អំពើពុករលួយបានរាំងស្ទះដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា និងធ្វើឲ្យមានគម្លាតអ្នកមាននិងអ្នកក្រ កាន់តែធំ។ ចំនួនយុវជនវិញ ក៏បានចាត់ទុកថា ជាបុព្វហេតុបង្កឲ្យមានភាពវឹកវរក្នុងសង្គមដោយសារយុវជនជាមនុស្សងាយទាក់ទាញពីគណបក្សនយោបាយ។
អំពើពុករលួយជាជំងឺសង្គមដែលត្រូវព្យាបាល។ បញ្ហាពុករលួយ ក៏ជាប្រធានបទសំខាន់ដែលគណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា ធ្វើការឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា។ បន្ថែមលើនេះ ស្ថាប័នអន្តរជាតិនានា បានពិចារណាឡើងវិញលើការបន្តផ្ដល់ជំនួយដល់កម្ពុជា ក៏ដោយសារ អំពើពុករលួយនេះដែរ។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ព្រាប កុល មានប្រសាសន៍ថា អំពើពុករលួយជាបញ្ហាចម្បងដែលប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំង ដើម្បីចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសង្គម។ លោកបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍ថ្មីមួយរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ បានបង្ហាញអំពីការឆ្លុះបញ្ចាំងទស្សនៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ថាស្ថាប័នចំនួនបួន បានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយខ្លាំងជាងគេនៅក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍសង្គម។
លោក ព្រាប កុល មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា ការរកឃើញរបាយការណ៍របស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិ ជាការបង្ហាញដល់ម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិ ឲ្យត្រួតពិនិត្យឡើងវិញអំពីការផ្ដល់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានបាត់តាមរយៈអំពើពុករលួយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគសង្គមបានអះអាងថា មន្ត្រីសាធារណៈមិនមានឧកាសប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយដូចស្ថាប័នតុលាការ និងស្ថាប័ននយោបាយឡើយ។ ស្ថាប័នគឺខុសពីមន្ត្រីធម្មតា។ ស្ថាប័នគឺជាមេគ្រួសារអ្នកណាធ្វើមេ អ្នកនោះនឹងស៊ីដាច់។ អ្នកដែលធ្វើការនៅស្ថាប័នតុលាការ ទទួលបានប្រាក់តិចជាង ១ពាន់ដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែសម្ភារៈប្រើប្រាស់របស់អ្នកដែលធ្វើការងារនៅស្ថាប័ននោះ សុទ្ធសឹងតែជារបស់ទំនើប និងមានវិឡាស្កឹមស្កៃរស់នៅ។ បញ្ហានេះ ប្រជាពលរដ្ឋសាមញ្ញទូទៅចោទថា បើប្រាក់ខែតិច ហេតុអ្វីរស់បែបសង្ហាជាងគេម្ល៉េះ?
ការលើកឡើងនេះ ស្របពេលដែលមានចេញផ្សាយរបាយការណ៍សម្រាប់វាស់វែងអំពីអំពើពុករលួយជាសកលរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិប្រចាំឆ្នាំ២០១៣ បានបង្ហាញថា នៅកម្ពុជា មានអ្នកផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ចំនួន ៦៥% បានអះអាងថា បានសូកប៉ាន់មន្ត្រីតុលាការ និងប៉ូលិស ៦២% ដល់មន្ត្រីចុះបញ្ជីអត្រានុកូលដ្ឋាន និង ៥៧% ផ្សេងទៀត ដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធនឹងសេវាកម្មដីធ្លី ហើយអ្នកផ្ដល់សម្ភាសន៍ចំនួន ៣៨% បានសូកប៉ាន់ដល់មន្ត្រីសុខាភិបាល និង ៣០% ដល់មន្ត្រីអប់រំ។ បញ្ហាទាំងអស់ ជាមូលហេតុជំរុញឲ្យមានគម្លាតអ្នកមាននិងអ្នកក្រកាន់តែធំ ដែលបង្កបញ្ហាសង្គមនៅកម្ពុជា។
បន្ថែមលើនេះ ស្ថាប័នសភារបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានពិភាក្សាអំពីដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាដែរ។ ការពិភាក្សានោះ បានផ្ដោតសំខាន់លើវិបត្តិសង្គម និងនយោបាយដែលជិតកើតឡើងនៅកម្ពុជា ហើយបញ្ហានេះ បានជំរុញឲ្យពិចារណាឡើងវិញលើការផ្ដល់ជំនួយដល់ប្រទេសកម្ពុជា។
រដ្ឋលេខាធិការនិងជាអ្នកនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានអះអាងថា ការលើកឡើងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនេះ គឺមានភាពលំអៀងទៅលើក្រុមម្ខាងខ្លាំងជាងរដ្ឋាភិបាល។ ការពិភាក្សារបស់សភាសហរដ្ឋអាមេរិក ផ្ដោតលើកម្ពុជា គឺធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ខ្លួនឯងខាតបង់ទៅវិញ។ លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានៅតែរក្សាទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ផៃ ស៊ីផាន មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលបានធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវបញ្ហាដែលបានចោទប្រកាន់ថា កម្ពុជាមានអស្ថិរភាពដូចជាបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស បញ្ហាដីធ្លី សេរីភាព និងភាពអាចទទួលយកបាននៃការបោះឆ្នោតជាដើម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគសង្គមលោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍ថា វិបត្តិសង្គម អាចកើតឡើងដោយសារគម្លាតអ្នកមាននិងអ្នកក្រកាន់តែធំ។ អ្នករងគ្រោះដោយសារការបណ្ដេញចេញមានការកើនឡើង។ បញ្ហានេះ បានចោទជាបញ្ហា ដែលស្ថាប័នអន្តរជាតិ ត្រូវពិនិត្យឡើងវិញលើជំនួយបរទេស មិនបានចូលរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម។
លោក កែម ឡី មានប្រសាសន៍បន្ថែមថា កត្តាដែលអាចជះឥទ្ធិពល បង្កវិបត្តិសង្គម គឺការក្រោកឡើងតវ៉ារបស់យុវជន ទាមទាការងារធ្វើ។ ដោយសារតែក្នុងចំណោមយុវជនដែលមានការអប់រំខ្ពស់ប្រមាណ ៤២% គ្មានការងារក្នុងរយៈពេលពេញមួយឆ្នាំ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ ប្រធានកម្មវិធីអភិវឌ្ឍធនធានយុវជនកម្ពុជា លោក ជាង សុខា មានប្រសាសន៍ថា ស្ថានភាពយុវជនកម្ពុជា បានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយបានកើនឡើងបើធៀបនឹងអាណត្តិកន្លងទៅ ប៉ុន្តែការចូលរួមរបស់យុវជនទាំងនោះ ហាក់មានភាពផុយស្រួយនៅឡើយ មានន័យថា ងាយនឹងគណបក្សនយោបាយអូសទាញ។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា ការញុះញង់ឲ្យមានអំពើហិង្សា និងការរើសអើងគណបក្សនយោបាយងាយនឹងកើតឡើងណាស់។
លោក ជាង សុខា មានប្រសាសន៍ថា ការប្រើប្រាស់យុវជនជាជំនួញនយោបាយ អំពើអយុត្តិធម៌សង្គមកើតឡើងពីការបណ្ដេញចេញនាបច្ចុប្បន្ន នឹងបង្កឲ្យមានភាពចលាចលនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា។
វិបត្តិសង្គមនិងនយោបាយនៅកម្ពុជា កើតឡើងដោយសារការលាបពណ៌ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។ ការលាបពណ៌នោះ គឺសំដៅលើការញុះញង់លើក្រុមយុវជនឲ្យមានអំពើហិង្សា ដែលយុវជនទាំងនោះ បានចាត់ទុកថា មានឥទ្ធិពលលើការបោះឆ្នោត។ ជាក់ស្ដែងមានក្រុមយុវជនបានគាំទ្រដល់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងមួយក្រុមទៀតគាំទ្រដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ និន្នាការនេះនឹង បង្កើតឲ្យមានការបែងចែកជាបក្សខ្លាំងបង្ក្រាបក្រុមខ្សោយ។ ភាពវឹកវរក្នុងសង្គមមួយទៀត កើតឡើងដោយសារការប្រើប្រាស់កម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅពេលដែលគណបក្សមួយមិនទទួលស្គាល់ការបរាជ័យ ឬអត់ទទួលស្គាល់ការពិតអ្វីដែលខ្លួនធ្វើខុស៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។