របៀបដាំដើមម្រុម និងផលប្រយោជន៍ច្រើនយ៉ាង
2014.10.19
រុក្ខជាតិបៃតង « ម្រុម ឬម្រុំ» បានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនយ៉ាង ក្នុងជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ ទាំងនៅទីក្រុង និងទីជនបទ។
បច្ចុប្បន្នស្លឹកនិងផ្លែម្រុម កំពុងពេញនិយមក្នុងការជួញដូរដ៏សកម្ម ក្នុងទីផ្សារព្រោះម្រុំជារុក្ខជាតិសម្រាប់ផលិតជាឱសថ ព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗផង និងជាបន្លែដ៏មានឱជារសឆ្ងាញ់ផង។ គេឃើញមានចម្ការម្រុម ជាច្រើនតាមលំនៅឋាន និងចម្ការតូចៗ នៅក្នុងស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្ដាល។ តើការដុះដើមរុក្ខជាតិម្រុម ងាយស្រួលឬលំបាកយ៉ាងណាខ្លះ?
នៅក្នុងនាទីកសិកម្មសប្ដាហ៍នេះ អ្នកស្រី អ៊ុក សាវបូរី សូមជម្រាបជូនពីរបៀបដាំដើមម្រុមដូចតទៅ
តាមផ្លូវលំចូលភូមិកោះក្របី ទៅឃុំព្រែកថ្មី ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្ដាល នៅមុខផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ជាច្រើនមានចម្ការម្រុម ចម្ការផ្កាម្លិះ ដុះត្រៀបត្រា។
ម្ចាស់ផ្ទះមានដើមម្រុម ដុះតម្រៀបជាជួរ មានកម្ពស់ពីដីប្រមាណ៧តឹក ដុះស្មើគ្នា បញ្ចេញស្លឹកខៀវខ្ចី នៅចំពីមុខផ្ទះ ក្នុងភូមិកោះក្របី លោក យ៉ង ភោគ ឲ្យដឹងថា ម្រុមគឺជាដើមរុក្ខជាតិ ងាយដាំ ហើយងាយថែទាំ៖ «ងាយដាំតើ អាម្រុមនឹងងាយដាំ គេកាប់អាដើមប៉ុនកំភួនដៃខ្ញុំ និងកាប់យកមកយើងផ្សាំតែម្ដង ឬមួយយើងដោតដូចថាទទឹងយើងចង់បាន១ម៉ែត្រមួយ យើងស្រឡាញ់ប៉ុណ្ណា យកទៅដល់បុកៗ ចោលអីចឹងតែម្ដង។ កាប់ហើយ យើងយកមកដោតតែម្ដង ដោតហើយជាន់ដីបង្ហាប់ រួចវាលាស់ ហើយតែលាស់វារស់ហើយ ដីយើងនេះស្រួលបាច ស្អីក៏បានដែរ ដីវាល្បប់ ដីល្បាយខ្សាច់»។
លោក យ៉ង ភោគ បន្តថាកូនម្រុម ដែលគាត់យកមកដាក់បញ្ឈរ នៅមុខផ្ទះតម្រៀបគ្នានេះ គឺគាត់ ដកពីចំការដែលលិចទឹក មកដាក់លើគោក។ កូនម្រុមទាំងអស់នេះជិត១០០ដើម មិនមែនជាចម្ការ ដាំម្រុមសម្រាប់លក់ទេ គឺគាត់ដកវាសង្គ្រោះចេញពីទឹកទន្លេ ជន់ឡើងលិច។ លោកថា ចម្ការម្រុំ បើដាំសម្រាប់ធ្វើអាជីវកម្ម ត្រូវរកដីល្បប់មាត់ទន្លេ ធ្វើរងដាំ ទើបម្រុំដុះល្អ ព្រោះដីមានជីរជាតិ ហើយវាលូតលាស់លឿន មិនសូវប្រើជី វាឆាប់ឲ្យផលបានលក់។
លោក យ៉ង ភោគ បន្តថាដំណាំម្រុំ អាចដាំបាន២បែប៖ ទី១ កាប់ដើមយកទៅដោត ដាំលើដីល្បប់ វាឆាប់ឲ្យផល តែវាឆាប់ងាប់ដើមនោះដែរ។ ទី២ បណ្ដុះគ្រាប់ដាំ គឺដើមម្រុម មានអាយុវែង ឲ្យផលបានយូរឆ្នាំ ដូចជាដំណាំមៀន ដំណាំស្វាយដែរ។ វិធីបណ្ដុះគ្រាប់ម្រុំ ត្រូវរើសយកគ្រាប់ណា ដែលច្របាច់ទៅរឹង ណែន ជាគ្រាប់ល្អ យកទៅបណ្ដុះ វាដុះបានកូនមកល្អ។ ការបណ្ដុះគឺយកគ្រាប់ម្រុំនោះ ដាក់ចូលស្បៃហើយជ្រលក់ទឹក ឲ្យគ្រាប់វាសើម រីកនៅក្នុងស្បៃ ២ទៅ៣យប់សិន។ នៅពេលគ្រាប់នោះ វាបែកសំបកមាត់ចាប ទើបយកវាទៅកប់បន្ថើរ នៅក្នុងកន្ទោងស្លឹកចេក៖ «គេកេវកន្ទោង ហើយដាក់ដីទន្លេយើងធម្មតា ហើយគេយកគ្រាប់វា មកដាក់ត្រាំក្នុងស្បៃអីចេះសិន ដូចយើងត្រាំគ្រាប់បន្លែឲ្យបែកចេញជាមាត់ចាបទៅណា រួចគេដាក់ក្នុងកន្ទោងមានដី ផ្ដិតយកមួយគ្រាប់ ឬ២គ្រាប់អ៊ីចឹងទៅ ខ្លាច១គ្រាប់ អត់ដុះដាក់២គ្រាប់អ៊ីចឹងទៅ។ គេហុងវាជុំវិញទៅ កុំឲ្យមាន់កកាយ រួចយកថ្នាំបាញ់រះៗ កុំឲ្យស្រមោចវារំលីង អាចង្កូមឆ្កែនឹង ដែលវាចេញមក សៗ ដូចសណ្ដែកបណ្ដុះអ៊ីចឹង កាលណាស្រមោចវារំលីងដាច់អានឹងទៅ វាអត់មានកម្លាំងទេ»។
លោកបន្តថា ការបណ្ដុះគ្រាប់ម្រុមនេះ បើនៅខែក្ដៅត្រូវស្រោចទឹក ពីលើកន្ទោងឲ្យជោក ហើយយក ចំបើង ឬស្លឹកចេកទុំងាប់ៗ ទៅគ្របពីលើកន្ទោង បន្ថយកំដៅ កុំឲ្យចំហាយក្ដៅខ្លាំង មកលើកន្ទោង អាចឲ្យស្វិត បណ្ដូលគ្រាប់ពូជ ដែលទើបចេញពន្លក ដែលនៅខ្ចីនោះ។ បើនៅខែភ្លៀង វិញគ្រាន់តែ ការពារគ្រាប់បណ្ដុះទើបចេញពន្លកនោះ កុំឲ្យសត្វស្រមោច ឬកណ្ដុរ ជាដើម វាស៊ីបណ្ដូល។
នៅពេលគ្រាប់នោះ វាបែកមាត់ចាបចេញពន្លក ដើមម្រុំបានបន្តិច ចាំបាច់ត្រូវបាញ់ថ្នាំគីមី ការពារស្រមោច កុំឲ្យពាំគ្រាប់ពូជនោះ។ បន្ទាប់ពីបណ្ដុះគ្រាប់ ត្រូវរង់ចាំឲ្យវាដុះ បាន១០ថ្ងៃ ទៅកន្លះខែ ដើម្បីកូនម្រុម លូតបានកម្ពស់មួយចំអាមពីកន្ទោង ទើបយកវាទៅកប់ដាំក្នុងដី ដែលលើកជារង។
ចំពោះវិធីដាំកូនម្រុម លោក យ៉ង ភោគ ប្រាប់ថាដំណាំម្រុម ការដាំវាមិនត្រូវកេងចំណេញដីដាំដោយទុកចន្លោះគុម្ព មួយទៅមួយ ដាំកៀកគ្នានោះទេ។ ការដាំម្រុមល្អ គឺទុកគម្លាតគុម្ព ឲ្យឆ្ងាយៗពីគ្នា ទើបវាបែកស្លឹកច្រើន ហើយស្លឹកម្រុម វានឹងមានទម្ងន់នៅពេលថ្លឹងលក់។ ពីព្រោះម្រុំបច្ចុប្បន្ន គេថ្លឹងស្លឹកវាលក់ ក្នុងតម្លៃទាបបំផុត ០,៥០ដុល្លារ ទៅជាង១ដុល្លារ ក្នុង១គីឡូក្រាម។
លោកបន្តថាមុនដាំកូនម្រុំ ត្រូវភ្ជួរដីឲ្យធូរ ចំនួន២សារ បំបែកដីឲ្យម៉ត់ រួចលើកជារង ដូចដាំបន្លែដែរ ទើបយកកូនម្រុំ ទៅកប់ក្នុងដីឲ្យលិចកន្ទោង ត្រូវទុកចន្លោះពីគុម្ពមួយ ទៅគុម្ពមួយ ចម្ងាយ១ម៉ែត្រ ទៅមួយម៉ែត្រកន្លះ «បើវាដុះផុតពីមាត់កន្ទោង ចេញជាសន្លឹកហើយ នឹងវាអត់អីទេ។ រួចបានគេធ្វើដី ពូនជារងហើយ អីចឹងទៅគេលៃហើយ ដូចថាពីត្រឹមនេះ មកត្រឹមនេះ១,៥០ម៉ែត្រ ឬមួយក៏១ម៉ែត្រ។ យើងដាំទូលាយ យើងស្រណុកធ្វើស្មៅឬមួយយើងស្រណុកចូលកាត់ រួចទទឹងអីចេះដាក់១ម៉ែត្រ អ៊ីចឹងទៅវាទូលាយយើងស្រណុកកាត់ ព្រោះអានឹងកាលណាវាដុះខ្ពស់ជំហរកម្ពស់នេះ វាបែកសាខា ម្ល៉ោះហើយយើងទុករងនឹង ឲ្យវាទូលាយទៅ យើងស្រណុក យកកណ្ដៀងទៅកាត់»។
លោក យ៉ងភោគ បន្តថាដំណាំម្រុម វាដុះឲ្យផលយូរអង្វែង ៥ទៅ១០ឆ្នាំ ដូចដំណាំមៀន ទៀប ស្វាយ ត្របែកដែរ ចំពោះការដាំ ដើមម្រុមកៀកគ្នាពេក ស្មៅងាយដុះ បឺតយកជីរជាតិពីដី មិនអាចជម្រះស្មៅក្នុងរងបានងាយ លំបាកថែទាំស្រោចទឹក លំបាកប្រមូលផល ធ្វើឲ្យស្លឹកម្រុម លូតបានខ្លីៗ ហុចផលបានតិច ព្រោះវាដណ្ដើមគ្នា បឺតយកជីរជាតិ៖ «អានេះគេដាំយកញឹក ឃើញពិបាកទេ ដល់អ្នកធ្វើស្មៅក៏ពិបាកធ្វើការដែរ សូវឲ្យវារង្វើលទៅឲ្យវា ទូលាយដើម យើងស្រណុកដើរកាត់ ញឹកពេកចង្អៀតទេ វាពិបាកធ្វើស្មៅតេមតូម វាចំណេញដើម តែអត់វារីកធំ»។
លោក យ៉ង ភោគ បន្តថាការថែទាំកូនម្រុម បើរងដំណាំម្រុំនៅតំបន់ដីទួល ត្រូវស្រោចទឹកញឹកញាប់និងត្រូវថែមជីអ៊ុយរ៉េ និងបាញ់ថ្នាំការពារកុំឲ្យសត្វល្អិត អុចស្លឹក។ តែបើដាំម្រុម ដាំលើដីជម្រាលមាត់ទន្លេវិញ មិនបាច់ស្រោចទឹកទេ តែវាលំបាក ដកទុក ឬប្ដូរកន្លែងដាំ នៅពេលទឹកឡើង ព្រោះម្រុំ មិនអាចត្រាំក្នុងទឹក បានយូរថ្ងៃទេ វានឹងរលួយឫសក្នុងទឹក ដូចដំណាំចេកនិងល្ហុងដែរ៖ «អ៊ីចឹងបានគេពូនរង ដូចរងដំឡូងអីចឹង ឲ្យវាផុតទឹក តែគេដាំគេមើលសភាពដីដែរ កាលណាទឹកវាដក់ខ្លាំង វារលាំទឹក វាឆាប់រង្គោះសន្លឹក វាក្រហមសន្លឹក អានឹងវាញុះគឺវាអង្គោះ។ បើទឹកឆាប់ស្រក គឺវាអត់អីទេ អាចកែឡើងវិញបានទេ។ នុះនៅកៀនផ្ទះខ្ញុំឃើញទេ គេដកដាក់ម្ដុំគេយក អាដីទន្លេ ដកយកមកដាក់គរម្ដុំ អត់ងាប់ លាស់មកបានកាត់សន្លឹកទៀត»។
ចំពោះការប្រមូលផលស្លឹកម្រុំ គេអាចកាត់ស្លឹកវាលក់ ក្រោយពីម្រុំដុះបាន២ខែ។ ការច្រូតស្លឹកម្រុំគឺ លក់បានរាល់ថ្ងៃ ក្នុងស្លឹកម្រុំ ១គីឡូក្រាម គេទិញថ្លៃ២៥០០ ទៅ៤៥០០រៀល។ ចំណែកគ្រាប់ម្រុមទុំ ក្នុង១គីឡូក្រាម តម្លៃជួញដូរ មួយម៉ឺនរៀល។ លោក យ៉ង ភោគ បន្តថាដំណាំម្រុំ នៅក្នុងឃុំព្រែកថ្មី ផ្អើលដាំច្រើនចម្ការ និងដាំមិនឲ្យសល់ដី ដាំនៅមុខផ្ទះផងនិងក្រោយផ្ទះផង បានចាប់ផ្ដើមដាំពីឆ្នាំ២០០៣ ២០០៤មក។ លោកអះអាងថា ម្រុមមានតម្លៃ ក្រោយពីមានអ្នកចុះទៅទិញស្លឹកម្រុមផង ទិញផ្លែផង ដោយអ្នកទិញប្រាប់ថា យកស្លឹកម្រុមចាស់ៗនិងផ្លែទុំៗ ផលិតជាឱសថ ឯស្លឹកម្រុំខ្ចី ធ្វើបន្លែកកូរ៖ «អាជីវកម្ម ដាំម្រុម យូរដែរហើយ ៤ទៅ៨ ឆ្នាំហើយ គ្រាន់តែម្រុមនឹង។ អានេះបន្លែ ដូចគេយកស្ល កកូរ រួចឥឡូវគេបែកបច្ចេកទេស គេយកសន្លឹកវាទៅធ្វើថ្នាំ គេកិនធ្វើថ្នាំស្អីណាគេញុកដាក់ដប បើនៅចំពុះក្អែក គេរកយកតែសន្លឹកចាស់ៗ គេយកទៅហាល គេកិនធ្វើម្សៅថ្នាំស្អីគេ»។
អ្នកប្រមូលទិញស្លឹកម្រុម យកទៅលក់ជាបន្លែ នៅក្រុងតាខ្មៅ ឲ្យដឹងថា ស្លឹកម្រុមងាយក្នុងការជ្រុះ ឬហៅថាញោស។ ដើម្បីឲ្យស្លឹកម្រុម នៅតែស្រស់ល្អ ម្ចាស់ចម្ការ ត្រូវច្រូតវាយកទៅលក់ឲ្យម៉ូយ នៅពេលមេឃត្រជាក់ ចន្លោះម៉ោង៥ ទៅ៦ល្ងាច ហើយនៅពេលព្រឹកស្លឹកម្រុមនៅតែស្រស់ អាចតាំងលក់នៅទីផ្សារបាន។ ចំណែកគ្រាប់ម្រុមទុំៗ អ្នកភូមិនិងម្ចាស់ចម្ការ ឲ្យដឹងថាគេយកទៅ ធ្វើថ្នាំសម្រាប់អ្នកទឹកនោមផ្អែម លេបបន្ថយជាតិស្ករ នៅក្នុងឈាម៕