តាមរយៈមុខរបរនេះអ្នកស្រុកទាំងនោះអាចរកប្រាក់ចំណូលមកទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅបានសមរម្យ។
បើគេធ្វើដំណើរកាត់តាមដងផ្លូវមួយត្រង់ចំណុចឃុំព្រែកថ្មី ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្ដាល ដែលស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងឆៀងខាងកើតរាជធានីភ្នំពេញ នៅក្នុងរដូវវស្សាដូចជាពេលនេះជាដើម គេនឹងឃើញភោគផលដំណាំរបស់អ្នកស្រុកនៅទីនោះ កំពុងចេញផ្លែផ្កាយ៉ាងច្រើនពិសេសគឺផ្លែមៀន។
ដើមមៀននោះ គ្រួសារខ្លះគេដាំនៅខាងមុខផ្ទះ ហើយខ្លះទៀតដាំនៅខាងមុខផ្ទះផង និងនៅចម្ការខាងក្រោយផ្ទះផង និងស្ទើរតែគ្រប់ដើម មានផ្លែពេញៗ ដើម ដោយដើមខ្លះកំពុងក្ដឹប ខ្លះទៀតធំដាក់សាច់ និងដើមមួយចំនួនទៀតទុំល្មមបេះ។
ដោយបានឃើញផ្លែមៀនច្រើនពេក អ្នកស្រុកភាគច្រើន គេមិនច្រកផ្លែមៀននោះចូលក្នុងកន្ត្រកដូចកាលពីទម្លាប់ ដែលគេធ្លាប់ធ្វើនោះទេ គឺគេយកសំណាញ់ជ័រពណ៌បៃតង ឬពណ៌ខ្មៅមកគ្របពីលើ និងក្រោម ផ្លែមៀនតែម្ដង ដើម្បីការពារកុំឲ្យជ្រុះ និងសត្វស៊ី។
ស្ត្រីអ្នកប្រកបរបរដាំមៀនមួយរូបឈ្មោះ អ៊ុច ចាន់ធីម នៅភូមិកោះក្របី ដែលជាភូមិមួយដាំផ្លែមៀនច្រើនជាងគេក្នុងឃុំព្រែកថ្មី បានឲ្យដឹងថា គាត់ដាំមៀនបានប្រមាណជិត ១០ ដើម ហើយដើមមៀននោះ បានឲ្យផលក្នុងមួយឆ្នាំពីរដង គឺក្នុងរដូវវស្សា និងរដូវប្រាំង ឬមួយគេហៅម្យ៉ាងទៀតថា ផ្លែចំឡក់ គឺជាផ្លែដែលឲ្យផលចុងឆ្នាំបណ្ដាក់គ្នា។
ស្ត្រីដដែលបានបញ្ជាក់ទៀតថា ក្នុងរដូវមានផ្លែសម្បូរដូចជាពេលនេះជាដើម បើសាច់មៀនក្រាស់ អាចលក់បានតម្លៃក្នុងមួយគីឡូក្រាម ជាង ១០.០០០រ (១ ម៉ឺនរៀល)។ ប៉ុន្តែ បើសាច់ស្ដើងគឺបានថ្លៃពី ៧.០០០ រៀលទៅ ៨.០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
អ្នកស្រី អ៊ុច ចាន់ធីម ៖ «ចា៎... ចំឡក់ ហើយ និងរដូវ។ ហើយអានេះផ្លែក្នុងរដូវ ហើយខែវស្សាហើយដល់ខែប្រាំង ខែចេត្រចុះទៅអាហ្នឹងវាចូលចំឡក់។
(សំនួរ) ចំឡក់ហ្នឹងបានន័យថា វាផ្លែឆ្លក? ចា៎ ផ្លែច្រើនដែរ ប៉ុន្តែ វាដោយដើម។ បើដើមណាល្អទៅវាផ្លែស្រុះទៅ។ បើដើមណាមិនល្អ ដូចជា បណ្ដាក់ៗ អ៊ីចឹងទៅណា។ ប៉ុន្តែ គ្រាន់តែថាវាបានថ្លៃជាងផ្លែរដូវ»។
ការដាំដំណាំមៀនរបស់អ្នកភូមិកោះក្របីភាគច្រើនគេដាំពូជមៀននៅក្នុងស្រុក ដែលមានពីរប្រភេទ គឺមៀនសំបកក្រាស់ សាច់ខាងក្នុងស្ងួត ហើយពូជមួយទៀត គឺយូហ៊ុត។
បុរសអ្នកដាំមៀនមួយរូបឈ្មោះ ផល បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ដំណាំមៀនទាំងពីរប្រភេទនេះ គេចាត់ទុកថាជាមៀនប្រភេទលេខ១ ហើយភាគច្រើនគេលក់បានផ្លែជាងមៀនធម្មតា ដែលសាច់ខាងក្នុងស្ដើង និងមានទឹកច្រើន។ បុរសរូបនោះបន្តថា សម្រាប់មៀនយូហ៊ុតមានអ្នកនិយមទិញច្រើន និងហ៊ានឲ្យថ្លៃក៏ច្រើនជាងមៀនសាច់ក្រាស់ស្ងួត ប៉ុន្តែ អាយុកាលដើមរបស់វាមិនបានយូរអង្វែងទេ គឺឆាប់ងាប់។ ប្រការនេះហើយទើបមកដល់ពេលនេះពូជមៀនយូហ៊ុតហាក់ស្ទើរតែផុតពូជ មិនសូវអ្នកនិយមដាំប៉ុន្មានទេនៅទីនេះ។
លោក ផល ៖ «យូហ៊ុត អាមៀនហ្នឹងគ្រាប់វាតូចៗ ផលវាឲ្យផ្លែមកអត់ធំទេ។ ប៉ុនៗ មេដៃ។ ប៉ុន្តែ សាច់ ហើយសាច់ឡើងស្ងួត ផ្អែមឆ្ងាញ់ណាស់។ អាហ្នឹងលក់បានថ្លៃ។ ខ្ញុំមានមួយដើមដែរ។ ប៉ុន្តែ វាចង់ងាប់ហើយ។ អាហ្នឹងដូចថា វាផ្លែច្រើនមែន ប៉ុន្តែអាយុវាខ្លី អាដើមយូហ៊ុតហ្នឹង។ អាហ្នឹងដូចជា បណ្ដុះវាអត់ដុះយ៉ាងម៉េចទេ ដូចថាទុំទៅវាជ្រុះខ្លួនវា ហើយវាដុះខ្លួនឯង វាអញ្ចឹងតែម្ដង។ ដូចថា ដើមកន្លែងហ្នឹង វាដុះមកយើងដឹងថា អាហ្នឹងពូជយូហ៊ុត។ យើងគាស់អាហ្នឹងយកទៅដាំទៀតទៅ។ វាផ្លែអញ្ចឹងទៀតមក»។
អ្នកប្រកបរបរដាំដើមមៀន បានឲ្យដឹងថា ដំណាំមៀន គេដាំតែក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំអាចឲ្យផលហើយ ហើយមិនសូវពិបាកក្នុងការដាំ ឬពិបាកថែទាំទេ។ ប៉ុន្តែ ដីចម្ការដែលត្រូវដាំមៀននោះ សំខាន់ធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យមានដក់ទឹក ហើយត្រូវជម្រះស្មៅឲ្យស្អាតកុំឲ្យមានសំរាម ស្អុយរលួយនៅក្រោមដើម។
សំឡេង ៖ «កាលណាទឹកដក់ទឹក ទឹកហ្នឹងវាពុកគល់វា។ ពុកគល់វា វាងាប់ហើយ។ ដូចខ្ញុំនិយាយអ៊ីចឹង ឧស្សាហ៍បោសសំអាតគល់ ខាងក្រោមដើម វាហ្នឹងផ្លែណាស់។ ឥឡូវហ្នឹងបច្ចេកទេសគេអត់ឲ្យខ្ពស់អីចឹងទេ។ មៀនខ្ញុំនេះខ្ពស់ហើយ។ កាលណាខ្ញុំកាច់ផ្លែ ក៏ខ្ញុំអារចោលដែរ។ គេអារពាក់ៗ កណ្ដាលដើម។ ដល់ពេលវាផ្លែមកទាបនៅហ្នឹងដីស្រួលទិញកន្ត្រកច្រក។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវគេលែងច្រកហើយ។ កន្ដ្រកក៏ថ្លៃ ហើយពីមុននោះវាសម្បូរសត្វជ្រឹង វាចូលចិត្តស៊ី។ ប៉ុន្ដែ ឥឡូវបាត់អស់ហើយ»។
ការដាំដំណាំមៀនរបស់អ្នកស្រុកនៅភូមិកោះក្របី ឃុំព្រែកថ្មី អ្នកខ្លះគេដាំទៅតាមធម្មជាតិ ហើយអ្នកខ្លះទៀតប្រើថ្នាំ ឬជីរគីមី ពិសេសអ្នកដែលទៅម៉ៅទិញផ្លែមៀនទាំងដើម ពីព្រោះគេយល់ថា បើមិនបាញ់ថ្នាំខ្លះ អាចសត្វស៊ីបំផ្លាញនាំឲ្យគេខាតបង់ដើមទុន។
ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកដាំមៀនបានបញ្ជាក់ទៀតថា អ្នកដែលលក់ដើមម៉ៅឲ្យគេ គឺមានចំនួនតិចទេ។ ក្រៅពីនេះភាគច្រើន គេដាំតាមធម្មជាតិ ពីព្រោះគេបានពិសោធន៍ឃើញថា បើបាញ់ថ្នាំ ឬប្រើជីរគីមីច្រើន គឺបណ្ដាលឲ្យដើមមៀនឆាប់ងាប់។
អ្នកដាំដំណាំមៀនទាំងនោះបានបន្ថែមថា បើទោះជាគេដាំតាមបែបធម្មជាតិមិនសូវច្រើនដូចអ្នកដាំប្រើជីរគីមីក៏ដោយ ប៉ុន្តែ គេមិនចំណាយការទិញជីរ ឬថ្នាំទេ ហើយគេអាចបេះលក់ខ្លួនឯង និងដាក់លក់នៅតាមដងផ្លូវខាងមុខផ្ទះក្នុងភូមិក៏បាន ឬមួយបើផ្លែចាល់ច្រើនគេអាចយកទៅលក់នៅឯផ្សារនានាក្នុងក្រុងភ្នំពេញ។
លោក ប៉េ ប៉ាក់ ប្រធានភូមិកោះក្របី មានប្រសាសន៍ប្រាប់ដែរថា នៅក្នុងភូមិនេះមានប្រជាពលរដ្ឋជាង ១.០០០ (១ពាន់) គ្រួសារ។ គិតជាមនុស្សមានចំនួនជិត ៥.០០០ នាក់ ហើយក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ ៧៥% ជាអ្នកធ្វើចម្ការដាំដំណាំរួមផ្សំផ្សេងៗ ដូចជា ដំណាំចេក ល្ហុង មៀន ហើយនិងដាំផ្កាម្លិះ។
លោកមេភូមិរូបនោះបានបន្ដថា មកដល់សព្វថ្ងៃ អ្នកភូមិបានដាំដំណាំមៀន និងផ្កាម្លិះ ច្រើនជាងដំណាំឯទៀត ពីព្រោះដំណាំទាំងពីរមុខនេះ បានឲ្យផលអាចឲ្យអ្នកស្រុកលក់យកកម្រៃមកទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសាររបស់គេនិមួយៗ បានសមរម្យ។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា មុខរបរនេះអាចជួយទប់ទល់។ ប៉ុន្តែ ឲ្យធូរធារមិនអាចទេ។ ពីព្រោះបើទោះបីជាដំណាំមៀន និងផ្កាម្លិះបានផលយកទៅលក់មែន ប៉ុន្តែ បរិមាណដាំនៅមានកម្រិត ដោយសារតែគេមិនមានដីដាំគ្រប់គ្រាន់។
លោក ប៉េ ប៉ាក់ ៖ «យើងទទួលរបបដីពីរដ្ឋាភិបាលពីជំនាន់មុននោះ វាបានតិច គឺបានតែ ១.៥០០ មែត្រក្រឡាទេក្នុងមួយគ្រួសារ។ ឥឡូវនេះគ្រួសារឡើងដល់ទៅជាង ១ ពាន់ហើយ។ អ៊ីចឹងដីហ្នឹងវាអង្កន់ចែកគ្នា ហើយដីប្រភេទដាំមៀន ដាំម្លិះវាល្អបានចម្ងាយពីទន្លេទៅប្រហែលជា ៣៥០ ម៉ែត្រទេ។ ហួសពីហ្នឹងទៅដោយសារវាដីប្រភេទបឹង ពេលខែទឹកមកវាលេច។ អ៊ីចឹងដីវាមានខ្លី ហើយប្រជាជនចេះតែរីក គ្រួសារចេះតែរីក»។
ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាអាជ្ញាធរភូមិកោះក្របី ឃុំព្រែកថ្មី ខេត្តកណ្ដាល ដែលគេទើបបញ្ចូលទៅក្នុងតំបន់រាជធានីភ្នំពេញនោះបានឲ្យដឹងថា ប្រសិនបើគេមានដីគ្រប់គ្រាន់ គឺគេអាចដាំដំណាំមៀន ហើយនិងដាំផ្កាម្លិះបានកាន់តែច្រើនដើម។ ពេលនោះ ការរកប្រាក់ចំណូលរបស់គេនឹងអាចកើនឡើង ហើយជីវភាពរស់នៅរបស់គេក៏នឹងរំពឹងថា បានល្អប្រសើរជាងសព្វថ្ងៃនេះ៕