ទស្សនៈពលរដ្ឋចំពោះការសង់រូបសំណាកនៅរង្វង់មូលចម្ការចេកខេត្តបាត់ដំបង
2014.09.30
អាជ្ញាធរខេត្តបាត់ដំបង កំពុងសាងសង់រូបសំណាកមួយនៅរង្វង់មូលចម្ការចេក ខេត្តបាត់ដំបង បន្ទាប់ពីការរុះរើរូបហនុមានចាស់ចេញ។ រហូតមកទល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន រួមនិងអង្គការសង្គមស៊ីវិលផង ពុំដឹងថា រូបសំណាកនោះជាអ្វីនៅឡើយទេ។
ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន មានមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញបញ្ហានេះ ហើយលើកឡើងថា ការប្ដូររូបថ្មីនេះ ជាការចំណាយថវិកាតាមអំពើចិត្ត។
បន្ទាប់ពីការដករូបសំណាកចាស់ចេញ ដែលទើបសាងសង់មិនទាន់រួចរាល់ផង ប្រជាពលរដ្ឋចំនួនមានប្រតិកម្មចំពោះរូបសំណាកនោះជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់រូបសំណាកនោះ មានមតិស្រដៀងគ្នាថា ពួកគាត់មានការសោកស្ដាយចំពោះរូបសំណាកចាស់ ពីព្រោះសាងសង់ជិតរួចទៅហើយ។ ម្យ៉ាងទៀត រូបសំណាកចាស់ថែមទាំងមានក្បាច់ក្បូរស្រស់ស្អាត សមនឹងទិដ្ឋភាពទឹកដីខេត្តបាត់ដំបង។
ប្រជាពលរដ្ឋអ្នករត់ម៉ូតូឌុបក្បែររូបសំណាករង្វង់មូលចម្ការចេកម្នាក់ គឺលោក សុខ មុនី អង្គុយលើម៉ូតូរង់ចាំដឹកម៉ូយបណ្ដើរ និយាយរៀបរាប់បណ្ដើរថា លោកមានការសោកស្ដាយជាខ្លាំងចំពោះរូបសំណាកហនុមាន ដែលអាជ្ញាធរដកចេញពីរង្វង់មូល ហើយបែរជាសាងសង់រូបសំណាកថ្មីស្រដៀងរូបជ័យវរ្ម័នទី៧ ដែលមានពណ៌ខ្មៅសក់វែងបន្តិចទៅវិញ។
លោកបន្តថា រូបសំណាកថ្មីនេះ ពុំដឹងថាជារូបអ្វីពិតប្រាកដនោះទេ ហើយក៏ពុំដឹងថា ការសាងសង់នេះដើម្បីចង់បង្ហាញអំពីអ្វីច្បាស់លាស់នៅឡើយ៖ «អារូបសំណាកលើកមុននោះ ខ្ញុំស្ដាយបណ្ដោយ និយាយស្អាតផ្ចិតផ្ចង់ជាងគេ ផ្ចិតផ្ចង់ឲ្យល្អហើយ មើលទៅទំនង ភាគច្រើនអ្នកដែលធ្វើដំណើរកាត់តាមនេះ ហើយឈប់ហ្នឹងថា ស្ដាយណាស់រូបហនុមាន ស្អាតមិនគួរដករូបហនុមានចេញ។ គេរាល់ថ្ងៃគេចាំពាក្យរង្វង់មូលហនុមាន រង្វង់មូលយាយទេព មាននរណាគេស្គាល់ទេ។ ហើយហនុមានហ្នឹង វានិយាយទៅស្អាត ហើយនិយាយឲ្យចំទៅវាធ្វើដូចទំនងណាស់ មកវាស្អាតបណ្ដោយ»។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នោះជាច្រើនតែងនិយាយស្រដៀងគ្នាថា ការសាងសង់រូបសំណាកថ្មីម្ដងជាពីរដងនេះ ជាការចំណាយថវិកាខ្ជះខ្ជាយ ពីព្រោះប្រទេសខ្មែរជាប្រទេសក្រីក្រ ហើយបើយកថវិកាពីការចំណាយដករូបសំណាក ទៅអភិវឌ្ឍផ្នែកផ្សេង ធ្វើឲ្យប្រទេសរីកចម្រើនបានប្រសើរជាង។
បុរសវ័យ ៤០ឆ្នាំប្លាយម្នាក់ទៀត គឺលោក ឈិន ថាត ជាងក្រឡឹងក្បែររូបចំណាក់រង្វង់មូលចម្ការចេក ដៃម្ខាងកាន់ឧបករណ៍ក្រឡឹងបណ្ដើរ និយាយរៀបរាប់ថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន រួមទាំងលោកផង ក៏មានមន្ទិលសង្ស័យចំពោះរូបសំណាកថ្មីនេះដែរ។ លោកថា រូបសំណាកថ្មីនេះ ថ្វីត្បិតតែមានលក្ខណៈស្រដៀងជ័យវរ្ម័នទី៧ ក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែរូបសំណាកនេះមិនស៊ីចង្វាក់គ្នាទៅនឹងរឿងរ៉ាវទឹកដីខេត្តបាត់ដំបង នោះទេ។ លោកមានមតិបន្តថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរធ្វើជារូបសំណាកដាក់រូបទង់ជាតិរបស់ខ្មែរដ៏ធំមួយនៅត្រង់ចំណុចកណ្ដាលរង្វង់មូល ប្រហែលជាទំនងជាងរូបសំណាកថ្មីនេះ។
លោក ឈិន ថាត៖ «គេថាដល់ពេលដាក់ហនុមាន អឺ! អ្នកខ្លះគេថាឆ្គងៗ អារៀបកាន់ព្រះគណ្ឌៈអីអ៊ីចឹងណាស់។ ខាងស្ដាំដៃកាន់ដាវអីអ៊ីចឹង ខាងឆ្វេង អ! ខាងឆ្វេងកាន់ដាវ ខាងស្ដាំលើកចង្អុលឡើងលើអ៊ីចឹងគេថាខុស ហើយគេថាបែរមុខក៏បែរទៅណោះដែរ វាអត់បែរមុខទៅលិចអ៊ីចឹងណាស់។ អាហ្នឹងចំពោះភាគតិចទេណាស់ ភាគតិចគេថាអ៊ីចឹងទៅ ភាគច្រើនគេថាមើលទៅវាស្អាតដែរ។ ដល់ពេលយើងអត់ដឹងមូលហេតុអី ដល់គេដកចេញយើងអត់ដឹងអ៊ីចឹង»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក ចាន់ សុផល មានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា ហេតុដែលសាងរូបសំណាកថ្មីនេះឡើង ដើម្បីជាដៃគូនៃរូបសំណាកលោកតាដំបងក្រញូង។ លោកបន្តថា រូបសំណាកថ្មីនេះឈ្មោះ លោកយាយទេព ដែលជាមិត្តរបស់លោកតាដំបងក្រញូង ហើយសាងសង់ឡើងដើម្បីការពារទឹកដីខេត្តបាត់ដំបង ទាំងមូល ឲ្យឈ្នះអស់មារសត្រូវផង និងដើម្បីភាពចម្រើនរុងរឿងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋផង។ លោកបន្តថា ហេតុដែលដករូបសំណាកចាស់ចេញ ដោយយល់ឃើញរូបសំណាកលោកយាយទេព មានប្រវត្តិទាក់ទងខេត្តបាត់ដំបង ច្រើនជាងរូបហនុមាន៖ «ការផ្ដល់ជាមតិយោបល់ពីឯកឧត្ដមឧប ស ខេង លោកបានរៀបចំឲ្យប្ដូរយករូបហនុមានហ្នឹងចេញ យើងរៀបចំដើម្បីដូចថាសមស្របឲ្យស្របគ្នាទៅ។ ហើយស្របគ្នាទៅ ហើយគ្នាជាមួយនឹងប្រវត្តិភូមិសាស្ត្រត្រង់ណោះផង ហើយមិនស្របគ្នានឹងរូបសំណាកលោកតាដំបងក្រញូងផងទៅ ក៏ឯកឧត្ដមឧប លោកបានឲ្យរៀបចំប្ដូរ»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរ មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតអង្គការលីកាដូ (Licadho) ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង លោក ហេង សាយហុង មានប្រសាសន៍ថា ការដករូបសំណាកចាស់ចេញ ហើយសាងសង់រូបសំណាកជាថ្មីនេះ ហាក់ពុំមានផលចំណេញអ្វីដល់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។ មួយវិញទៀត រូបសំណាកថ្មីនេះ ក៏ពុំមានពាក់ព័ន្ធប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខេត្តបាត់ដំបង ហើយពុំដឹងថា ជារូបសំណាកអ្វីឡើយ៖ «បើយើងនិយាយទៅ គិតហើយចាំគូរ បានវាមិនខាតដល់ពេលរូបសំណាកមួយៗ ស្មានតែថោកណាស់ព្រះម្ចាស់ថ្លៃហើយ។ អាពេលយើងដាក់ទៅអ្នកក្រោយមកកាន់តំណែងទៅមិនល្អទៅ អ្នកបន្តទៀតមើលទៅមិនល្អទៅ ចេះតែឆាយក្រវាត់ចោលៗ ស្មានតែអស់ថវិកាតិចណាស់រូបសំណាកមួយៗ។ អ៊ីចឹងយើងត្រូវគិតឲ្យបានច្បាស់លាស់មុននឹងគូរ មុននឹងធ្វើ»។
សាស្ត្រាចារ្យប្រវត្តិសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ លោក វង់ សុធារ៉ា ពន្យល់ថា រឿងរ៉ាវរបស់លោកយាយទេព ពុំមែនជារឿងប្រវត្តិសាស្ត្រមានពាក់ព័ន្ធទឹកដីខេត្តបាត់ដំបង នោះទេ។ លោកបន្តថា លោកយាយទេព និងលោកតាដំបងក្រញូង ជារឿងនិទានតៗគ្នារបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនាសម័យសតវត្សទី១៩ រហូតមកទល់សព្វថ្ងៃ៖ «ខ្ញុំសង្ស័យជារឿងនិទានទេ មិនមែនជារឿងពិតអីទេ គ្រាន់តែប្រហែលជាមានអ្នកណាជឿលើ អើ! អ្នកយាយទេពអីហ្នឹងទៅ ហើយដល់ក្រោយមកចេះតែប្រឌិតរឿងភ្ជាប់គ្នាជាមួយតួអង្គរឿងព្រេងៗអ៊ីចឹងណាស់។ អឺ! មានមនុស្សខ្លះយកមកធ្វើជារឿងពិតអ៊ីចឹងទៅ គាត់អត់ចេះប្រវត្តិសាស្ត្រអត់ចេះអីពិតប្រាកដ ចេះតែថាទៅ»។
រូបសំណាកលោកយាយទេព សង់ឡើងនៅចំណុចរង្វង់មូលចម្ការចេក តាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ៥ នៅខាងលិចក្រុងបាត់ដំបង ប្រមាណ ៥គីឡូម៉ែត្រ ស្ថិតនៅភូមិអង្គ សង្កាត់អូរចារ ក្រុងបាត់ដំបង។ បើតាមអភិបាលខេត្តឲ្យដឹងថា រូបសំណាកលោកយាយទេព ជារូបអង្គុយលើបល្ល័ង្កពណ៌ខ្មៅស្រដៀងលោកតាដំបងក្រញូង មានកម្ពស់ ៣ម៉ែត្រ និងទំហំប្រមាណ ២ម៉ែត្រកន្លះ។ រូបសំណាកនេះសង់ឡើងក្រោមប្រាក់ជំនួយរបស់សប្បុរសជនខ្មែរក្នុងស្រុក ដែលមានទឹកប្រាក់ប្រមាណជិត ៦ពាន់ដុល្លារអាមេរិក។ បើតាមគ្រោងរបស់សាលាខេត្តឲ្យដឹងថា រូបសំណាកថ្មីនេះនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅចុងឆ្នាំ២០១៤៕