អនុសាសន៍៩ចំណុចត្រូវបានស្នើដាក់បញ្ចូលក្នុងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី
2014.10.21
អង្គការសង្គមស៊ីវិល ប្រជាពលរដ្ឋ និងមន្ត្រីក្រសួងពាក់ព័ន្ធប្រមាណ ១០០នាក់ បានជួបជុំគ្នានៅថ្ងៃទី២០ តុលា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីចំណុចខ្វះខាតនានាក្នុងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកចាស់ ហើយលើកឡើងអំពីចំណុចថ្មីមួយចំនួន ដើម្បីបំពេញក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី។
ការពិភាក្សានេះ ធ្វើឡើងក្នុងពេលដែលសមាជិកសភា នឹងរៀបចំសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី នៅថ្ងៃទី២១ ខែតុលា។
គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ធ្វើឲ្យមនុស្សស្លាប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយអាជ្ញាធរ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល កំពុងរិះរកវិធីទប់ស្កាត់កុំឲ្យគ្រោះថ្នាក់នេះកើតមានច្រើនពេក។ វិធីទប់ស្កាត់គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នោះ មានទាំងការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកចាស់ ដើម្បីផ្ដន្ទាទោសធ្ងន់ធ្ងរចំពោះជនបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ទៀតផង។
នាយិកាប្រតិបត្តិមណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជា អ្នកស្រី ជា ស៊ុនដាណែត ថ្លែងថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងឆមាសទី១ឆ្នាំ២០១៤ កើនឡើងជាងឆ្នាំ២០១៣ ចំនួន ១៣% ហើយចំនួនអ្នកស្លាប់បានកើនពីមួយថ្ងៃមានអ្នកស្លាប់ពី ២ ទៅ ៣នាក់ ទៅដល់មួយថ្ងៃមានអ្នកស្លាប់ពី ៥ ទៅ ៦នាក់។ អ្នកស្រីបន្តថា គ្រោះថ្នាក់នេះកើនឡើង ដោយសារច្បាប់ចរាចរណ៍ដែលកំពុងដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់មានភាពធូររលុងចំពោះការផាកពិន័យ និងទោសបញ្ញត្តិ។ បញ្ហានេះ ទើបមណ្ឌលព័ត៌មានស្ត្រីកម្ពុជា ផ្ដួចផ្ដើមឲ្យមានការពិភាក្សា ដើម្បីយកអនុសាសន៍រួមនៃអង្គប្រជុំ ទៅដាក់បញ្ចូលក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ដើម្បីបំពេញចំណុចខ្វះខាតក្នុងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកចាស់ ដើម្បីឲ្យការអនុវត្តច្បាប់ថ្មីនោះប្រសើរជាងបច្ចុប្បន្ន៖ «ចំនួនមនុស្សដែលយើងប៉ាន់ស្មានថា មួយថ្ងៃស្លាប់ ៥នាក់ ត្រូវលើសវាឈានចូលដល់ ៦នាក់ ឬ ៧នាក់»។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក អ្នកស្រី មឹង មាណវី ថ្លែងថា កំណើនគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើនឡើងជាលំដាប់ គឺវាបំផ្លាញសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងថវិកាជាតិច្រើនរយលានដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំៗ។ ទន្ទឹមនោះ ច្បាប់ចរាចរណ៍កំពុងអនុវត្តបច្ចុប្បន្ន មិនទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ទើបអ្នកបើកបរមានជាតិស្រវឹង ដឹកឥវ៉ាន់លើសចំណុះ ប្រើល្បឿនលើសកំណត់ មិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ និងគ្មានប័ណ្ណបើកបរ ជាដើម។ ឯការផាកពិន័យដាក់ទោសវិញនៅមានកម្រិតទាប ទើបជនបង្កមិនគោរពច្បាប់ ហើយបន្តបើកបរបង្កមហន្តរាយដល់ជីវិតអ្នកដទៃ៖ «ដោយសារថាការរឹតបន្តឹងផ្នែកការគោរពច្បាប់ហ្នឹង វានៅមានកម្រិត ហ្នឹងទី១។ ហើយទី២ គឺមានការកើនឡើងទាំងប្រជាជន ទាំងយានយន្ត»។
អនុប្រធាននាយកដ្ឋានសណ្ដាប់ធ្នាប់នៃអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិក្រសួងមហាផ្ទៃ ឧត្តមសេនីយ៍ត្រី លុយ ឈីន ឲ្យដឹងថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកបង្កឡើងពីកំណើនយានយន្តធ្វើដំណើរលើដងផ្លូវ។ អ្នកបើកបរមិនប្រកាន់ផ្លូវរបស់ខ្លួន មិនគោរពស្លាកសញ្ញាចរាចរណ៍ មិនស្គាល់សញ្ញាចរាចរណ៍ បើកបរទាំងជាតិស្រវឹង គ្មានប័ណ្ណបើកបរ ជាដើម ដែលក្រសួងមហាផ្ទៃ នឹងអនុវត្តច្បាប់ថ្មីឲ្យបានតឹងរ៉ឹង៖ «ត្រួតពិនិត្យដកជនល្មើសចេញពីផ្លូវឲ្យបាន តែបើយើងដកអត់បាន គាត់នឹងទៅបង្កគ្រោះថ្នាក់»។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានដឹកជញ្ជូននៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ចាន់ តារា ឲ្យដឹងថា ក្រសួងបានចេញស្លាកលេខដល់យានយន្តពីរប្រភេទ គឺទោចក្រយានយន្ត និងរថយន្តប្រមាណ ២លាន ៥សែនស្លាករហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ក្នុងនោះ មានទាំងរថយន្តចង្កូតឆ្វេង និងរថយន្តចង្កូតស្តាំ៖ «តាមមាត្រា៧ និយាយពីគោលការណ៍នៃការប្រកាន់ស្តាំ បើកបរដោយចង្កូតឆ្វេងហ្នឹងក៏ដោយ ក៏វានៅមានគ្រោះថ្នាក់ដែរ អាហ្នឹងទី១។ ទី២ យានយន្តខ្លះវាមានលក្ខណៈបច្ចេកទេសរបស់វាពិសេស អាចង្កូតឆ្វេងធ្វើអត់បាន អាហ្នឹងទាល់តែស្តាំបានបើកបានអ៊ីចឹង អាហ្នឹងក៏អនុញ្ញាតដែរ។ ករណីដូចយានពន្លត់អគ្គិភ័យ ដូចជាចង្កូតស្តាំទេ»។
តំណាងនៃសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក ប្រចាំកម្ពុជា លោក សន ជ័យ ថ្លែងថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ហាក់ដូចជាឲ្យអ្នកជួញដូរគ្រឿងយន្តមិនស្របច្បាប់ ក្លាយទៅជាស្របច្បាប់ ដោយក្នុងច្បាប់នោះមានចំណុចចែងឲ្យភ្នាក់ងារលក់គ្រឿងយន្ត អាចធ្វើស្លាកលេខទៅឲ្យអ្នកទិញរួចជាស្រេច ជាដើម។
ក្រោយពីពិភាក្សាពេញមួយថ្ងៃ អង្គប្រជុំផ្តល់អនុសាសន៍ ៩ចំណុចស្នើសុំដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី ដូចជា កែសម្រួលសេវាសង្គ្រោះបន្ទាន់ សុំពិនិត្យគុណភាពផ្លូវបន្ទាប់ពីសាងសង់រួច ពង្រឹងការអប់រំតាមសាលាបង្រៀនបើកបរ បង្កើនថវិកាអនុវត្តផែនការសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ជាដើម។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មីមាន ១២ជំពូក និង ៩២មាត្រា ដែលត្រូវធ្វើវិសោធនកម្មលើច្បាប់បច្ចុប្បន្នលើមាត្រាចំនួន ៦៤មាត្រា រក្សាខ្លឹមសារចាស់ចំនួន ១៣មាត្រា បន្ថែមមាត្រាថ្មីចំនួន ១៥មាត្រា និងលុបចេញចំនួន ១៨មាត្រា។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកថ្មី តម្រូវឲ្យអ្នកបើកបរ និងអ្នករួមដំណើរតាមម៉ូតូពាក់មួកសុវត្ថិភាព រួមទាំងកុមារអាយុ ៣ឆ្នាំឡើងទៅ ការកំណត់ល្បឿនបើកបរ ការរឹតបន្តឹងកម្រិតជាតិអាល់កុលក្នុងពេលបើកបរ។ សេចក្តីព្រាងច្បាប់នោះ ចែងពីទោសបញ្ញត្តិលើមន្ត្រីប៉ូលិសចរាចរណ៍ ដកហូតប័ណ្ណបើកបរ ស្លាកលេខ ឃាត់ទុកយានយន្តបំពានច្បាប់ ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ថ្ងៃ ទៅ ១ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០ម៉ឺនរៀល ទៅ ៨០ម៉ឺនរៀល។ ចំពោះអ្នកបើកបរដែលគ្មានប័ណ្ណបើកបរ ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ថ្ងៃ ទៅ ១ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០ម៉ឺនរៀល ទៅ ៨០ម៉ឺនរៀល ជាដើម៕