​នេះ ពួក​គេ​អះអាង​ថា នៅ​ថ្ងៃ​បង្ក្រាប កម្លាំង​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​បាន​យក​ទ្រព្យ​សម្បត្តិ និង​របស់​របរ​ដែល​អាជីវករ​លក់​ដូរ​នៅ​តាម​ដង​ផ្លូវ​គ្មាន​សេសសល់​ថែម​ទៀត​ផង៖ «ទាំង​លុយ​ទាំង​កាក់ លុយ​កាក់​ដែល​មិន​បាន​យក​ទៅ​តាម រត់​ទៅ​យក​តែ​ខ្លួន អ៊ីចឹង​អស់​ហើយ ជាពិសេស ត្រី​អាំង​ត្រី​អី ផ្លែ​ឈើ​អី​ក៏​យក​ដែរ និយាយ​ចំ។ អត់​ទេ ពួក​អ្នក​បាតុករ​អត់​ហ៊ាន​ប៉ះពាល់​របស់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទេ។ តែ​ពួក​ប៉ូលិស​ហ្នឹង​មក​ប្លន់​របស់​ទ្រព្យ​គេ​ហ្មង ជាពិសេស សាច់​ជ្រូក​ខ្ញុំ​ហ្នឹង​ហ្មង»

មេ​បញ្ជាការ​រង និង​ជា​អនុ​ប្រធាន​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​រាជធានី​ភ្នំពេញ បដិសេធ​នឹង​ការ​ចោទ​ប្រកាន់​នេះ ដោយ​ចាត់​ទុក​ថា កម្លាំង​ដែល​ចុះ​បង្ក្រាប​នោះ គឺ​មាន​ក្រម​សីលធម៌ និង​វិន័យ​ត្រឹមត្រូវ។ លោក​បន្ត​ថា ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ កម្លាំង​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​ត្រូវ​រង​របួស​ដោយ​ការ​ប្រើ​វត្ថុ​រឹង​របស់​ក្រុម​បាតុករ ប្រឆាំង​កម្លាំង​សមត្ថកិច្ច​ទៅ​វិញ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​នោះ៖ «ដូច​មិន​មាន​ទេ​បង។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ អាវុធហត្ថ​យើង​ហ្នឹង​រង​របួស ២៩​នាក់ ក្នុង​ហេតុការណ៍​ហ្នឹង​នោះ​ណា។ រង​របួស​ដោយសារ​ការ​ប្រើ​គប់​ដុំ​ថ្ម ដប​សាំង​អី​ផ្សេងៗ​ហ្នឹង របួស ២៩​នាក់ តែ​របួស​ស្រាល​ទេ។ នេះ​ក្នុង​នាម​ខ្ញុំ ខ្ញុំ​ឃើញ​ម៉េច​ខ្ញុំ​ថា​អ៊ីចឹង។ គ្រាន់​តែ​បង​យល់​ចិត្ត​ខ្ញុំ​តិច»

ទោះ​ជា​បែប​ណា ផ្ទះ​ដែល​នៅ​ក្បែរ​ទីតាំង​កើត​ហេតុ​ចំណុច​ផ្លូវ​វ៉េងស្រេង នៅ​ពេល​នេះ បាន​បន្សល់​ទុក​ស្លាកស្នាម​ជា​ច្រើន​ទាំង​នៅ​លើ​ជញ្ជាំង ដំបូល និង​ទ្វារ​ផង ដោយ​ការ​បាញ់​រះ​របស់​ក្រុម​សមត្ថកិច្ច​ដែល​ចុះ​បង្ក្រាប​ក្រុម​អ្នក​តវ៉ា។

ក្នុង​ហេតុការណ៍​បាញ់​បង្ក្រាប​ដោយ​កង​រាជ​អាវុធហត្ថ​រាជធានី​ភ្នំពេញ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៣ ខែ​មករា យ៉ាង​តិច​មាន​ក្រុម​បាតុករ និង​អ្នក​ស្ថិត​នៅ​ក្បែរ​ទីតាំង​កើត​ហេតុ ៤​នាក់​ស្លាប់ និង​យ៉ាង​តិច ៤០​នាក់​របួស​ធ្ងន់ និង​ស្រាល។ ចំណែក​មន្ត្រី​សហជីព និង​បាតុករ​ចំនួន ២៣​នាក់​ផ្សេង​ទៀត ត្រូវ​ចាប់​ខ្លួន ២​ថ្ងៃ​ជាប់ៗ​គ្នា ហើយ​ទីតាំង​នៃ​ការ​ឃុំ​ខ្លួន​ពិត​ប្រាកដ​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ មន្ត្រី​ពាក់ព័ន្ធ​បន្ត​ឆ្លើយ​ដាក់​គ្នា ព្រម​ទាំង​នៅ​បន្ត​លាក់​បាំង​ការ​ពិត​នៅ​ឡើយ។ ចំណែក​ខាង​កម្លាំង​អាជ្ញាធរ ក៏​មាន​រង​របួស​មួយ​ចំនួន​ដែរ។

មន្ត្រី​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដែល​ឃ្លាំ​មើល​ការ​រំលោភ​សិទ្ធិ​មនុស្ស មាន​អង្គការ​លីកាដូ សមាគម​អាដហុក (Adhoc) និង​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍ ជាដើម ចាត់​ទុក​ការ​ព្យាយាម​បិទ​បាំង​អ្នក​ត្រូវ​ចាប់​ខ្លួន​ទាំង​នេះ​ថា គឺ​ជា​ការ​អនុវត្ត​ផ្ទុយ​នឹង​ច្បាប់៕

កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖

ដើម្បី​រក្សា​សេចក្ដី​ថ្លៃថ្នូរ យើង​ខ្ញុំ​នឹង​ផ្សាយ​តែ​មតិ​ណា ដែល​មិន​ជេរ​ប្រមាថ​ដល់​អ្នក​ដទៃ​ប៉ុណ្ណោះ។